Nghiên cứu viêm niêm mạc tử cung sau đẻ điều trị tại bệnh viện Phụ Sản trung ương trong 2 năm 2008-2009

Nhiễm khuẩn hâu sản chiếm tỷ lệ cao trong các tai biến sản khoa và là một trong những nguyên nhân gây tử vong mẹ, đặc biệt ở những nước đang phát triển trong đổ cổ Việt Nam [18]. Theo Vorherr .H tỷ lệ nhiễm khuẩn (NK) chiếm 3 – 4% trong số phụ nữ cổ thai và sau đẻ [39]. Theo Nguyễn Thìn và cộng sự tỷ lệ nhiễm khuẩn hâu sản (NKHS) năm 1985 là 1,06% và năm 1987 là 1,3% [43]. Nghiên cứu của Nguyễn Viết Tiến tỷ lệ viêm phúc mạc sản khoa trong 10 năm 1976-1985 tại Viện Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ sơ sinh (VBVBM & TSS) là 3,6%, trong đổ 77,5% bệnh nhân từ các tỉnh gửi về và cổ 18 bệnh nhân tử vong chiếm tỷ lệ 26,5% trong tổng số viêm phúc mạc (VPM) [44].
Nghiên cứu của Hani K. Atrash tại Mỹ (1990) tỷ lệ tử vong mẹ do nhiễm khuẩn hâu sản chiếm khoảng 8% trong số 2644 tử vong mẹ từ năm 1979 đến năm 1986 [52]. Alan. H Decherney nghiên cứu tại Italia (1990), tỷ lệ tử vong mẹ do nhiễm khuẩn hâu sản cũng chiếm khoảng 8% trong số các nguyên nhân gây tử vong mẹ [49].
Viêm niêm mạc tử cung (VNMTC) sau đẻ là một trong những hình thái lâm sàng sớm của nhiễm khuẩn hâu sản và thường gặp nhất [1]. Ở những nước phát triển, điều kiện kinh tế, dân trí và y học được nâng cao nên vấn đề này được quan tâm trên nhiều khía cạnh. Nước ta và các nước đang phát triển, cùng với chính sách mở cửa về kinh tế, xã hội thì mô hình bệnh tât cũng thay đổi.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời VNMTC cổ thể tiến triển thành những hình thái nhiễm khuẩn sau đẻ nặng nề như viêm tử cung toàn bộ, viêm tử cung phần phụ, viêm phúc mạc tiểu khung, viêm phúc mạc toàn bộ, nhiễm khuẩn huyết là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ đặc biệt ở những nước đang phát triển [11],[14],[37].VNMTC sau đẻ nếu không được điều trị còn gây viêm tắc vòi tử cung và hâu quả là vô sinh, chửa ngoài tử cung, viêm tiểu khung mạn tính [11].
Cùng với thời gian, sự tiên bô về hổi sức, phẫu thuât và điều trị cùng với sự ra đời của hàng loạt thế hệ kháng sinh mới đã làm thay đổi môt phần bô mät lâm sàng của NK sản khoa, đâc biệt là VNMTC sau đẻ.
Ngày nay, VNMTC hiêm gäp ở những nước có nền kinh tể phát triển, điều kiện sống và chăm sóc y tố cao như ở Tây Âu và Bắc Mỹ. Nhưng ở Việt Nam hình thái VNMTC sau đẻ vẫn chiêm môt tỷ lệ trong số các hình thái NKHS. Nêu như chúng ta có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời thể nhẹ của NKHS đó là VNMTC thì có thể phòng những biên chứng näng có thể xảy ra.
Để giảm tỷ lệ VNMTC sau đẻ và góp phần vào điều trị, giảm biên chứng do viêm niêm mạc tử cung gây nên. Chúng tôi tiên hành đề tài: “Nghiên cứu viêm niêm mạc tử cung sau đẻ điều trị tại bệnh viện Phụ Sản trung ương trong 2 năm 2008-2009” với 2 mục tiêu:
1.    Mô tả đặc điểm lâm sàng và cạn lâm sàng của viêm niêm mạc tử cung sau đẻ tại bệnh viện Phụ Sản trung ương trong 2 năm 2008 – 2009.
2.    Đánh giá hiệu quả điều tri viêm niêm mạc tử cung sau đẻ trong thời gian này.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỂ    1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU    3
1.1.    Đặc điểm sinh lý – giải phẫu cơ quan sinh dục nữ    3
1.1.1.    Cơ quan sinh dục ngoài    3
1.1.2.    Cơ quan sinh dục trong    4
1.1.3.    Thay đổi giải phẫu – sinh lý cơ quan sinh dục nữ trong thời kỳ hâu sản ….5
1.2.    Thay đổi sinh lý- giải phẫu niêm mạc tử cung sau đẻ    7
1.3.    Viêm niêm mạc tử cung sau đẻ    7
1.3.1.    Cơ chế bênh sinh của viêm niêm mạc tử cung    8
1.3.2.    Các yếu tố nguy cơ    11
1.3.3.    Các hình thái lâm sàng của viêm niêm mạc tử cung    12
1.3.4.    Triệu chứng lâm sàng    13
1.3.5.    Triệu chứng cân lâm sàng    14
1.3.6.    Đặc điểm giải phẫu bệnh của viêm niêm mạc tử cung    16
1.3.7.    Biến chứng của viêm niêm mạc tử cung    16
1.3.8.    Điều trị viêm niêm mạc tử cung    19
1.3.9.    Các nghiên cứu trên thế’’ giới và Việt Nam:    21
CHƯƠNG 2: ĐOI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu    24
2.1.    Đối tượng nghiên cứu    24
2.1.1.    Tiêu chuẩn lựa chọn    24
2.1.2.    Tiêu chuẩn loại trừ    24
2.2.    Phương pháp nghiên cứu    24
2.2.1.    Thiết kế’’ nghiên cứu    24
2.2.2.    Cỡ mẫu nghiên cứu    24
2.2.3.    Phương pháp thu thâp thông tin    24
2.2.4.    Phương tiện nghiên cứu    25
2.2.5.    Biên số nghiên cứu    25
2.2.6.    Tiêu chuẩn đánh giá viêm niêm mạc tử cung sau đẻ    27
2.2.7.    Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng    27
2.2.8.    Đánh giá kết quả điều trị    29
2.2.9.    Xử lý số liệu    30
2.3. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu    30
CHƯƠNG 3: KÊT QUẢ NGHIÊN cứu    31
3.1.    Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu    31
3.1.1.    Tuổi của đối tượng nghiên cứu    31
3.1.2.    Nghề nghiệp của đối tượng nghiên cứu    32
3.1.3.    Nơi cư trú    33
3.1.4.    Số lần mang thai    33
3.1.5.    Số lần sinh    34
3.2.    Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng    35
3.2.1.    Tỷ lệ viêm niêm mạc tử cung    35
3.2.2.    Đặc điểm lâm sàng    36
3.2.3.    Đặc điểm cận lâm sàng    40
3.3.    Kết quả điều trị viêm niêm mạc tử cung    47
3.3.1.    Phương pháp điều trị    47
3.3.2.    Kháng sinh điều trị    48
3.3.3.    Thời gian điều trị viêm niêm mạc tử cung    49
3.3.4.    Thời gian hết sốt sau khi dùng kháng sinh    50
3.3.5.    Phương pháp điều trị và hiệu quả của từng phương pháp    51
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN    53
4.1.    Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu    53
4.1.1.    Tuổi    53
4.1.2.    Nghề nghiệp    53
4.1.3.    Nơi cư trú    54
4.1.4.    Số lần mang thai, số lần sinh    54
4.2.    Đặc điểm lâm sàng, cân lâm sàng của viêm niêm mạc tử cung    54
4.2.1.    Đặc điểm lâm sàng của viêm niêm mạc tử cung sau đẻ    54
4.2.2.    Đặc điểm cân lâm sàng    61
4.3.    Đánh giá kết quả điều trị    65
4.3.1.    Kháng sinh điều trị và hiệu quả của từng nhổm kháng sinh    65
4.3.2.    Thời gian điều trị    67
4.3.3.    Phương pháp điều trị và hiệu quả của từng phương pháp    67
KÊT LUẬN    69
KIÊN NGHỊ    71
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC