Nghiên cứu xác định vết một số ma túy tổng hợp nhóm kích thích thần kinh loại amphetamin và ketamin trong tóc và nước tiểu bằng sắc ký khí khối phổ

 Tệ nạn ma túy đang là hiểm họa của các quốc gia, dân tộc trên toàn thế giới, là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm phát sinh tội phạm, tệ nạn xã hội và lây nhiễm HIV/AIDS. Những hậu quả do tệ nạn ma túy gây ra ảnh hƣởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế, xã hội và an ninh trật tự của đất nƣớc [21]. Phân tích ma túy đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lâm sàng và trong độc chất pháp y. Trong giám định độc chất, việc xác định các chất ma túy không chỉ ở dịch sinh học mà còn phải giám định ở nhiều loại mẫu khác nhau. Mẫu thông thƣờng để xác định ma túy trong dịch sinh học là nƣớc tiểu, máu. Tuy nhiên, các chất ma túy đƣợc phát hiện trong dịch sinh học có cửa sổ phát hiện hẹp, chỉ vài ngày sau khi sử dụng [30], nên để xác định ngƣời có sử dụng ma túy hay không trong thời gian dài thì khả năng phát hiện chúng trong dịch sinh học là không thể. Phân tích tóc có thể phát hiện đƣợc ngƣời sử dụng ma túy trƣớc đó vài tuần đến vài tháng [94] và là một kĩ thuật bổ sung cho phân tích nƣớc tiểu, máu nhằm phát hiện sự liên quan tới việc sử dụng ma túy hay không trong nhiều trƣờng hợp âm tính đối với các mẫu dịch sinh học. Tóc là mẫu đặc biệt hữu dụng trong lĩnh vực pháp y không chỉ vì cửa sổ phát hiện rộng mà còn bởi việc lấy mẫu dễ dàng, mẫu ít bị nhiễm và mẫu có thể đƣợc vận chuyển, bảo quản, lƣu trữ một cách đơn giản [131]. Hiện nay, nhiều nƣớc trên thế giới chấp nhận phân tích tóc là công cụ có giá trị để xác định những vấn đề liên quan trong nhiều lĩnh vực nhƣ pháp y, pháp luật, lâm sàng, nghiên cứu, cấp giấy phép lái xe [24], [103]. Trong những năm gần đây, nghiên cứu phân tích ma túy trong tóc đang đƣợc các nhà khoa học quan tâm và đã đạt đƣợc thành công trong áp dụng các phƣơng pháp xử lý, chiết xuất kết hợp với các phƣơng pháp phân tích hiện đại sử dụng kỹ thuật sắc ký khí khối phổ (GC-MS) [147], sắc ký lỏng khối phổ (LC-MS) [90] trong việc xác định ma túy có trong tóc. Tại một số cơ sở trong 1 nƣớc cũng đã và đang nghiên cứu các phƣơng pháp phân tích xác định ma túy trong dịch sinh học [12], [13], [14]. Mặc dù vậy, trong nƣớc chƣa có công trình nghiên cứu về phân tích ma túy trong tóc đƣợc công bố. Tại Việt Nam và các nƣớc trên thế giới, ma túy tổng hợp nhóm ATS và ketamin đã và đang bị lạm dụng và có xu hƣớng gia tăng nhanh chóng. Do vậy, việc nghiên cứu xác định các chất ma túy tổng hợp nhóm ATS và ketamin trong tóc và dịch sinh học đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống tệ nạn ma túy và nâng cao năng lực giám định pháp y tại Việt Nam. Từ những thực tế nhƣ vậy, đề tài ―Nghiên cứu xác định vết một số ma túy tổng hợp nhóm kích thích thần kinh loại amphetamin và ketamin trong tóc và nước tiểu bằng sắc ký khí khối phổ” đƣợc thực hiện với các mục tiêu sau: 1. Khảo sát xây dựng phương pháp phân tích đồng thời các chất ma túy nhóm ATS và ketamin bằng sắc ký khí khối phổ. 2. Khảo sát xây dựng phương pháp xử lý và chiết xuất các chất ATS và ketamin từ mẫu tóc và nước tiểu. 3. Thẩm định phương pháp và ứng dụng phân tích xác định các chất ma túy nhóm ATS và ketamin trong tóc và nước tiểu của một số người nghi ngờ sử dụng ma túy.