Nghiên cứu xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại bệnh viện Thanh Nhàn
Luận văn Nghiên cứu xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại bệnh viện Thanh Nhàn.Tương tác thuốc là vấn đề thường gặp trong thực hành lâm sàng và là một trong những nguyên nhân gây ra các biến cố bất lợi của thuốc, bao gồm xuất hiện độc tính hoặc phản ứng có hại trong quá trình sử dụng, thất bại điều trị, thậm chí có thể gây tử vong cho bệnh nhân [20]. Để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và xử trí tương tác thuốc, các bác sỹ và dược sỹ thường phải tra cứu thông tin trong các cơ sở dữ liệu (CSDL) khác nhau như sách chuyên khảo, phần mềm, tra cứu trực tuyến, tuy nhiên việc này trong thực tế còn gặp nhiều khó khăn. Thứ nhất, các CSDL về tương tác thuốc thường không đồng nhất trong việc liệt kê tương tác và nhận định mức độ nghiêm trọng của các tương tác [8], [38] khiến cán bộ y tế mất nhiều thời gian tra cứu các CSDL khác nhau, không phù hợp với thực tế vốn yêu cầu xử lý vấn đề một cách nhanh chóng. Thứ hai, trong nhiều trường hợp các CSDL còn đưa ra “cảnh báo giả”, nghĩa là cảnh báo về những tương tác thuốc không có ý nghĩa trên lâm sàng. Nếu những “cảnh báo giả” xuất hiện quá nhiều, các bác sỹ có xu hướng bỏ qua cảnh báo được đưa ra [14], [22] và điều này trở nên nguy hiểm nếu họ bỏ qua cả những cảnh báo về tương tác nghiêm trọng. Vì vậy, việc xây dựng một danh sách “ngắn gọn” những tương tác thuốc cần chú ý là rất cần thiết với người kê đơn.
Bệnh viện Thanh Nhàn là bệnh viện đa khoa hạng I có quy mô lớn tại Hà Nội với loại hình bệnh tật đa dạng và luôn tiếp nhận số lượng lớn bệnh nhân điều trị
không thành công ở các bệnh viện tuyến dưới hoặc cơ sở điều trị khác chuyển đến. Do đó, tương tác thuốc luôn là vấn đề được quan tâm trong điều trị. Với mục đích triển khai công cụ tra cứu tương tác thuốc phù hợp với thực tế lâm sàng tại bệnh viện, nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài “Nghiên cứu xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại bệnh viện Thanh Nhàn” với hai mục tiêu sau:
– Mục tiêu 1: Xây dựng một danh sách các tương tác cần chú ý trong thực hành lâm sàng giữa các hoạt chất hiện đang được sử dụng tại bệnh viện dựa trên bằng chứng ghi nhận trong y văn và sự đồng thuận ý kiến của nhóm chuyên môn bao gồm bác sỹ và dược sỹ; đồng thời xây dựng hướng dẫn xử trí những tương tác này trong thực hành lâm sàng.
– Mục tiêu 2: Xác định tần suất gặp phải những tương tác này trong đơn thuốc điều trị ngoại trú và nội trú tại bệnh viện.
Chúng tôi hi vọng rằng đề tài sẽ góp phần tăng cường công tác kiểm soát và giảm thiểu tương tác thuốc bất lợi trong thực hành lâm sàng; đồng thời cũng đưa ra một phương pháp luận để xây dựng hướng dẫn thực hành tại một cơ sở khám ch
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIÉT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chương 1. TỔNG QUAN 3
1.1. Tương tác thuốc 3
1.1.1. Định nghĩa tương tác thuốc 3
1.1.2. Dịch tễ học về tương tác thuốc 4
1.1.3. Hậu quả của tương tác thuốc 5
1.1.4. Yếu tố nguy cơ gây tương tác thuốc 5
1.1.5. Ý nghĩa lâm sàng của tương tác thuốc 7
1.2. Kiểm soát tương tác thuốc trong thực hành lâm sàng 8
1.2.1. Các cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc 8
1.2.2. Phần mềm hỗ trợ kê đơn cho bác sỹ 13
1.2.3. Bảng cảnh báo về những tương tác nghiêm trọng 14
1.2.4. Một số khuyến cáo chung để kiểm soát tương tác thuốc 15
Chương 2. ĐÓI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17
2.1. Đối tượng nghiên cứu 17
2.1.1. Các cơ sở dữ liệu tra cứu tương tác thuốc 17
2.1.2. Danh mục thuốc 17
2.1.3. Đơn thuốc ngoại trú và bệnh án nội trú 17
2.1.4. Nhóm chuyên môn 18
2.2. Phương pháp nghiên cứu 18
2.2.1. Xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành lâm sàng tại bệnh viện Thanh Nhàn 18
2.2.2. Xây dựng hướng dẫn xử trí cho các tương tác thuốc trong danh sách
cuối cùng 21
2.2.3. Xác định tần suất gặp phải những tương tác trong danh sách đã được
xây dựng trong đơn thuốc điều trị ngoại trú và bệnh án nội trú tại bệnh viện 22
2.4. Xử lý số liệu 22
Chương 3. KÉT QUẢ NGHIÊN CỨU 23
3.1. Xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành
lâm sàng 23
3.2. Xây dựng hướng dẫn xử trí cho các tương tác thuốc trong danh sách
cuối cùng 27
3.3. Xác định tần suất gặp phải những tương tác trong danh sách đã được xây
dựng trong đơn thuốc điều trị ngoại trú và bệnh án nội trú tại bệnh viện 27
Chương 4. BÀN LUẬN 32
4.1. Xây dựng danh sách tương tác thuốc cần chú ý trong thực hành
lâm sàng 32
4.2. Xác định tần suất xuất hiện 25 tương tác trong đơn điều trị ngoại trú
và bệnh án nội trú tại bệnh viện 33
Chương 5. KÉT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 39
5.1. Kết luận 39
5.2. Đề xuất 39
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC