Nguồn cây thuốc và kinh nghiệm sử dụng cây thuốc bản địa của người Tày ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình

Nghiên cứu được thực hiện nhằm điều tra nguồn dược liệu hiện có và khảo sát kinh nghiệm sử dụng cây thuốc bản địa trong chăm sóc sức khỏe của người Tày ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình. Kết quả nghiên cứu cho thấy: đã lập được danh lục 202 loài cây thuốc thường dùng trong phòng và chữa bệnh của người Tày ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, trong đó có 135 loài đã xác định được tên phổ thông, tên, họ khoa học thuộc 65 họ thực vật khác nhau. Trong số này có 28 loài có tên trong Dược điển Việt Nam xuất bản lần thứ tư, 11 loài cây thuốc trong diện cần bảo tồn quốc gia. Bộ phận cây được dùng nhiều nhất là toàn cây thuốc. Phương thức dùng thuốc gồm dùng trong, dùng ngoài và dùng kết hợp. Thống kê được 44 bài thuốc Nam kinh nghiệm chữa 6 nhóm bệnh khác nhau.

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có độ đa dạng sinh học cao, đứng thứ 16 trong số 25 quốc gia có độ đa dạng sinh học cao nhất trên Thế giới. Tuy nhiên, hiện nay nguồn dược liệu trong nước đã ngày càng bị giảm sút nghiêm trọng. Hòa Bình là tỉnh Tây Bắc nước ta, có thảm thực vật phong phú, trong đó có nhiều nguồn gen cây thuốc quý đã được quốc tế công nhận. Đặc biệt, trên địa bàn tỉnh có nhiều dân tộc ít người với truyền thống và kinh nghiệm sử dụng cây thuốc Nam rất phong phú và đặc sắc.

Năm 2003 nhà nước đã quyết định thành lập khu bảo tồn thiên nhiên Phu Canh trên địa bàn tỉnh Hoà Bình với diện tích 5.644 ha. Có 4 xã của huyện Đà Bắc trong đó Tân Pheo là một xã người Tày trong nằm trong khu bảo tồn này. Theo chủ trương chung của nhà nước, ngành y tế và Dược liệu, nhằm bảo đảm gìn giữ, tái sinh và phát triển nguồn gen cây thuốc cũng như tri thức bản địa về sử dụng cây thuốc Nam chữa bệnh, chúng tôi đã tiến hành “Điều tra tri thức sử dụng cây thuốc Nam củadân tộc Tày ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình” với mục tiêu: 1. Khảo sát và bước đầu phân loại nguồn dược liệu hiện có ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình; 2. Khảo sát kinh nghiệm sử dụng cây thuốc bản địa trong công tác chăm sóc sức khỏe của người Tày ở xã Tân Pheo, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình.