Nhân một trường hợp thiếu máu đại tràng sau thay đoạn động mạch chủ bụng

Nhân một trường hợp thiếu máu đại tràng sau thay đoạn động mạch chủ bụng – kết quả và nhìn lại y văn
Duong Ngoc Thang, Nguyen Huu Uoc, Pham Phuc Khanh, Tran Huu Nghi
Tổng quan: Thiếu máu đại tràng là một biến chứng ít gặp nhưng rất nguy hiểm trong phẫu thuật thay đoạn động mạch chủ bụng. Các yếu tố nguy cơ biến chứng gồm có: tuổi cao, suy thận trước mổ, phồng động mạch chủ bụng vỡ, thời gian mổ kéo dài, không tái lập tuần hoàn động mạch chậu trong. Chẩn đoán sớm bằng soi đại tràng. Điều trị bằng phẫu thuật cắt đoạn đại tràng nếu còn chỉ định với tiên lượng nặng. Tỷ lệ tử vong cao do viêm phúc mạc và sốc nhiễm trùng. Can thiệp nội động mạch chủ bằng stentgraft có tỉ lệ gặp biến chứng này thấp hơn. Phương pháp nghiên cứu: dựa trên một ca lâm sàng tại bệnh viện Hữu nghị Việt Đức và nhìn lại y văn, báo cáo nhằm mô tả các yếu tố nguy cơ, các phương pháp chẩn đoán sớm và giải pháp điều trị đối với loại biến chứng nặng nề này. Trường hợp lâm sàng: Bệnh nhân nam – 81 tuổi, tiền sử tăng huyết áp và nhiều yếu tố nguy cơ khác, được phẫu thuật thay đoạn động mạch chủ bụng – chậu do phồng động mạch, dấu hiệu biến chứng hoại tử đại tràng trái xuất hiện rõ vào ngày thứ 4 sau phẫu thuật, được điều trị thành công bằng phẫu thuật cắt đoạn đại tràng cấp cứu. Kết luận: Các yếu tố nguy cơ thiếu máu đại tràng sau phẫu thuật thay đoạn động mạch chủ bụng rất đa dạng. Chẩn đoán sớm khó khăn, tốt nhất bằng soi đại tràng. Phẫu thuật cắt đoạn đại tràng nếu còn chỉ định với tiên lượng nặng, tỉ lệ tử vong cao. Can thiệp nội mạch có thể làm giảm tỉ lệ biến chứng.

Thiếu  máu  đại  tràng  sau  phẫu  thuật  thay đoạn  động  mạch  chủbụng  (ĐMCB)  làbiến chứng hiếm gặp, cóbiểu hiện lâm sàng ở 1-3% tổng sốcác ca phẫu thuật hoặc can thiệp ĐMCB cókếhoạch  [1],  vàchiếm  khoảng  10%  các trường  hợp  phồng  ĐMCB  vỡ[2],  đây  làbiến chứng nặngnềvới tỉlệtửvong rất cao. Ngày nay xu  hướng  điều  trị  chung  cho  phồng  ĐMCB nghiêng  về  kỹ  thuật  can  thiệp  nội  mạch  bằng stentgraft, với các tiến bộđáng kểtrong kỹthuật, tỉlệbiến chứng vàtửvong sớm sau can thiệp nội mạch đãgiảm đi đáng kểso với phẫu thuật kinh điển. Y văn thếgiới cũng đãcónhiều nghiên cứu vềbiến chứng thiếu máu đại tràng sau phẫu thuật ĐMCB trên sốlượng lớn bệnh nhân, trong khi ởViệt Nam, chưa thấy nhiều báo cáo liênquan đến biến chứng này. Tại trung tâm Tim mạch và Lồng ngực, bệnh viện Hữu nghịViệt Đức, hiện đã thực hiện phẫu thuật vàcan thiệp hàng trăm ca phồng ĐMCB mỗi năm, tuy nhiên biến chứng thiếu máu đại tràng rất hiếm được quan sát thấy. Nhân một trường hợp hoại tửtoàn bộđại tràng trái sau phẫu thuật thay đoạn ĐMCB được chẩn đoán vàđiều trịthành công, chúng tôi báo cáo vàđối chiếu với y văn nhằm đưa ra định hướng chẩn đoán sớm vàđiều trịđối với những bệnh nhân cóyếu tốnguy cơ cao.