NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢP VIÊM CẦU THẬN CẤP HẬU NHIỄM STAPHYLOCOCCUS AUREUS KHÁNG METHICILLINE TRÊN BỆNH NHÂN VIÊM THẬN LUPUS
TÓM TẮT
Chúng tôi báo cáo một trường hợp viêm cầu thận cấp hậu nhiễm staphylococcus aureus kháng methicilline (MRSA) ở mộtbệnhnhân nam 22tuổi đượcchẩnđoán lupus đỏhệthống biến chứng đa phủtạng(viêm đa
khớp, viêm cơ tim, viêm thận dạng hội chứng thận hư). Tinh trạng nhiễm MRSA khởi phát từ viêm mô tế bào cánh tay phải, sau lan sang viêm phôi, viêm mủ màng ngoài tim có biến chứng chèn ép tim và nhiễm trùng huyết. Bệnh nhân được môô dẫn lưu màng ngoài tim và điều trị theo kháng sinh đô’, với kháng sinh chủ yếu vancomycine. Viêm cầu thận cấp có biến chứng suy thận cấp thể thiểu niệu và bn được chỉ định lọc máu sớm hôô trợ các điều trị trên. Sinh thiết thận được tiến hành để xác định chẩn đoán nguyên nhân của viêm cầu thận cấp, ghi nhận viêm cầu thận cấp nặng do nhiễm trùng với thâm nhiễm bạch cầu đa nhân trung tính vào cầu thận, tăng sinh nội mạch và ngọai mạch, kèm tạo liềm tế bào và phá hủy bao Bownman. Miễn dịch huỳnh quang có lắng đọng dạng hạt ở trung mô của IgG, IgA, Fibrinogen, C3, C1q.
Kết quả: Mặc dù không chế được nhiễm trùng MRSA, nhưng tình trạng suy thận cấp hậu nhiễm không hôi phục sau đó, và bệnh nhân được lọc máu định kỳ.
MỞ ĐẦU
Viêm cầu thận cấp (VCTC) hậu nhiễm trùng là một đáp ứng miễn dịch của thận xảy ra sau một nhiễm trùng ngoài thận. Bệnh cảnh viêm cầu thận này được biết đến từ năm 1849 khi Miller và cộng sự quan sát thấy bệnh nhân (bệnh nhân) tiểu đạm, tiểu máu, thiểu niệu và tử vong sau sốt tinh hồng nhiệt (scarlet fever)(286). Chỉ 50 năm sau, tác nhân gây bệnh là vi trùng streptococcus mới được biết đến và điều trị với penicillin. Bệnh cảnh điển hình của VCTC hậu nhiễm liên cầu trùng bao gồm tiểu máu xảy ra sau 1-3 tuần bn viêm họng hoặc viêm da do streptococcus group A tán huyết beta, strain M có thể kèm tăng huyết áp, phù, suy thận cấp. Bệnh thường diễn tiến lành tính và tự hồi phục sau đó 2-3 tuần. Những năm gần đây, y văn bắt đầu ghi nhận lẻ tẻ những trường hợp viêm cầu thậncấpsau nhiễm cácchủngkháccủa
streptococcus không thuộc nhóm A (group C và G),vikhuẩn gramdươngvàâm,
staphylococcus, mycobacteria, ký sinh trùng, nâm và virus*4). Từ đó dẫn đến một thuận ngữ mới, bao quát hơn là “viêm cầu thận hậu nhiễm trùng” (postinfectious glomerulonephritis) hoặc viêm cầu thận liên quan đến nhiễm trùng (infection associated glomerulonephritis) để thay thể cho thuật ngữ kinh điển viêm cầu thận hậu nhiễm streptococcus*4’5’11). Chúng tôi xin trình bày một trường hợp nhiễm trùng huyết do staphylococcus aureus kháng methicilline (MRSA) trên bn viêm thận lupus. Tổn thương gây suy thận cấp không phải do lupus mà là VCTC hậu nhiễm MRSA.
Bn Phạm Minh T., nam 22 tuổi, được chuyển bệnh viện Chợ Rầy ngày 1/6/2010, với chẩn đoán tăng huyết áp trên bn bệnh tự miễn (SNV 45167).
Cách nhập viện 20 ngày, bn đau khớp cổ chân, cổ tay 2 bên. Mười ngày sau, sưng đau thêm khớp vai phải, kèm tiểu ít, phù tăng dần đến toàn thân, bn đến khám tại phòng khám Thận, BV Chợ Rầy. Với xét nghiệm creatinine huyết thanh 1,8mg/dL, kháng thể kháng nhân
dương tính (20/05/10), tiểu đạm, bn được chẩn đoán viêmthậnlupus và điềutrị
methylprednisolone 48mg/ngày uống. Một ngày trước nhập viện, bn co giật toàn thân kèm sốt cao, nhập bệnh viện địa phương ghi nhận huyết áp tăng 170/100mmHg. Tại bệnh viện, bn co giật toàn thân 2 lần, sưng đau các khớp gây giới hạn cử động khớp, creatinine huyết thanh 246ũmol/L (2,78mg/dL). Bn được điều trị furosemide và aldomet và chuyển bv Chợ Rầy.
Tiền căn: Sưng đau khớp cổ chân và cổ tay 2 bên từ 1 năm, được chẩn đoán viêm khớp, điều trị không rõ. Bn thường sốt từng đợt không rõ nguyên nhân và tự giới hạn. Bn là sinh viên đại học năm thứ 3, lối sống lành mạnh, không tiêm chích ma túy, không tiền căn đái tháo đường, bệnh thận mạn.
Khám tại khoa khớp bệnh viện Chợ Rầy (1- 3/6/10): bn tỉnh, tiếp xúc được, thể trạng mập, cân nặng 90Kg, cao 175cm, da niêm hồng, không xuất huyết da niêm, kết mạc mắt không vàng, phù toàn thân. Nhiệt độ 39oC, mạch 90 lần/phút, huyết áp 170/90mmHg, nhip thở 20 lần/phút. Bệnh nhân sưng đau khớp vai phải, không hồng ban cánh bướm, không hồng ban dạng đĩa, không dấu viêm da, không dấu tiêm chích ở các chi, không loét miệng, không viêm họng. Các cơ quan khác không ghi nhận bất thường.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất