Nhận xét đặc điểm lâm sàng, X quang và kết quả điều trị phẫu thuật gẫy lồi cầu xương hàm dưới tại Viện Răng Hàm Mặt Quốc Gia

Nhận xét đặc điểm lâm sàng, X quang và kết quả điều trị phẫu thuật gẫy lồi cầu xương hàm dưới tại Viện Răng Hàm Mặt Quốc Gia.Chấn thương gẫy lồi cầu xương hàm dưới ngày càng gia tăng cùng với chấn thương hàm mặt cũng như các chấn thương toàn thân khác. Nguyên nhân gẫy lồi cầu xương hàm dưới (LCXHD) chủ yếu do tai nạn giao thông, ngoài ra còn do các tai nạn khác như: Tai nạn sinh hoạt, tai nạn lao động hay bạo lực…Tỷ lệ gẫy LCXHD cũng khác nhau giữa các tác giả: Theo Thoren tỷ lệ gẫy LCXHD vào khoảng 30% trong tổng số ca gẫy xương hàm dưới (XHD), Mitchell thấy tỷ lệ gẫy LCXHD dao động từ 21% – 52% cònLuyk (1992) thấy tỷ lệ gẫy LCXHD vào khoảng 29,3% trong tổng số ca gẫy XHD [46].

Ở Việt nam, Nguyễn Văn Thụ tổng kết tình hình chấn thương hàm mặt tại bệnh viện hữu nghị Việt Đức trong 11 năm (1951 – 1961) có 74 ca gãy xương hàm trong đó có 56 ca gẫy XHD [15], Trần Văn Trường và Trương Mạnh Dũng tổng kết tình hình chấn thương hàm mặt trong 11 năm (1988 – 1998) tại viện Răng hàm mặt Hà Nội  thì đã có 192 trường hợp gẫy LCXHD [18]. Như vậy thì số ca chấn thương gẫy LCXHD đã tăng lên một cách đáng kể.
Lồi cầu là một phần của XHD, đây là xương tạo nên hình dạng và chiều cao tầng dưới của khuôn mặt và tham gia thực hiện nhiều chức năng quan trọng đối với cơ thể như ăn nhai,phát âm và thẩm mỹ. Cấu trúc giải phẫu lồi cầu là một trong những điểm yếu của XHD nên dễ bị gẫy khi chấn thương đặc biệt là những chấn thương có lực truyền từ vùng cằm lên.Gẫy LCXHD là một chấn thương nặng trong chấn thương hàm mặt, chấn thương gây đau đớn cho bệnh nhân, làm biến dạng khuôn mặt, gây sai khớp cắn và ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai người bệnh. Gẫy LCXHD hay bị bỏ sót khi thăm khám vì vậy bác sỹ cần thăm khám một cách tỉ mỉ, chính xác và được trang bị đầy đủ kiến thức về chấn thương hàm mặt. 
Cho tới nay có hai phương pháp điều trị được áp dụng đối với gẫy LCXHD đó là: Phương pháp điều trị bảo tồn và phương pháp điều trị phẫu thuật. Điều trị bảo tồn bao gồm nắn chỉnh kín và bất động hai hàm cho đúng khớp cắn trong một khoảng thời gian. Phương pháp điều trị này có kết quả tốt khi được chỉ định đúng và có kế hoạch tập vận động hàm sớm cho bệnh nhân và giúp bệnh nhân tránh được các hạn chế của điều trị phẫu thuật như để lại sẹo và có thể làm tổn thương các nhánh của thần kinh và mạch máu…tuy nhiên thì điều trị bảo tồn cũng có những hạn chế như: Không thể phục hồi tốt được sự cân đối và chiều cao tầng dưới khuôn mặt, thời gian bất động hai hàm kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ dính khớp TDH nếu không có bài tập vận động khớp và trong một số trường hợp thì không thể nắn chỉnh được khớp cắn vào đúng khớp cắn trung tâm bằng điều trị bảo tồn như khi gẫy phối hợp hoặc gẫy có di lệch nhiều. Điều trị phẫu thuật giúp nắn chỉnh các đầu xương gẫy được tốt hơn và cố định cứng chắc bên trong đã giải quyết được những hạn chế của điều trị bảo tồn. Ngày nay với sự phát triển của kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh giúp cho việc chẩn đoán gẫy LCXHD được chính xác và sử dụng các hệ thống nẹp – vít đặc biệt là hệ thống nẹp vít nhỏ, nẹp vít tự tiêu trong phẫu thuật đã giúp cho điều trị phẫu thuật ngày càng mở rộng và kết quả ngày càng tốt hơn.
Ở nước ta từ trước tới nay cũng có một số đề tài nghiên cứu về chấn thương gẫy LCXHD [6],[18], tuy nhiên để đánh giá một cách đầy đủ về các triệu chứng lâm sàng, X quang giúp cho việc chẩn đoán gẫy LCXHD được chính xác và đánh giá về hiệu quả các phương pháp điều trị phẫu thuật được thực hiện trong khoảng thời gian gần đây thì vẫn còn ít. Với những lý do trên, đề tài “Nhận xét đặc điểm lâm sàng, X quang và kết quả điều trị phẫu thuật gẫy lồi cầu xương hàm dưới tại Viện Răng Hàm Mặt Quốc Gia” được thực hiện nhằm  hai mục tiêu:
1.     Nhận xét đặc điểm lâm sàng, X quang gẫy lồi cầu xương hàm dưới của những bệnh nhân được điều trị phẫu thuật tại Viện Răng Hàm Mặt Quốc gia từ  tháng10năm 2015 đến tháng  10 năm 2016.    
2.     Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật gẫy lồi cầu xương hàm dưới của những bệnh nhân được điều trị phẫu thuật trong khoảng thời gian  trên.