Nhận xét mối liên quan giữa các đặc điềm hình ảnh chụp mạch số hóa xóa nền với một số biều hiện lâm sàng thường gặp của dị dạng thông động tĩnh mạch não

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả mối liên quan giữa các đặc điểm cấu trúc mạch và các biểu hiện lâm sàng là xuất huyết và động kinh của dị dạng thông động tĩnh mạch não (DDĐTMN) thông qua phương pháp phân tích đa biến. Kết quả: DDĐTMN biểu hiện xuất huyết tại thời điểm chẩn đoán có 120 trường hợp (54,3%). DDĐTMN chảy máu có hẹp tĩnh mạch chiếm 71,74% (OR = 2,89; 95% CI = 1,35 – 6,18), có tĩnh mạch dẫn lưu duy nhất chiếm 76,32% (OR = 2,38; 95% CI = 1,18 – 4,78), và DDĐTMN < 3cm chiếm 68,38% (OR = 1,97; 95% CI = 1,01 – 3,87). Vị trí DDĐTMN nằm sâu có biểu hiện xuất huyết ban đầu chiếm 72,22% (39/54), ngược lại nằm nông chiếm 48,50% (81/167). Số bệnh nhân DDĐTMN có biểu hiện động kinh là 48 trường hợp (21,74%). Trong đó, ổ dị dạng có nhiều tĩnh mạch dẫn lưu chiếm 39,39% (OR = 2,63; 95% CI = 1,24 – 6,58), và có tĩnh mạch dẫn lưu giãn phình chiếm 44,83% (OR = 2,64; 95% CI = 1,05 – 6,58). Kết luận: Nghiên cứu cho thấy DDĐTMN kích thước nhỏ < 3cm, tĩnh mạch dẫn lưu duy nhất và có hẹp là những đặc điểm liên quan có ý nghĩa với biểu hiện xuất huyết. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng DDĐTMN có từ hai tĩnh mạch dẫn lưu trở lên và có tĩnh mạch dẫn lưu giãn phình là các yếu tố liên quan có ý nghĩa tới biểu hiện động kinh.

Dị dạng thông động – tĩnh mạch não (DDĐTMN) là một bất thường bẩm sinh của mạch máu não, bản chất là một đám gồm động mạch và tĩnh mạch mà ở đó dòng máu từ động mạch có áp lực cao chảy thẳng sang tĩnh mạch, đi qua một hoặc nhiều mạch thông mà không có hệ thống mao mạch trung gian. DDĐTMN gồm ba thành phần là các động mạch nuôi, ổ dị dạng và tĩnh mạch dẫn lưu [2].
Biểu hiện lâm sàng của DDĐTMN gồm xuất huyết, động kinh, đau đầu, các dấu hiệu thần kinh khu trú và một số triệu chứng khác như chóng mặt, lác mắt [2]. Trong đó, xuất huyết nội sọ trong là biểu hiện lâm sàng thường gặp nhất, gây hậu quả nặng nề nhất và tiến triển dẫn đến tử vong cao, chiếm từ 30 đến 82% các trường hợp [3]. Động kinh cũng là triệu chứng hay gặp trong bệnh cảnh lâm sàng của DDĐTMN sau chảy máu não, chiếm khoảng 30% các trường hợp [7]. Do đó, nhận dạng các yếu tố nguy cơ xuất huyết và động kinh của DDĐTMN là rất quan trọng để đưa ra chiến lược điều trị. Trong y văn cũng có những nghiên cứu liên quan đến vấn đề này, nhưng thường cho những kết luận khác nhau.
Mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi là phân tích những đặc điểm hình thái của DDĐTMN và làm sáng tỏ thêm mối tương quan của chúng đến biểu hiện xuất huyết và động kinh.