Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng di chứng VNNB giai đoạn muộn theo YHCT

Bênh Viêm não Nhật Bản (VNNB) là một bênh dịch lưu hành ở Việt Nam. Đặc biệt đã làm nhiều người quan tâm vì tỷ lệ tử vong cao, những di chứng tàn phế đối với bệnh nhân và thường để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Ở giai đoạn viêm não cấp, tỷ lệ tử vong tương đối cao. Theo Tổ chức Y tế’ Thế’ giới (1983) tỷ lệ tử vong có thể lên tới 30% ở các nước vùng nhiệt đới và để lại nhiều di chứng về thần kinh và tâm trí, có thể lên đến 94,1 – 96% tùy theo từng tác giả [23], [54]. Châu Á có tỷ lệ mới phát hiện mỗi năm khoảng 45000 trường hợp, chủ yếu ở trẻ em [57], [67], [63]. Theo Burke D.S. và Leake O.J. (1988) ước lượng khoảng 25% trường hợp tử vong và 50% mang di chứng thần kinh, tâm thần vĩnh viễn [11], [57].

Chính vì tính chất nguy hiểm của bệnh nên VNNB đã được nhiều tác giả trên thế” giới nghiên cứu về dịch tễ, lâm sàng, xét nghiệm và điều trị. Tuy nhiên cho tới nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nên điều trị triệu chứng là chủ yếu.

Ở Việt Nam VNNB lần đầu tiên được Puyuelo H. và Prévot M. [81] thông báo năm 1953. Sau đó nhiều tác giả Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu một cách có hệ thống về căn bệnh này và biết tương đối rõ các đặc điểm chủ yếu của bệnh. Việt Nam cũng đã sản xuất được vắc xin phòng VNNB, nhưng do ổ dự trữ vi rút nằm trong các loài chim hoang dã nên chúng ta chỉ có thể tiến tới khống chế’ chứ chưa thanh toán được bệnh. Vì vậy sau mỗi vụ dịch VNNB, số bệnh nhân mang di chứng ngày càng tăng. Một số nghiên cứu về di chứng sớm của VNNB đã được thông báo, nhưng những nghiên cứu về di chứng muộn chưa có nhiều, nhất là về Y học cổ truyền (YHCT).

Từ thực tế’ trên với mong muốn được góp phần vào việc tìm hiểu di chứng của VNNB tại Việt Nam chúng tôi tiến hành đê tài: “Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng di chứng VNNB giai đoạn muộn theo YHCT” nhằm hai mục tiêu:

1. Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng di chứng VNNB giai đoạn muộn sau ba năm ở các bênh nhân điều trị phục hồi chức năng tại Khoa Nội – Nhi Bênh viên YHCT Trung ương theo YHHĐ.

2. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng di chứng VNNB giai đoạn muộn sau ba năm theo YHCT trên các bênh nhân này.

MỤC LỤC

Đặt vấn đề 1

Chương 1: Tổng quan 3

1.1. Sơ lược vê VNNB 3

1.1.1. Lịch sử 3

1.1.2. Tác nhân gây bênh và cách lây truyên 4

1.1.3. Đặc điểm dịch tễ học 5

1.2. Đặc điểm lâm sàng 6

1.2.1. Triệu chứng 6

1.2.2. Tiến triển 6

1.2.3. Thể lâm sàng 8

1.2.4. Di chứng 8

1.3. Đặc điểm cận lâm sàng 9

1.3.1. Xét nghiệm đặc hiệu 9

1.3.2. Xét nghiệm bổ trợ khác 9

1.4. Chẩn đoán 10

1.5. Bệnh VNNB theo YHCT 11

1.5.1. Tổng hợp một số tài liệu 11

1.5.2. Tiêu chuẩn phân loại thể bệnh theo YHCT 14

1.6. Tình hình nghiên cứu vê di chứng của VNNB 15

1.6.1. Trên thế’ giới 15

1.6.2. Việt Nam 17

Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 22

2.1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 22

2.2. Đối tượng nghiên cứu 22

2.2.1. Tiêu chuẩn lựa chọn 22

2.2.2. Tiêu chuẩn loại trừ 23

2.2.3. Tiêu chuẩn phân thể bệnh theo YHCT 23

2.3. Phương pháp nghiên cứu 24

2.3.1. Thiết kế’’ nghiên cứu 24

2.3.2. Trình tự tiến hành 24

2.3.3. Cỡ mẫu 25

2.3.4. Thu thập số liệu 25

2.3.5. Xử lý số liệu 36

2.3.6. Kỹ thuật khống chế” sai số 36

2.3.7. Đạo đức nghiên cứu 36

Chương 3: Kết quả nghiên cứu 37

3.1. Đặc điểm chung 37

3.1.1. Đặc điểm về tuổi, giới tính 37

3.1.2. Đặc điểm về thời gian mắc bênh 39

3.1.3. Đặc điểm về tiền sử 39

3.2. Đặc điểm lâm sàng theo YHHĐ 40

3.2.1. Đặc điểm về thần kinh 40

3.2.2 . Đặc điểm về tâm trí 43

3.2.3. Đặc điểm phân loại các di chứng 45

3.2.4. So sánh giữa hai nhóm 46

3.2.5: Diễn biến điểm Orgogozo trung bình sau thời gian phục hồi chức

năng tại Khoa Nôi – Nhi và hiên tại 51

3.2.6. Đặc điểm của di chứng sau giai đoạn cấp và hiên tại 51

3.3. Đặc điểm lâm sàng theo YHCT 52

3.3.1. Môt số triệu chứng lâm sàng thường gặp theo YHCT 52

3.3.2. Đặc điểm theo thể bệnh theo YHCT 53

3.3.4. Đặc điểm thể bệnh YHCT ở thời điểm sau giai đoạn cấp và hiện nay …62

3.4. Môt số yếu tố nguy cơ và di chứng hiện nay 63

Chương 4: Bàn luận 65

4.1. Đặc điểm chung 65

4.1.1. Tuổi 66

4.1.2. Giới 66

4.1.3. Tiền sử 66

4.2. Đặc điểm lâm sàng theo YHHĐ 67

4.2.1. Môt số đặc điểm về thần kinh 67

4.2.2. Môt số đặc điểm về tâm trí 72

4.3. Đặc điểm lâm sàng theo YHCT 76

4.3.1. Mối liên quan của các thể bệnh YHCT 77

4.3.2. Thể bệnh YHCT sau giai đoạn cấp và hiện nay 83

4.4. Nhận xét về môt số yếu tố nguy cơ ở giai đoạn cấp tính và sau cấp tính

với tình hình di chứng VNNB hiện nay 84

Kết luận 87

Kiến nghị 89

Tài liệu tham khảo Phụ lục