Nhiễm nấm penioillium marneffei trên bệnh nhân nhiễm hiv/aids

Nhiễm nấm Penicillium marneffei là một trong những biểu hiên nhiễm trùng cơ hội th-ờng gặp trên bênh nhân nhiễm HIV/AIDS ở các n-ớc Đông Nam Á và có xu h-ớng gia tăng. Chẩn đoán nhiễm Penicillium marneffeidựa vào các dấ’u hiệu lâm sàng, xét nghiêm soi d-ới kính hiển vi bênh phẩm từ các mô (th-ờng là các mẩu sinh thiết da) và nuôi cấy phân lập nấ’m. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu sơ bộ về lâm sàng, xét nghiệm và điều trị 24 bệnh nhân nhiễm nấm Penicillum marneffei tại Viện Y học Lâm sàng các bệnh Nhiệt đới – Bệnh viện Bạch Mai trong thời gian từ tháng 11 năm 2000 đến tháng 4 năm 2002. Các kết quả cho thấy: Tỷ lệ hạch to chiếm 92%, gan to chiếm 62%, lách to chiếm 37%, sốt trên 38oC chiếm 83%, tổn th-ơng da đặc tr-ng bởi các nố’t sẩn đỏ với hoại tử ở trung tâm chiếm 79%, sụt cân chiếm 87%, nấm họng chiếm 62%, giảm số l-ợng tế bào TCD4 (< 100/mm3) chiếm 100%. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời nhiễm Penicillium marneffei là góp phần giảm tỷ lệ tử vong và kéo dài chất l-ợng cuộc sống cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS.

HIV đang gia tăng mạnh ở Việt Nam. Kể từ khi phát hiện tr-ờng hợp đầu tiên nhiễm HIV vào tháng 12/1990, tính đến cuối năm 2003, Việt Nam đã có 76.180 ng-ời đ-ợc phát hiện nhiễm HIV trên cả 61 tỉnh thành phố, số bệnh nhân chuyển thành AIDS là 11659 tr- ờng hợp và tử vong do AIDS là 6550 ng-ời [1].
Một trong những biểu hiện của nhiễm trùng cơ hội hay gặp trên bệnh nhân nhiễm HIV ở khu vực Đông Nam á là nhiễm nấm Penicillium marneffei. Tại Viện Y học Lâm sàng các bệnh Nhiệt đới, qua theo dõi 220 bệnh nhân nội trú từ tháng 11/2000 đến tháng 4/2002 phát hiện có 24 tr-ờng hợp nhiễm nấm Penicillium marneffei.
Penicillium marneffei lần đầu tiên đ- ợc phân lập tại Việt Nam vào năm 1956 từ một loài chuột tre (bamboo rat) có tên gọi là Rhyzomys sinensis [5]. Năm 1984, 5 tr-ờng hợp đầu tiên nhiễm nấm Penicillium marneffei đ- ợc công bố tại Thái Lan [3] sau đó 8 tr-ờng hợp đ-ợc công bố ở tỉnh Quảng
Tây, Trung Quốc [2]. Trong những năm gần đây, nhiễm Penicillium marneffei đ-ợc coi nh- nhiễm trùng cơ hội hay gặp trong những ng- ời nhiễm HIV/AIDS tại khu vực Đông Nam Á, hoặc đi du lịch tới các n- ớc Đông Nam Á.
Riêng ở Chiềng Mai (Thái Lan) trong vòng 7 năm (từ 1991-1997) đã phát hiện 1173 tr-ờng hợp nhiễm nấm Penicillium marneffei ở ng-ời nhiễm HIV/AIDS. Một số n-ớc không nằm trong vùng dịch tễ của nấm Penicillium marneffei nh-ng những ng-ời nhiễm HIV đi du lịch đến vùng dịch tễ nhiễm nấm Penicillium marneffei có thể bị mắc bệnh. Các tr-ờng hợp nhiễm nấm Penicillium marneffei cũng đã đ- ợc thông báo ở Mỹ, Anh, Ý, Pháp, Đức, Thuỵ Sĩ, Thuỵ Điển, Australia… [4]. ở Việt Nam, 4 tr-ờng hợp nhiễm nấm Penicillium marneffei ở ng- ời nhiễm nấm HIV/AIDS lần đầu tiên đ-ợc thông báo tại Trung tâm bệnh Nhiệt đới, thành phố Hổ Chí Minh từ năm 1996 -1997 [7].
Việt Nam nằm trong khu vực dịch tễ
nhiễm nấm Penicillium marneffei, do đó
chúng tôi đặt vấn đề nghiên cứu nhiễm nấm Penicillium marneffei ở ng-ời nhiễm HIV/AIDS điều trị tại Viện Y học Lâm sàng các bệnh Nhiệt đới với mục tiêu:
1-    Tìm hiểu đặc điểm lâm sàng của nhiễm nấm Penicillium marneffei.
2-    Đánh giá tình trạng miễn dịch của bệnh nhân nhiễm nẫm Penicillium marneffei.
II-    ĐỐI T-ỢNG VÀ PH-ƠNG PHÁP NGHIÊN cúư:
1.    Đối t-Ợng: 24 bệnh nhân nhập Viện Y học Lâm sàng các bệnh Nhiệt đới từ tháng 11/2000 đến tháng 4/2002.
–    Xét nghiệm HIV d-ơng tính qua 3 ph- ơng pháp khác nhau.
–    Có sốt và có các nốt sẩn đỏ ngoài da.
–    Xác định nhiễm nấm Penicillium marneffei bằng cấy máu hoặc sinh thiết da soi trực tiếp tìm nấm.