Nhóm thực phẩm dành cho người mắc gan nhiễm mỡ

Bệnh lý gan nhiễm mỡ có thể điều trị bằng các loại thuốc phổ biến, tuy nhiên, người bệnh ngoài dùng thuốc còn đặc biệt cần lưu ý về các loại thực phẩm bổ sung vào trong cơ thể.

Gan nhiễm mỡ còn gọi là thoái hóa mỡ gan. Đây là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan > 5% trọng lượng gan. Triệu chứng thường thấy là chứng gan to kín, gia tăng vừa phải các men chuyển hóa và phosphatase kiềm và hầu hết là không nguy hiểm. Nhóm thực phẩm dành cho người mắc gan nhiễm mỡ thường tập trung vào các loại rau, củ, trái cây tươi, các loại hạt và các loại ngũ cốc nguyên cám. Bên cạnh đó, một số loại thảo dược có tác dụng giảm cân, giảm viêm cũng được cho là tốt cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ.

Nhìn chung, những loại thực phẩm giúp chống lại sự tổn thương các tế bào gan cũng giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn, giúp giảm viêm đảo ngược quá trình mắc bệnh. Do có sự khác biệt đối với cơ thể của từng người, bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để nhận được một kế hoạch ăn uống cụ thể dành cho riêng mình.

Chế độ ăn Địa Trung Hải

Bệnh nhân gan nhiễm mỡ được khuyến cáo nên ăn theo chế độ ăn Địa Trung Hải, mặc dù ban đầu chế độ ăn này được tạo ra không nhằm vào những người mắc gan nhiễm mỡ. Đây là chế độ ăn uống kết hợp nhiều loại thực phẩm với nhau giúp giảm lượng mỡ ở gan. Chế độ ăn này tập trung vào các dưỡng chất như chất béo tốt, chất chống oxy hóa và carbohydrate phức tạp có trong:

• Cá và các loại hải sản nói chung
• Các loại trái cây
• Các loại ngũ cốc nguyên cám
• Các loại quả hạch
• Dầu oliu
• Các loại rau củ
• Bơ
• Các loại hạt

Chọn đúng loại chất béo

Các tế bào sử dụng glucose (một loại đường) để tạo ra năng lượng cho cơ thể, trong khi đó insulin làm nhiệm vụ đưa glucose lấy từ các loại thực phẩm vào toàn bộ các tế bào trên cơ thể. Những người mắc gan nhiễm mỡ thường rơi vào một tình trạng gọi là kháng insulin. Đây là tình trạng cơ thể vẫn tiếp tục tiết ra insulin nhưng không sử dụng nó một cách hiệu quả. Toàn bộ glucose dư thừa sẽ bị chuyển hóa thành mỡ. Một số loại chất béo có trong chế độ ăn kích thích sự hấp thu glucose của các tế bào, do đó giảm sự tích tụ mỡ tại gan. Dưới đây là một số loại chất béo tốt mà người mắc gan nhiễm mỡ nên bổ sung:

• Omega 3: Loại chất béo tốt này thường được thấy trong các loại cá nói chung và cá béo, các loại hạt (đặc biệt là hạt óc chó), dầu thực vật, hạt lanh và các loại rau ăn lá.
• Chất béo không bão hòa đơn: Chất béo không bão hòa đơn là một loại chất béo tốt thường thấy ở một số loại thực phẩm như quả oliu, các loại hạt, bơ.

Một số loại thực phẩm mà người mắc gan nhiễm mỡ nên tránh

Bên cạnh các loại thực phẩm giúp ích trong quá trình điều trị Gan nhiễm mỡ, người bệnh cũng cần lưu ý tránh hoặc hạn chế nhiều loại thực phẩm có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Các loại thực phẩm đó chủ yếu là loại chất béo bão hòa bao gồm:

• Thịt gia cầm (ngoại trừ phần ức)
• Phô mai nguyên kem
• Sữa chua (ngoại trừ sữa chua tách béo)
• Thịt đỏ
• Các loại bánh, đồ chiên rán làm từ dầu cọ hoặc dầu dừa
• Các loại đồ ngọt nói chung bao gồm kẹo, nước ngọt và các loại bánh ngọt

Các chất chống oxy hóa và các loại thảo dược tốt cho gan

Các tế bào thường bị tổn thương khi các chất dinh dưỡng không được chuyển hóa hết, điều này dẫn tới sự tích tụ mỡ tại gan. Nhưng các chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn chặn quá trình tổn thương này. Vậy, đâu là những nguồn thực phẩm giàu các chất chống oxy hóa?. Câu trả lời chính là:

• Cà phê
• Trà xanh
• Tỏi (sống)
• Các loại trái cây (đặc biệt là quả mọng)
• Các loại rau củ
• Vitamin E (có thể lấy từ hạt hướng dương, hạnh nhân, các loại dầu thực vật ép lạnh như dầu oliu hay dầu hạt cải)

Các loại thảo dược tốt cho gan nhiễm mỡ

Dưới đây là một số loại thảo dược tốt cho gan đang được nghiên cứu:

• Củ khởi (wolfberry): Đây là một trong những vị thuốc Đông y có tác dụng làm nhỏ vòng eo.
• Resveratrol: Resveratrol là một chất có trong vỏ nho đỏ, có tác dụng giảm viêm.
• Selenium: Selenium là một loại khoáng chất có trong hạt đều Brazil, cá ngừ và hàu.
• Kế sữa (milk thistle)
• Berberine: Berberine là một vị thuốc Đông y có tác dụng làm giảm cholesterol, cải thiện chức năng gan và kiểm soát đường huyết.

Lưu ý: Bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tự ý sử dụng những loại thảo dược trên để điều trị bệnh gan nhiễm mỡ.

Các loại vitamin và khoáng chất cho người gan nhiễm mỡ

Dưới đây là những loại vitamin và khoáng chất không thể thiếu trong chế độ ăn của người mắc gan nhiễm mỡ:

• Vitamin D. Thiếu vitamin D góp phần dẫn tới các biến chứng của bệnh gan nhiễm mỡ. Vitamin D có thể lấy từ ánh nắng mặt trời hoặc một số sản phẩm từ sữa.
• Kali: Thiếu kali là một trong những nguyên nhân dẫn tới bệnh gan nhiễm mỡ. Cá tuyết, cá hồi, cá mòi là những nguồn kali dồi dào. Bên cạnh đó, những nguồn giàu kali khác bao gồm các loại rau như súp lơ, đậu Hà Lan, khoai lang, các loại trái cây như chuối, kiwi và đào. Sữa và sữa chua cũng chứa hàm lượng kali cao. Lưu ý, chỉ nên chọn sữa tách kem.
• Betaine. Betaine có tác dụng bảo vệ gan khỏi sự tích tụ mỡ. Chất này có thể tìm thấy trong mầm lúa mì và tôm.

Bên cạnh việc xây dựng một chế độ ăn phù hợp, bệnh nhân gan nhiễm mỡ nên tăng cường các hoạt động thể chất và tránh xa các loại thực phẩm khiến bệnh nghiêm trọng hơn.