Nhu cầu sử dụng một số dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương

Luận văn Nhu cầu sử dụng một số dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương năm 2015 và một số yếu tố liên quan.Dịch vụ y tế là dịch vụ đặc biệt bao gồm các hoạt động của nhân viên y tế như khám, chữa bệnh phuc vụ người bệnh và gia đình. Trong dịch vụ này thì người sử dụng dịch vụ (người bệnh) sẽ ít có khả năng đánh giá chất lượng dịch vụ một cách chính xác mà họ chỉ đánh giá qua sự chăm sóc của nhân viên y tế, qua trang thiết bị và cơ sở vật chất. Dịch vụ y tế là một loại hình dịch vụ rất đặc thù, người sử dụng dịch vụ sẽ biết ít thông tin về dịch vụ mà mình được cung cấp mà bị lệ thuộc hoàn toàn vào người cung cấp dịch vụ. Người bệnh phải thực hiện đầy đủ những yêu cầu của bác sĩ về phương pháp điều trị, thời gian điều trị và họ chỉ được lựa chọn nơi điều trị.

Ở Việt Nam hiện nay, tình trạng quá tải ở các cơ sở y tế đặc biệt là các bệnh viện đầu ngành đang trở nên rất phổ biến. Theo báo cáo của viện chiến lược và chính sách y tế,TLSD giường thường xuyên trên 100% và dao động từ 120% đến 150%, thậm chí tới 200% ở một số bệnh viện lớn như BV Bạch Mai, BV K và BV Ung bướu TP. Hồ Chí Minh[1]. Dựa trên số liệu khảo sát, tình trạng quá đông người bệnh xuất hiện cả ở khu vực phòng khám lẫn khu vực điều trị nội trú: 2-3 người bệnh/1 giường, 1 bác sỹ phòng khám phải khám 60 – 100 người bệnh/ngày là phổ biến. Báo cáo đã chỉ ra rằng một trong những nguyên nhân chính gây ra quá tải là do nhu cầu chữa bệnh của người bệnh ngày càng tăng trong khi số giường bệnh và bác sĩ không tăng hoặc tăng ít không đáp ứng đủ nhu cầu của người bệnh. Hậu quả của quá tải trong các cơ sở y tế là không đảm bảo chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh cũng như sự an toàn của người bệnh đặc biệt với các người bệnh là trẻ em, người già, phụ nữ có thai. Rất nhiều các trường hợp lây nhiễm chéo, nhiễm trùng bệnh viện đã xảy ra do sự quá tải này. Không những thế, do số lượng người bệnh quá đông nên thời gian khám cho từng người bệnh ở khoa khám bệnh không được đảm bảo. Trước tình trạng này, Bộ Y tế đã đưa ra một số giải pháp chống quá tải bệnh viện, trong đó có việc khuyến khích các cơ sở y tếlàm việc vào ngày thứ 7, chủ nhật trong tuần và ngoài giờ hành chính[2]. Nhiều bệnh viện đã bố trí thêm ca trực, làm ngoài giờ để đáp ứng nhu cầu của người bệnh làm ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân viên y tế và chất lượng dịch vụ.
Bệnh viện Phổi Trung Ương là một bệnh viện đầu ngành về chuyên khoa hô hấp. Theo kết quả báo cáo hoạt động của bệnh viện trong 6 tháng đầu năm 2013, quy mô giường bệnh của bệnh viện năm 2013 là 500 giường.Công suất sử dụng giường bệnh 6 tháng đầu năm 2013 là 108,9%[3]. Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe theo yêu cầu sẽ giúp giảm bớt sự quá tải cho bệnh viện, tăng chất lượng các dịch vụ khám chữa bệnh, đảm bảo quyền và lợi ích cho người bệnh, mang đến cho người bệnh nhiều sự lựa chọn hơn trong việc khám chữa bệnh.Nghiên cứu này nhằm cung cấp những bằng chứng giúp cho Ban Lãnh đạo và quản lý của Bệnh viện Phổi Trung Ương lập kế hoạch và triển khai cung cấp các loại hình dịch vụ theo yêu cầu này.Để có thể đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người bệnh, chúng tôi thực hiện nghiên cứu : “ Nhu cầu sử dụng một số dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương năm 2015 và một số yếu tố liên quan” với 2 mục tiêu
1.    Mô tả mức độ nhu cầu sử dụng các dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương.
2.    Mô tả các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng các dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO Nhu cầu sử dụng một số dịch vụ y tế theo yêu cầu của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương năm 2015 và một số yếu tố liên quan
1.    Lê Quang Cường (2008), Đánh giá tình hình quá tải của một số bệnh viện tại Hà Nội & TP Hồ Chí Minh và đề xuất giải pháp khắc phục, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, Bộ Y tế.
2.    VụĐiều trị – Bộ Y tế(2007). “Một số giải pháp chống quá tải bệnh viện”. Báo cáo tham luận Diễn đàn Bệnh viện – Chương trình Hỗ trợ các bệnh viện tỉnh tại Việt Nam do Ngân hàng Tái Thiết Đức tài trợ
3.    Bùi Dương Vân (2011), Đánh giá sự hài lòng của người bệnh với hoạt động khám chữa bệnh tại bệnh viện Phổi Trung ương, Luận văn thạc sỹ Quản lý bệnh viện, Trường Đại học Y tế Công cộng.
4    Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Định nghĩa về dịch vụ
5    ThS.Cao Minh Nghĩa , Tổng quan lý thuyết về ngành kinh tế dịch vụ, Viện Nghiên Cứu Phát Triển Thành Phố Hồ Chí Minh
6    Free C, White P, Shipman C and Dale J (1999).Access to and use ofout-of-hoursservices by members ofVietnamese community groups in South London: a focus group study. Family Practice. Vol16, Page: 369-374.
7    Salisbury C.,(2002). The demand for out-of-hours care from GPs: a review. Family Practice, 17. Page: 340 – 347
8    Kajal L. & Guibo Xing (2003). An empirical analysis of Medicare – eligible Veterans’ demand of outpatient health care services. Health Service and outcomes research Methodology, 4(4), Page: 221 – 240
9    Eric P Moll van Charante, Pauline CE van Steenwijk-Opdam, and Patrick JE Bindels (2007). Out-of-hours demand for GP care and emergency services: patients’ choices and referrals by general practitioners and ambulance services. BMC Fam Pract. Page8-46
10    Trần Thanh Long (2011), Khảo sát nhu cầu dịch vụ chăm sóc sức khỏe ngoài giờ và tại nhà của người sử dụng dịch vụ tại bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Luận văn thạc sỹ Y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội
11    Hoàng Văn Minh, Kim Bảo Giang (2010). Tỷ lệ hiện mắc, mô hình sử dụng dịch vụ y tế và chi phí điều trị một số bệnh mạn tính của người dân Thành phố Hà Đông, Hà Nội, 2009. Tạp chí nghiên cứu Y Học
12    UNICEF, Báo cáo khảo sát sự hài lòng của người dân với dịch vụ y tế tuyến xã tỉnh Điện Biên năm 2013
13    Bùi Thùy Dương (2010), Nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngoài giờ và tại nhà của người bệnh đến khám tại bệnh viện viện Đại học Y Hà Nội năm 2010, Luận văn tốt nghiệp bác sỹ đa khoa,Đại học Y Hà Nội
14    Bộ Y tế – Viện chiến lược và chính sách y tế (2007), “Đánh giá tình hình quá tải của một số bệnh viện tại Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh và đề xuất giải pháp khắc phục”
15    Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Trung ương (2012), Lịch sử 50 năm xây
dựng và trưởng thành
http://www.bvlaobp.org/default.asp?tabid=43&M ID=134
16    Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2009), Luật khám chữa bệnh, chủ biên, Luật số 40/2009/QH12
17    Bộ Y Tế (1987), Thông tư số 30-BYT/TT ngày 23-12-1987 quy định tạm thời về tố chức khám bệnh ngoài giờ có quản lý
18    Trương Việt Dũng and Nguyễn Duy Luật Bài giảng nhu cầu sức khỏe, Bộ môn tổ chức và quản lý chính sách y tế, Trường Đại học Y Hà Nội.
19    Hoàng Hữu Toản(2014),Khảo sát nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngoài giờ
và tại nhà của người đến kham, điều trị bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung
Uơng năm 2014, Đại Học Y Hà Nội
 MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ    i
Chương 1.TỔNG QUAN TÀI LIỆU    12
1.1    Khái quát về dịch vụ y tế theo yêu cầu    12
1.1.1    Khái niệm và tính chất của dịch vụ y tế theo yêu cầu    12
1.1.2    Khái niệm về nhu cầu và phương pháp nghiên cứu xác định nhu
cầu CSSK    15
1.1.3    Nguồn gốc, phân loại và lợi ích của các dịch vụ y tế theo yêu cầu : … 16
1.2    Một số nghiên cứu về dịch vụ y tế trên thế giới và ở Việt Nam    20
1.2.1.    Nghiên cứu ở nước ngoài :    20
1.2.2.    Nghiên cứu tại Việt Nam    21
1.3    Thông tin về Bệnh viện Phổi Trung Ương    22
1.3.1    Thông tin chung về bệnh viện    22
1.3.2    Mục tiêu của bệnh viện    23
1.3.2    Sơ lược về quá trình khám chữa bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung
Ương    23
1.4    Các văn bản pháp luật liên quan tới chăm sóc sức khỏe    25
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU    27
2.1.    Địa điểm và thời gian nghiên cứu    27
2.2.    Thiết kế nghiên cứu    27
2.3.    Đối tượng nghiên cứu    27
2.3.1.    Tiêu chuẩn lựa chọn    27
2.4.    Cỡ mẫu và chọn mẫu    27
2.5.    Biến số và chỉ số    28
2.6.    Kỹ thuật và công cụ thu thập số liệu    31
2.7.    Quy trình thu thập số liệu    32
2.8 Sai số và cách khống chế sai số    32
2.9.     Quản lý, xử lý và phân tích số liệu    32
2.10.    Vấn đề đạo đức nghiên cứu    32
Chương 3. KẾT QUẢNGHIÊN CỨU    33
3.1.    Đặc điểm của người bệnh tại tại Bệnh viện Phổi Trung Ương    33
3.1.1.    Đặc điểm nhân khẩu học    33
3.2.     Nhu cầu sử dụng một số dịch vụ theo yêu cầu    36
3.2.1.     Nhu cầu sử dụng dịch vụ lựa chọn bác sĩ chữa bệnh    36
3.2.2     Nhu cầu lựa chọn thời gian thực hiện phẫu thuật/thủ thuật    38
3.3.3    Nhu cầu cầu lựa chọn kĩ thuật và sử dụng thuốc, vật tư có chất
lượng cao hơn so với mức thông thường    39
3.3.4    Nhu cầu về người chăm sóc hộ thay người nhà    40
3.4. Mối liên quan giữa một số đặc điểm củangười bệnh với nhu cầu dịch
vụ y tế theo yêu cầu    42
3.4.1.    Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu
dịch vụy tế theo yêu cầu    42
Chương 4. BÀN LUẬN    53
4.1.    Thông tin chung của người bệnh tại Bệnh Viện Phổi Trung Ương: …. 53
4.2.     Mức độ nhu cầu của người bệnh về các dịch vụ y tế theo yêu cầu    55
4.2.1.    Nhu cầu về dịch vụ lựa chọn bác sĩ    55
4.2.2    Nhu cầu về dịch vụ lựa chọn thời gian, kĩ thuật, thuốc, vật tư tiêu
hao với chất lượng cao hơn so với quy định    56
4.2.3    Nhu cầu về dịch vụ người chăm sóc hộ    56
4.3    Các yếu tố ảnh hưởng đến nhu cầu sử dụng các dịch vụ y tế theo yêu
cầu của người bệnh    57
KẾT LUẬN    60
KIẾN NGHỊ    62
TÀI LIỆU THAM KHẢO Phụ lục
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1 Đặc điểm về trình độ học vấn, nghề nghiệp, mức thu nhập của người
bệnh    34
Bảng 3.2 Những khâu mà người bệnh muốn được lựa chọn bác sĩ và cơ sở để
người bệnh lựa chọn bác sĩ    37
Bảng 3.3 Nhu cầu lựa chọn kĩ thuật và sử dụng thuốc, vật tư có chất lượng
cao hơn so với mức thông thường    39
Bảng 3.4 Yêu cầu của người bệnh về tuổi tác, giới tính và trình độ của người
chăm sóc hộ    40
Bảng 3.5 Yêu cầu của người bệnh đối với người chăm sóc hộ về công việc
hàng ngày    41
Bảng 3.6 Yêu cầu của người bệnh đối với người chăm sóc hộ về thời gian
chăm sóc hàng ngày    41
Bảng 3.7: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu về
dịch vụ lựa chọn bác sĩ theo yêu cầu    42
Bảng 3.8: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu về
dịch vụ lựa chọn thời gian thực hiện thủ thuật    43
Bảng 3.9: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu về
dịch vụ lựa chọn kĩ thuật với chất lượng cao hơn so với quy định    45
Bảng 3.10: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu
về dịch vụ lựa chọn thuốc với chất lượng cao hơn so với quy định    48
Bảng 3.11: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu về dịch vụ lựa chọn vật tư tiêu hao có chất lượng cao hơn so với quy
định    49
Bảng 3.12: Mối liên quan giữa một số đặc điểm của người bệnh với nhu cầu về dịch vụ người chăm sóc hộ    51
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1 Sự phân bố người bệnh theo nhóm tuổi    33
Biểu đồ 3.2 Sự phân bố của người bệnh theo giới    34
Biểu đồ 3.3 Khoảng cách từ nhà người bệnh đến bệnh viện    35
Biểu đồ 3.4 Nhu cầu sử dụng bảo hiểm y tế của người    bệnh    35
Biểu đồ 3.5 Nhu cầu sử dụng dịch vụ lựa chọn bác sĩ chữa bệnh của người bệnh . 36 Biểu đồ 3.6 Nhu cầu lựa chọn thời gian thực hiện phẫu thuật/ thủ thuật sớm hơn
thông thường    38
Biểu đồ 3.7 Nhu cầu về người chăm sóc hộ thay người nhà của người bệnh 40