NHỮNG DẠNG BỆNH TIM THIẾU MÁU CỤC BỘ

Vữa xơ động mạch vành có thể gây ra những dạng bệnh gì?

1. Trường hợp mảng vữa xơ còn nhỏ, chỉ chít hẹp dưới 50% lòng động mạch vành, và còn để hơn nửa động mạch thông thoáng. Người bệnh không thấy gì khó chịu, sinh hoạt vẫn bình thường, ngay cả khi lao động nặng như lên thang gác, chạy, chơi thể thao, vác nặng… Khi đó coi như chưa có bệnh tim mặc dù động mạch vành đã bị vữa xơ chút ít.

2. Muộn hơn nữa, khi mảng vữa xơ đã phát triển to ra, lồi lên nhiều hơn, chít hẹp tới 60-70% lòng động mạch vành, máu chỉ chảy qua chỗ còn lại có 30-40%. Trường hợp này, người bệnh có thể mắc một bệnh gọi là “đau thắt ngực”. Lúc nghỉ ngơi, yên tĩnh, người bệnh không thấy gì khác thường, nhưng mỗi khi làm nặng một chút, như những động tác ở trên, là thấy đau ngực. Cơn đau này một lúc sau dùng thuốc hay nghỉ ngơi là tự hết, cơ tim lại trở lại bình thường. Ðây là dạng bệnh nhẹ nhất trong thiếu máu cục bộ cơ tim, vì có thể phục hồi được.

3. Trên cơ sở động mạch vành đã bị mảng vữa xơ làm hẹp sẵn, nếu có một cục máu đông hoặc một cục gì khác làm tắc hoàn toàn và đột ngột một nhánh nào đó, vùng cơ tim do nhánh đó phụ trách sẽ không chịu đựng nổi thiếu oxy và chỉ sau 6-12 giờ là hoại tử, thực tế là chết vùng đó, không hồi phục được nữa. Ðó là “nhồi máu cơ tim”, là một dạng tim thiếu máu cục bộ hết sức nặng, trung bình cứ 4 người chết 1.

Hai dạng bệnh trên, đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim là những dạng hay gặp nhất của thiếu máu cục bộ cơ tim, chiếm tới 90%. Những dạng dưới đây ít gặp hơn và cũng không điển hình bằng.

4. Chết đột ngột

Nghiên cứu lâm sàng và nhất là mổ xác những người chết đột ngột, người ta thấy đa số do vữa xơ động mạch vành. Vì một lý do nào đó, vùng vữa xơ bị tắc hẳn (cục huyết, co thắt động mạch), tim bị ngừng lại ngay và chết đột ngột. Có những bệnh nhân, động mạch vành bị vữa xơ hẹp lại nhiều, nhưng chưa đau thắt ngực bao giờ, cũng có thể bi chết đột ngột như vậy.

5. Suy tim

Có trường hợp người bệnh bị vữa xơ động mạch vành làm hẹp tới 70-80%, nhưng vì hẹp từ từ, các tế bào tim có lẽ có thời gian “thích nghi” phần nào với sự thiếu hụt oxy, nên không có cơn đau thắt ngực. Nhưng vì các sợi cơ tim thiếu oxy sẽ co bóp yếu hơn người bình thường nên dần dần tim bị suy. Bệnh nhân khó thở khi làm việc nặng (gọi là “đoản hơi”), lâu dần đi lại cũng không được, phù, gan to…

Nên chú ý rằng suy tim còn có nhiều nguyên nhân khác phổ biến hơn, vữa xơ động mạch vành chỉ là một nguyên nhân tương đối ít gặp.

6. Loạn nhịp trong tim

Cũng như trường hợp trên, các tế bào cơ tim thiếu oxy do vữa xơ động mạch có thể hoạt động “mất trật tự”, gây ra các loại loạn nhịp tim khác nhau như ngoại tâm thu, rung nhĩ, block nhĩ thất,… Các loạn nhịp này đẩy tim tới suy nhanh hơn, và khó chữa hơn.