Những điều cần chú ý khi xử trí tổn thương mắt

Dùng thuốc tê tại chỗ

Tự tra thuốc, không có sự kiểm tra của thầy thuốc nguy hiểm vì bệnh nhân có thể gây tổn thương thêm cho mắt đã được gây tê mà không biết. Thuốc cũng có thể ảnh hưởng đến qúa trình khỏi bệnh mắt.

Làm giãn đồng tử

Rất nhiều khi gây giãn đồng tử sẽ tạo cơn glocom cấp nếu bệnh nhân có tiền phòng hẹp. Do đó làm giãn đồng tử phải thật thận trọng nếu tiền phòng rõ ràng bị thu hẹp (qua kiểm tra bằng ánh sáng chéo tiền phòng).

Nên dùng một loại thuốc có tác dụng ngắn như tropicamid và dặn bệnh nhân trở lại ngay nếu thấy khó chịu và mắt đỏ.

Góc khép thường xuất hiện nhiều hơn nếu dùng pilocarpin để chống lại đồng tử giữa rộng hơn so với để đồng tử tự co.

Điều trị corticosteroid tại chỗ

Dùng corticosteroid liên tục sẽ gây nguy cơ bị herpes simplex(chân rết), nhiễm nấm, glocom góc mở và đục thể thủy tinh. Hơn nữa, thủng giác mạc có thể xuất hiện khi corticosteroid được dùng trong viêm giác mạc do herpes simplex.

Thuốc tra mắt bị nhiễm khuẩn

Thuốc nước tra mắt cũng phải được pha chế với mức độ an toàn như dung dịch tiêm tĩnh mạch, nhưng mỗi khi chai hoặc lọ thuốc đã mở bao giờ cũng có nguy cơ bị nhiễm khuẩn, đặc biệt với dung dịch tetracain, propacain, flucorescein và bất cứ chế phẩm nào tự pha. Thuốc nguy hiểm nhất là thuốc nhuộm huỳnh quang, vì dung dịch này hay bị nhiễm khuẩn mủ xanh, một tác nhân có thể nhanh chóng gây mù mắt. Giấy thấm thuốc nhuộm huỳnh quang ngày nay được ưa dùng hơn thuốc tra. Dù là chai nhựa hay thủy tinh, dung dịch nước không được dùng kéo dài sau khi chai thuốc đã mở thời hạn 4 tuần lễ được coi là thời hạn tối đa trước khi bỏ thuốc thuốc pha chế để tự bảo quản cần được giữ trong tủ lạnh và bỏ không dùng sau 1 tuần. Bất cứ một dung dịch nào dĩ nhiên cần phải được kiểm tra phát hiện các dấu hiệu nhiễm khuẩn trước khi dùng.

Khi mắt đã bị tổn thương do tai nạn hoặc do phẫu thuật, rất cần dùng các dung dịch thuốc ở các chai mới mở hoặc dùng các thuốc cho một lần sử dụng.

Phản ứng độc và qúa mẫn với điều trị tại chỗ

Bệnh nhân được điều trị tại chỗ lâu dài có thể phát triển phản ứng độc hoặc qúa mẫn với thuốc điều trị hay thuốc bảo quản, đặc biệt khi nước mắt tiết ra qúa mức. Thuốc bảo quản đối với kính tiếp xúc (để rửa kính) cũng có thể gây các vấn đề tương tự.

Cảm giác bỏng hoặc đau nhức được tạo nên do tra thuốc hoặc đặt kính tiếp xúc, đôi khi xơ hóa hoặc sẹo hóa kết giác mạc có thể xuất hiện.

Một kháng sinh tra vào mắt có thể làm cho bệnh nhân bị mẫn cảm với kháng sinh đó và gây tình trạng qúa mẫn với thuốc đó khi dùng toàn thân sau này.

Bảng. Hiệu qủa trái ngược trên mắt của thuốc toàn thân

Ảnh hưởng toàn thân của thuốc tra mắt

Sự thẩm thấu vào cơ thể của thuốc tại chỗ (qua mạch máu kết mạc và hệ thống dẫn lệ) cần được lưu ý khi có một phản chỉ định toàn thân để dùng thuốc. Dung dịch mắt của những chất ức chế bêta như timolol, levobunolol và metipranolol có thể làm nặng thêm các tổn thương cơ tim và hen. Mỡ atropin chỉ định cho trẻ em tốt hơn là dạng nước vìdung dịch atropin  1% tra mắt có thể gây độc. Thuốc tra phenylephrin có thể gây cơn tăng huyết áp và đau thắt ngực. Cũng cần lưu ý đến tác dụng chống đối giữa thuốc toàn thân và tại chỗ. Chỉ cần 1 hay 2 giọt một thời gian và trong vài ba phút bịt ống lệ quản hoặc nhắm mi mắt sẽ gây nên tác dụng tối đa và giảm ảnh hưởng đối với toàn thân của thuốc tại chỗ.