Nồng độ homocysteine huyết thanh và mối liên quan với một số thông số hoá sinh khác ở bệnh nhân xơ gan

Homocysteine (Hcy) là acid amin có chứa nhóm sulfur trong phân tử. Đây là chất trung gian được sinh ra trong quá trình chuyển hoá methion- ine (một acid amin cần thiết của cơ thể) và được đào thải qua thận. Từ methionine (Met) để chuyển thành Hcy cần loại đi nhóm methyl. Quá trình này diễn ra chủ yếu ở gan [8].

Hcy tăng cao trong máu đã được chứng minh là có thể gây tổn thương các tế bào nội mạc [6] và có liên quan tới một số bệnh như: ĐTĐ [4], tăng huyết áp [2], nhiễm độc thai nghén [5].

Xơ gan là giai đoạn cuối của các quá trình bệnh lý mạn tính ở gan với nhiều biến chứng trầm  trọng.  Ở  nước  ta  hiện  nay  người  dân  bị nhiễm virus viêm gan B và sử dụng rượu còn cao nên số lượng bệnh nhân xơ gan đến điều trị tại khoa Tiêu hoá bệnh viện Bạch Mai đứng hàng đầu trong các bệnh lý về gan mật [3]. Xơ gan sẽ dẫn đến rối loạn chuyển hoá các chất trong đó có rối loạn chuyển hoá Met và dẫn đến sự tăng cao nồng độ Hcy trong máu [7].

Tại Việt Nam đã có một số nghiên cứu về nồng độ Hcy trong máu ở bệnh nhân nhiễm độc thai nghén, tăng huyết áp, ĐTĐ týp 2 [1, 2, 4]. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào về nồng độ Hcy trong máu ở bệnh nhân xơ gan và giá trị của xét nghiệm này trong mối liên quan với các chỉ số hoá sinh khác đánh giá chức năng gan. Mục tiêu nghiên cứu:

1. Nghiên cứu nồng độ homocysteine huyết thanh  ở  bệnh  nhân  xơ  gan  theo  thang  điểm Child – Pugh.

2. Tìm  hiểu  mối  liên  quan  giữa  nồng  độ homocysteine huyết thanh với một số thông số hoá sinh thăm dò chức năng gan  ở  bệnh nhân xơ gan.

II. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Gồm 60 bệnh nhân xơ gan được chẩn đoán xác định tại khoa tiêu hoá bệnh viện Bạch Mai ( theo tiêu chuẩn tăng áp lực tĩnh mạch cửa và hội chứng suy tế bào gan), thời gian từ tháng 01/2008 đến tháng 06/2008. Các xét nghiệm hoá sinh được thực hiện tại khoa Hoá sinh bệnh viện Bạch Mai.

Các đối tượng nghiên cứu được lấy máu tĩnh mạch vào buổi sáng, lúc đói, trước khi uống thuốc điều trị. Sau đó ly tâm, chắt lấy huyết thanh, một phần làm các xét nghiệm cơ bản như: AST, ALT, bilirubin, protein, albumin, prothrombin,   – GT. Phần còn lại được bảo quản ở – 200C để tiến hành định lượng tHcy.

Nồng độ homocysteine huyết thanh tăng trong các bệnh lý tim mạch, đái tháo đường, nhiễm độc thai nghén. Nồng độ homocysteine huyết thanh tăng có thể có vai trò trong rối loạn chuyển hoá ở gan. Xác định nồng độ homocystein (Hcy) máu và tìm hiểu vai trò của xét nghiệm này trong mối liên quan với các xét nghiệm cận lâm sàng khác ở bệnh nhân xơ gan là vấn đề cần thiết. Mục tiêu: (1) Nghiên cứu nồng độ homocysteine huyết thanh ở bệnh nhân xơ gan theo thang điểm Child – Pugh. (2) Tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ homocysteine huyết thanh với một số chỉ số thăm dò chức năng gan khác ở bệnh nhân xơ gan. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu thực hiện trên 60 bệnh nhân xơ gan tại khoa tiêu hoá bệnh viện Bạch Mai. Hcy định lượng theo nguyên lý miễn dịch huỳnh quang cạnh tranh, các xét nghiệm khác (Albumin, AST, ALT,…) theo phương pháp hoá sinh chuẩn đang được áp dụng. Kết quả: nồng độ tHcy huyết thanh ở bệnh nhân xơ gan là 11,66 ± 4,6 µmol/L và theo Child – Pugh A, B, C lần lượt là: 9,96 ± 2,25 µmol/L l, 11,02 ± 3,63 µmol/L , 12,39 ± 5,46 µmol/L. Có sự giảm albumin , tăng hoạt độ ó – GT huyết thanh và tổn thương tế bào gan ở bệnh nhân xơ gan. Kết luận: (1) Tuy Nồng độ tHcy huyết thanh ở bệnh nhân xơ gan cao hơn bình thường, nhưng chưa thấy có sự khác nhau về nồng độ tHcy huyết thanh ở bệnh nhân xơ gan theo thang điểm Child – Pugh. (2) Nồng độ tHcy huyết thanh tương quan nghịch không chặt chẽ với tỷ lệ prothrombin, nồng độ albumin huyết thanh và hoạt độ AST,  – GT.