Nuôi cấy nước tiểu: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nhận định chung

Nuôi cấy nước tiểu là một xét nghiệm để tìm vi trùng (như vi khuẩn) trong nước tiểu có thể gây nhiễm trùng. Nước tiểu trong bàng quang thường được vô trùng. Điều này có nghĩa là nó không chứa bất kỳ vi khuẩn hoặc các sinh vật khác (như nấm). Nhưng vi khuẩn có thể xâm nhập vào niệu đạo và gây nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Một mẫu nước tiểu được thêm vào một chất thúc đẩy sự phát triển của vi trùng. Nếu không có vi trùng phát triển, nuôi cấy là âm tính. Nếu vi trùng phát triển, nuôi cấy là dương tính. Loại vi trùng có thể được xác định bằng kính hiển vi hoặc xét nghiệm hóa học. Đôi khi các xét nghiệm khác được thực hiện để tìm ra loại thuốc phù hợp để điều trị nhiễm trùng. Điều này được gọi là kiểm tra độ nhạy.

Nhiễm trùng tiểu thường gặp ở phụ nữ và trẻ em gái hơn nam giới. Điều này có thể một phần là do niệu đạo nữ ngắn hơn và gần hậu môn hơn. Điều này cho phép vi khuẩn từ ruột tiếp xúc dễ dàng hơn với niệu đạo. Đàn ông cũng có một chất kháng khuẩn trong tuyến tiền liệt làm giảm nguy cơ.

Chỉ định nuôi cấy nước tiểu

Nuôi cấy nước tiểu có thể được thực hiện để:

Tìm nguyên nhân của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Đưa ra quyết định về điều trị tốt nhất cho UTI. Điều này được gọi là kiểm tra độ nhạy.

Tìm hiểu nếu điều trị cho UTI hiệu quả.

Chuẩn bị nuôi cấy nước tiểu

Không cần phải làm bất cứ điều gì trước khi có xét nghiệm này. Nếu đang dùng hoặc gần đây đã dùng thuốc kháng sinh, hãy nói với bác sĩ.

Sẽ cần phải thu thập một mẫu nước tiểu. Tránh đi tiểu ngay trước khi có xét nghiệm này.

Nói chuyện với bác sĩ nếu có bất kỳ mối quan tâm về sự cần thiết của xét nghiệm, rủi ro của nó, làm thế nào nó sẽ được thực hiện, hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thực hiện nuôi cấy nước tiểu

Có thể được yêu cầu thu thập mẫu nước tiểu giữa dòng để xét nghiệm. Nước tiểu đầu tiên trong ngày được ưa thích vì nồng độ vi khuẩn sẽ cao hơn.

Thu thập nước tiểu giữa dòng sạch

Phương pháp này giúp bảo vệ mẫu nước tiểu khỏi vi trùng thường thấy trên dương vật hoặc âm đạo.

Rửa tay trước khi thu thập nước tiểu.

Nếu hộp đựng có nắp, hãy tháo nó cẩn thận. Đặt nó xuống với bề mặt bên trong lên. Không chạm ngón tay vào mặt trong của cốc.

Làm sạch khu vực xung quanh bộ phận sinh dục.

Đối với nam giới: Kéo lại bao quy đầu, nếu có. Làm sạch đầu dương vật của mình thật kỹ. Sử dụng khăn thuốc hoặc gạc.

Đối với phụ nữ: Trải rộng các nếp gấp của da xung quanh âm đạo bằng một tay. Sau đó dùng tay kia để làm sạch khu vực xung quanh âm đạo và niệu đạo thật kỹ. Sử dụng khăn thuốc hoặc gạc. Lau khu vực từ trước ra sau để tránh lây lan vi khuẩn từ hậu môn đến âm đạo.

Bắt đầu đi tiểu vào nhà vệ sinh hoặc bồn tiểu. Phụ nữ nên giữ các nếp gấp của da xung quanh âm đạo trong khi đi tiểu.

Sau khi nước tiểu đã chảy trong vài giây, đặt thùng chứa vào dòng. Thu thập khoảng 60 mL (2 fl oz) nước tiểu “giữa dòng” mà không ngăn chặn dòng chảy.

Không chạm vào mép của hộp đựng đến khu vực bộ phận sinh dục. Và đừng để giấy vệ sinh, lông mu, phân, máu kinh nguyệt hoặc các chất lạ khác trong mẫu nước tiểu.

Xong đi tiểu vào nhà vệ sinh hoặc bồn tiểu.

Cẩn thận nắp trên cốc. Rửa tay. Trả lại cốc cho phòng xét nghiệm. Nếu đang thu thập nước tiểu ở nhà và không thể đưa nó đến phòng xét nghiệm trong một giờ, hãy làm lạnh nó.

Mẫu nước tiểu qua ống sonde

Bác sĩ có thể thu thập mẫu nước tiểu bằng cách đặt ống thông tiểu vào bàng quang. Phương pháp này đôi khi được sử dụng để thu thập nước tiểu từ một người trong bệnh viện bị bệnh nặng hoặc không thể cung cấp một mẫu sạch. Sử dụng ống thông để lấy mẫu nước tiểu làm giảm nguy cơ vi khuẩn từ da hoặc vùng sinh dục trong mẫu nước tiểu.

Mẫu nước tiểu ở trẻ nhỏ

Thu thập mẫu nước tiểu từ một đứa trẻ nhỏ hoặc em bé có thể được thực hiện bằng cách sử dụng một túi nhựa đặc biệt có băng dính xung quanh lỗ mở của nó (một túi chữ U). Túi được gắn xung quanh bộ phận sinh dục của trẻ cho đến khi bé đi tiểu (thường trong vòng một giờ). Sau đó, túi được gỡ bỏ cẩn thận. Để lấy mẫu nước tiểu từ một em bé bị bệnh nặng, bác sĩ có thể đưa kim qua bụng của em bé trực tiếp vào bàng quang.

Cảm thấy khi nuôi cấy nước tiểu

Thu thập mẫu nước tiểu không đau.

Rủi ro của nuôi cấy nước tiểu

Thu thập mẫu nước tiểu không gây ra vấn đề.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Nuôi cấy nước tiểu là một xét nghiệm để tìm vi trùng (thường là vi khuẩn) trong nước tiểu có thể gây nhiễm trùng. Kết quả nuôi cấy nước tiểu thường sẵn sàng trong 1 đến 3 ngày. Một số vi trùng mất nhiều thời gian hơn để phát triển trong nuôi cấy. Vì vậy, kết quả có thể không có sẵn trong vài ngày.

Bình thường

Không có vi khuẩn hoặc các sinh vật khác (như nấm) phát triển trong môi trường nuôi cấy. Kết quả nuôi cấy là âm tính .

Bất thường

Các sinh vật (thường là vi khuẩn) phát triển trong môi trường nuôi cấy. Kết quả nuôi cấy là dương tính.

Số lượng 100.000 vi khuẩn trở lên trên mỗi mililit (mL) nước tiểu có thể là do nhiễm trùng. Số lượng từ 100 đến 100.000 có thể do nhiễm trùng hoặc do nhiễm bẩn mẫu. Nếu số lượng là 100 hoặc ít hơn, nhiễm trùng là không thể. Nhưng có thể có số lượng 100 hoặc ít hơn nếu đã dùng thuốc kháng sinh.

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, xét nghiệm độ nhạy có thể được thực hiện để giúp đưa ra quyết định về điều trị.

Yếu tố ảnh hưởng đến nuôi cấy nước tiểu

Có thể không thể làm xét nghiệm hoặc kết quả có thể không hữu ích, nếu:

Uống thuốc kháng sinh hoặc vừa uống xong.

Uống thuốc lợi tiểu hoặc uống một lượng lớn chất dịch. Điều này có thể làm loãng nước tiểu và làm giảm số lượng vi khuẩn trong mẫu.

Uống nhiều vitamin C.

Điều cần biết thêm

Nuôi cấy nước tiểu được thực hiện trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) có thể kém chính xác hơn so với thực hiện sau khi nhiễm trùng được thiết lập.

Nuôi cấy nước tiểu có thể được thực hiện khi kết quả bất thường từ phân tích nước tiểu (chẳng hạn như số lượng tế bào bạch cầu tăng lên) cho thấy dấu hiệu nhiễm trùng.

Nuôi cấy nước tiểu có thể được lặp lại sau khi điều trị UTI. Điều này là để đảm bảo nhiễm trùng được chữa khỏi.

Những người có ống thông tiểu trong một thời gian dài có nguy cơ cao bị nhiễm trùng tiểu.

Để chẩn đoán bệnh lao đã lan sang đường tiết niệu, xét nghiệm đặc biệt sẽ được thực hiện bằng cách sử dụng tất cả nước tiểu buổi sáng đầu tiên trong 3 ngày riêng biệt.

Kiểm tra độ nhạy giúp bác sĩ chọn loại thuốc tốt nhất để điều trị các loại vi khuẩn hoặc nấm cụ thể có thể gây ra UTI.

Một số loại vi khuẩn hoặc nấm có thể mất vài tuần để phát triển trong môi trường nuôi cấy.