Nuôi cấy và phân tích nhiễm sắc thể của tế bào tua rau

 Theo thống kê của tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tỷ lệ di tật bẩm sinh chiểm khoảng 3 – 4% [ 4]. Theo thống kê của P.T.Hoan (2001) [2] thì tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở đồng bằng Sông Hồng là 1,96%. Vì vậy, việc phát hiện sớm các bệnh tật di truyền từ giai đoạn phôi, thai giúp có thể hạn chế được sự ra đời của các trẻ em bị khuyết tật di truyền, nâng cao chất lượng sinh sản trong cộng đồng là cần thiết. Có nhiều phương pháp chẩn đoán trước sinh nhằm phát hiện các thai bị dị tật trong đó có phương pháp chẩn đoán bằng rau thai [1, 5]. Sinh tiết tua rau (STTR) là một phương pháp lấy mẫu rau thai để chẩn đoán trước sinh nhằm phát hiện các bất thường di truyền của thai nhi. Đây là một nguyện vọng chính đáng của các cặp vợ chồng để biết tình trạng của đứa con sắp ra đời của mình có bất thường về di truyền hay không? Chính vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu:

1. Hoàn chỉnh được kỹ thuật nuôi cấy tế bào tua rau thai.

2. Phân tích nhiễm sắc thể (NST) từ các mẫu tế bào tua rau thai qua nuôi cấy.

II. ĐỐI   TƯỢNG   VÀ   PHƯƠNG   PHÁP

NGHIÊN CỨU

1. Đối tượng nghiên cứu

Gồm 30 mẫu tua rau được lấy từ các thai phụ mang thai từ tuần thai thứ 5 trở đi các thai này là mẫu thai lưu (29 mẫu), các mẫu tua rau lấy tại các trung tâm sản khoa ở Hà Nội

 

2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả. Tiến hành làm bệnh án di truyền cho các thai phụ làm xét nghiệm. Các mẫu tua rau được lấy trong điều kiện vô trùng.

 

 

 

  Các mẫu tua rau sau khi lấy về được rửa sạch trong môi trường Hanks để tránh nhiễm tế bào mẹ. Tách những tế bào màng rụng của mẹ ra khỏi tua rau. Rửa lại một vài lần bằng dung dịch Hanks cho đến khi mẫu sạch, mầu trắng đục như hình ảnh các tua sứa lơ lửng trong nước. Sau đó, các mẫu tua rau được chuyển sang đĩa Petri, các mô rau được cắt mảnh, tiến hành nuôi cấy tế bào tua rau theo phương pháp cấy hở sử dụng môi trường nuôi cấy AmninoMax. Cần 2 – 5 mg tua rau cho mỗi mẫu nuôi cấy. Sau khoảng 7 – 10 ngày nuôi cấy tế bào tua rau, tại Bộ môn Y Sinh học – Di truyền trường Đại học Y Hà Nội chúng tôi tiến hành thu hoạch và phân tích NST thai từ tế bào tua rau. Các mẫu tiêu bản NST được nhuộm bằng phương  pháp  nhuộm  giêmsa  thông  thường  và bằng  phương pháp nhuộm băng  G.  NST  được phân tích theo hệ thống danh pháp quốc tế và danh pháp do truyền tế bào người ISCN 2005[3].

 Mục tiêu: (1) Hoàn chỉnh được kỹ thuật nuôi cấy tế bào tua rau thai. (2). Phân tích nhiễm sắc thể (NST) từ các mẫu tế bào tua rau thai qua nuôi cấy. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: mô tả, bằng phương pháp cấy hở với 5%CO2, mô rau thai được cắt mảnh, môi trường nuôi cấy AmninoMax, nhuộm tiêu bản theo phương pháp nhuộm giemsa thông thường và băng G. Phân tích NST theo tiêu chuẩn ISCN 2005 trên 30 mẫu tua rau từ tuần thai 5 – 16 tuần. Kết quả: Đã nuôi cấy thành công các mẫu tua rau ở thai từ 5 – 16 tuần được tiến hành tại Bộ môn Y sinh học – Di truyền Đại Học Y Hà Nội với thời gian nuôi cấy phổ biến từ 7 – 10 ngày, phân tích NST của thai đã phát hiện 10/30 mẫu có karyotype bất thường (9/30 có bất thường số lượng NST, 1/30 có bất thường cấu tróc NST (chuyển đoạn giữa NST 3 và NST 18; der (3;18)). Kết luận: Đã nuôi cấy thành công các mẫu tế bào tua rau, phân tích NST 30 mẫu tua rau nuôi cấy đã phát hiện 10/30 có bất karyotyp bất thường (9/30 có bất thường số lượng NST, 1/30 có bất thường cấu trúc NST der (3;18)).