PHÂN BIỆT ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI-CẤU TRÚC CỦA MỘT SỐ NHÓM NẤM “LINH CHI” TRÊN THỊ TRƯỜNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
PHÂN BIỆT ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI-CẤU TRÚC CỦA MỘT SỐ NHÓM NẤM “LINH CHI” TRÊN THỊ TRƯỜNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Trương Thị Đẹp , Liêu Hồ Mỹ Trang*, Nguyễn Thị Thu Ngân*, Nguyễn Thị Thu Hằng*
TÓM TẮT
Đặt vấn đề: Theo khảo sát của chúng tôi từ 2004-2005, Linh chi được bán tại một sô’cửa hàng Đông dược ở thành phô’Hồ Chí Minh (Tp. HCM) có nguồn gốc khác nhau, được nuôi trông ở Việt Nam hay được nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Thêm nữa giá bán của các nâm này cũng rất khác nhau, Linh chi Hàn Quốc giá bán rất cao so với Linh chi Trung Quốc hay Linh chi Việt Nam. Góp phần phân biệt các nhóm nâm “Linh chi” trên thị trường Tp. HCM, chúng tôi đã thu thập và phân tích đặc điểm hình thái-cấu trúc của 43 mẫu thể quả nâm “Linh chi”, định danh, phân loại chúng nhằm giúp nhận biết và làm cơ sở để tiêu chuẩn hóa nâm dược liệu này về’.mặt hình thái và vi học.
Phương pháp: Các đặc điểm hình thái-cấu trúc của thể quả được quan sát bằng mắt thường, kính lúp hay kính hiển vi quang học; mô tả và chụp hình các đặc điểm quan sát được. Bào tử đảm được mô tả và chụp hình dưới kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử quét. Các mẫu nâm được định danh bằng cách so sánh các đặc điểm hình thái, câu trúc của thể quả, bào tử đảm với tài liệu.
Kết quả: Kết quả khảo sát hình thái-câu trúc 43 mẫu thể quả nâm có tên gọi Linh chi được sử dụng làm thuốc ở Tp. HCM có 22 mẫu là G. lucidum (W. Curt.: Fr.) Karst., 11 mẫu là G. lucidum complex, 9 mẫu là G. applanatum complex và 1 mẫu là G. sinensis Zhao, Xu et Zhang. Nguồn gốc của chúng khác nhau do đó có sự đa dạng về’ hình thái thể quả và sự khác nhau về’ thành phần loài.
Kết luận: Thể quả nâm có tên gọi “Linh chi” được sử dụng làm thuốc ở thành phô’ Hô’ Chí Minh có nhiều nguồn gốc khác nhau. Đây là nguyên nhân dẫn đến sự đa dạng về’đặc điểm hình thái và câu trúc của thể quả nâm. Về’ hình thái thể quả G. lucidum bóng láng như verni, còn thể quả G. applanatum có vẻ cũ kỹ, thô mốc. Dựa vào bào tử đảm có thể phân biệt G. lucidum (W. Curt.: Fr.) Karst., G. applanatum complex và G. sinensis Zhao, Xu et Zhang.
ĐẶT VẤN ĐỀ
ơ Việt nam, chi Ganoderma có khoảng 50 loài(7) và nhiều loài đã được nghiên cứu về hình thái, tác dụng dược lý, hóa học(31112) Kết quả khảo sát một số’ mâu nâm Ganoderma trên thị trường của Nguyễn Viết Thân (2005) cho thây có sự khác nhau rât lớn giữa các mâu nâm nghiên cứu(13). Theo khảo sát của chúng tôi từ 2004-2005, Linh chi được bán tại một số’ cửa hàng Đông dược ở thành phố’ Hồ Chí Minh (Tp. HCM) có nguồn gốc khác nhau, được nuôi trồng ở Việt Nam hay được nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Các mâu nâm được bán dưới tên “Cổ linh chi” thì không rõ nguồn gốc và tên khoa học. Kết quả khảo sát 36 thể quả dưới tên “Cổ linh chi” chi có khoảng 32% là nhóm Ganoderma applanatum, còn lại 18% là nhóm Ganoderma lucidum và 50% các loài Phellinus(9). Kết quả thử tác dụng chống phân bào trên mô phân sinh rễ Hành ta (Allium ascalonicum) của các nhóm nâm Ganoderma lucidum, G. applanatum và Phellinus cho thây đều cản phân bào nhưng mức độ tác dụng khác nhau(10,14). Thêm nữa giá bán của các nâm này cũng rât khác nhau, Linh chi Hàn Quốc giá bán rât cao so với Linh chi Trung Quốc hay Linh chi Việt Nam. Góp phần phân biệt các nhóm nâm “Linh chi” trên thị trường Tp. HCM, chúng tôi đã thu thập và phân tích đặc điểm hình thái-câu trúc của 43 mâu thể quả nâm “Linh chi”, đinh danh, phân loại chúng nhằm giúp nhận biết và làm cơ sở để tiêu chuẩn hóa nâm dược liệu này về mặt hình thái và vi học.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất