Phân bố mô bệnh học một số biến thể hiếm gặp của u màng não nguyên phát

U màng não là loại u hiếm gặp, chiếm khoảng 13 – 26% các u nội sọ nguyên phát. Gần đây, ba biến thể u màng não gồm tế bào sáng, dạng u nguyên sống và dạng cơ vân mới được ghi nhận như những thực thể bệnh học thực sự, do đó, mô bệnh học của chúng còn ít được nghiên cứu ở Việt Nam. Mục tiêu:Nghiên cứu phân bố ba typ u màng não này theo tuổi, giới cũng như theo typ mô bệnh học của WHO năm 2000 về các u của hệ thần kinh Trung Ương. Đối tượng nghiên cứu:Trong số 312 u màng não được phẫu thuật tại bệnh viện Việt – Đức trong khoảng thời gian 7/2004 – 6/2006, 11 u màng não thuộc typ hiếm gặp như typ tế bào sáng (5 ca), typ dạng u nguyên sống (4 ca) và typ dạng cơ vân (2 ca). Kết quả:Bệnh nhân gồm 6 nữ và 5 nam. Tỷ lệ nữ:nam ở người lớn là 2:1. Tuổi bệnh nhân vào lúc phẫu thuật từ 14 đến 70 tuổi (trung bình 41 tuổi). U màng não tế bào sáng về vi thể gồm các dây tế bào đa diện, sáng, giàu glycogen và có thể có cấu trúc xoáy lốc mờ nhạt đặc trưng. U màng não dạng u nguyên sống gồm những vùng có cấu trúc giống với u nguyên sống về mô học, với những bè tế bào bị hốc hoá, ưa eozin nằm trên nền chất dạng nhầy. U màng não dạng cơ vân gồm các dây tế bào dạng cơ vân tạo thành vùng lớn hoặc ở dạng khảm. Tế bào u có hình tròn với nhân thường lệch tâm, rõ hạt nhân, bào
tương ưa eozin rất giống thể vùi. Kết luận:U màng não là loại u hiếm gặp. Ở người lớn, bệnh có xu hướng thiên về nữ giới (tỷ lệ nữ: nam là 2:1). 11 u màng não thuộc typ hiếm gặp gồm typ tế bào sáng: 5 ca (1,6%), dạng u nguyên sống: 4 ca(1,3%) và typ dạng cơ vân: 2 ca (0,6%). Tế bào u có vimentin (+), EMA (+), CK (-), GFAP (-).

U não nguyên phát là một trong số u hiếm gặp của cơ thể, chiếm khoảng 1 – 6% [6] các u nói chung, trong đó, u màng não thường gặp hơn (khoảng 13 – 26%) các u nội sọ nguyên phát khác ở người lớn [4, 8]. U màng não có nguồn gốc từ các tế bào của màng nhện (thành phần của nhung mao màng nhện). Theo phân loại của Tổ chức Y tế thế giới năm 2000 về u của hệ thống thần kinh trung ương [4], u màng não thuộc loại có nhiều biến thể mô học do rất đa dạng về cấu trúc vi thể. Biến thể tế bào sáng, biến thể dạng u nguyên sống (chordoid) và biến thể dạng cơ vân của u màng não là những biến thể rất được chú ý do không những là biến thể có khả năng tái phát và công kích mạnh hơn mà còn do dễ nhầm về mô bệnh học với một số u não nguyên phát khác (nguồn gốc sao bào) hoặc di căn tới não của một số ung thư biểu mô từ các vị trí khác của cơ thể, hơn nữa, chúng lại lànhững biến thể hiếm gặp. Tại Việt Nam, cho đến nay, lĩnh vực u màng não vẫn chưa được quan tâm một cách thoả đáng, nhất là về lĩnh vực mô bệnh học. Do đó, việc hiểu thấu đáo mô bệnh học của ba biến thể u màng não nêu trên là điều rất cần thiết trong thực hành chẩn đoán hàng ngày tại bệnh viện. Vì vậy, mục tiêucủa
công trình là:
1. Nghiên cứu phân bố ba typ u màng não (tế bào sáng, dạng u nguyên sống và dạng cơ vân) theo tuổi, giới.
2. Nghiên cứu mô bệnh học ba typ u trên theo phân loại mô học của WHO năm 2000 về các u của hệ thần kinh Trung Ương