Phân đoạn Peptid của Heparan Sulfate Interacting Protein ức chế sự phát triển dòng tế bào sợi In Vitro

Khoảng  gian  bào  đóng  vai  trò  quan  trọng trong sự phát triển, biệt hóa, di chuyển của tế bào và sự tái tạo các mô cơ quan. Đây chính là nơi lưu giữ các yếu tố phát triển, cytokine, các protein, enzyme, vv. [3, 4]. Các tác nhân này ở khoảng gian bào được giải phóng, tác động lên các  receptor  trên  bề  mặt  tế  bào,  để  qua  đó thông tin được dẫn truyền qua những kênh tín hiệu khác nhau, tác động lên các giai đoạn của quá trình tái  bản,  sao chép và  quá  trình sinh tổng  hợp  protein  của  tế  bào.  Các  kênh  dẫn truyền tín hiệu này có tính đặc hiệu tế bào và phụ thuộc vào các chất truyền tin khác nhau. Sự cân  bằng  giữa  hai  quá  trình  lưu  giữ  và  giải phóng các yếu tố trên được điều hòa bởi các enzyme proteinase và các endoglycosidase của mô [3].

Heparan sulfate interacting protein (HIP) thuộc nhóm protein gắn với ribosome (ribosomal protein L29). HIP gồm 159 acid amin có trọng lượng phân tử khoảng 24 kDa. Protein này nhận biết những vị trí đặc hiệu trên phân tử heparin/heparan sulfate (HP/HS), được tổng hợp nhiều ở tế bào nội mạc và tế bào biểu mô trưởng thành [7, 8]. HIP có khả năng nhận biết những vị trí đặc hiệu trên phân tử HP/HS ở bề mặt tế bào và trong khoảng gian bào. Các nghiên cứu trên thế giới cũng như các nghiên cứu của chúng tôi cho thấy HIP được tăng cường tổng hợp ở các dòng tế bào ung thư, đặc biệt là dòng tế bào ung thư có độ ác tính cao [1, 2]. Sự tổng hợp của HIP liên quan mật thiết với quá trình phát triển và di căn của tế bào ung thư. HIP tái tổ hợp có khả năng tác dụng ức chế sự phân bào thông qua khả năng cạnh tranh với bFGF trên phân tử HP/HS để duy trì sự cân bằng động giữa bFGF ở dạng tự do và dạng lưu trữ [4, 5, 9]. Chính vì vậy, HIP tác động lên sự phát triển tế bào thông qua khả năng điều hòa quá trình cân bằng động giữa lưu giữ và giải phóng bFGF từ khoảng gian bào. Phát hiện mới này cho phép mở ra một hướng mới nghiên cứu ứng dụng HIP như một tác nhân ức chế sự phân bào và tái tạo mô trong lĩnh vực “Mô nhân tạo”. Từ lâu HIP được biết là có vai trò điều hoà quá trình đông máu, tham gia quá trình liên kết tế bào – tế bào, quá trình làm tổ của trứng mới thụ tinh…Một câu hỏi đặt ra: Phân đoạn peptid nào trong cả chiều dài 159 acid amin của HIP có khả năng ức chế sự phân bào? Và liệu có thể sử dụng phân đoạn peptid này như là một tác nhân ức chế phân bào? Chính vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu:

1. Nghiên cứu tác dụng của phân đoạn pep- tid có ái lực cao với HP/HS và phức hợp peptid

– BSA lên quá trình phân bào.

2. Nghiên cứu cơ chế tác dụng ức chế phân bào của phân đoạn và phức hợp peptid-BSA.

II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

1. Vật liệu

Heparin, imidazole, và bovine serum albumin của Sigma (St. Louis, MO, USA). bFGF được mua từ Becton Dickinson Labware (Bedford, MA, USA). Minimal essential medium (MEM), penicillin/streptomycin, Fungizone®, fetal bovine serum (FBS), các thành phần bổ xung cho môi trường nuôi cấy tế bào, trypsin và phosphate-buffer saline (PBS) được mua từ Gibco/BRL (Grand Island, NY, USA).