Phân tích thực trạng sử dụng thuốc tại bệnh viện Đa khoa huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai năm 2014

Luận văn chuyên khoa I Phân tích thực trạng sử dụng thuốc tại bệnh viện Đa khoa huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai năm 2014.Đảng và Nhà nước ta rất chú trọng công tác chăm lo sức khỏe toàn dân, hàng năm đầu tư ngân sách nhà nước cho chăm sóc sức khỏe, ngày 10/01/2013, Thủ Tướng Chính Phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho nhân dân giai đoạn 2011- 2020, tầm nhìn 2030 trong đó chỉ rõ mục tiêu “ tăng nhanh đầu tư công cho y tế”, vì đầu tư cho sức khỏe nhân dân là đầu tư cho sự phát triển kinh tế đất nước một cách bền vững. Vì vậy việc chăm sóc sức khỏe là trách nhiệm toàn dân, toàn xã hội và mang tính chất cần thiết của một quốc gia, trong đó có ngành Y tế đóng vai trò chủ đạo.
Trong những năm qua, ngành y tế nước ta có nhiều nỗ lực trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân.Thị trường thuốc đã đáp ứng đủ thuốc cho nhu cầu khám chữa bệnh. Tiền thuốc bình quân đầu người ngày một tăng (năm 2010 là 22.5 USD/ người/ năm). Gía trị thuốc sản xuất trong nước năm 2012 ước tính đạt 1200 triệu USD, tăng 5,3% so với năm 2011, đáp ứng được 234/314 hoạt chất trong danh mục thuốc thiết yếu của Việt Nam và đầy đủ 29 nhóm tác dụng dược lý theo khuyến cáo của WHO. Tổ chức thành công diễn đàn “ Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”, nhằm hỗ trợ cho ngành Dược Việt Nam phát triển bền vững, bảo đảm ổn định nguồn cung thuốc, giảm sự lệ thuộc vào nguồn nhập khẩu từ nước ngoài. Tình hình cung ứng, quản lý sử dụng thuốc trong điều trị đã được chấn chỉnh. Công tác dược bệnh viện có nhiều bước phát triển cơ bản về tổ chức. Nhà nước có khung pháp lý và quản lý chất lượng thuốc, sử dụng thuốc an toàn hợp lý, hiệu quả. Nhiều văn bản liên quan đến quản lý chất lượng thuốc đã được thiết lập và đi vào hoạt động thường xuyên góp phần không nhỏ nhằm nâng cao chất lượng khám và điều trị tại các cơ sở y tế [12].

Tuy nhiên, trước tác động của cơ chế thị trường, việc sử dụng thuốc không hiệu quả và bất hợp lý trong bệnh viện đã và đang là điều đáng lo ngại: lạm dụng biệt dược trong điều trị, giá thuốc không kiểm soát được, lạm dụng thuốc, kháng thuốc, sử dụng thuốc bất hợp lý, việc kê đơn không phải thuốc thiết yếu mà là thuốc thương mại cao… đó là một trong những nguyên nhân chính làm tăng chi phí cho người bệnh, giảm chất lượng chăm sóc sức khỏe và uy tín của bệnh viện [14].
Bệnh viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu là bệnh viện hạng III, tuyến huyện của tỉnh Đồng Nai, đóng vai trò chính trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho toàn thể nhân dân trong địa bàn huyện Vĩnh Cửu và các huyện lân cận. Hàng năm, bệnh viện đã thực hiện công tác khám chữa bệnh cho một số lượng bệnh nhân thuộc nhiều đối tượng khác nhau như bảo hiểm y tế, chính sách, dịch vụ y tế. Một trong những nhiệm vụ quan trọng có ảnh hưởng lớn đến chất lượng khám chữa bệnh là quản lý sử dụng thuốc tại bệnh viện, do vậy việc cung ứng, bảo đảm chất lượng cho bệnh viện và giám sát tình hình sử dụng thuốc là rất cần thiết, xuất phát từ yêu cầu thực tế đó đề “Phân tích thực trạng sử dụng thuốc tại bệnh viện Đa khoa huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai năm 2014”. Được thực hiện với các mục tiêu sau:
1. Phân tích cơ cấu và chi phí thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu năm 2014
2. Phân tích thực trạng kê đơn thuốc ngoại trú có bảo hiểm y tế của bệnh viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu năm 2014.
Từ đó đưa ra một số ý kiến đề xuất giúp bệnh viện quản lý sử dụng thuốc hợp lý hơn, nâng cao hiệu quả của công tác khám chữa bệnh

MỤC LỤC
TIÊU ĐỀ Trang
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục bảng biểu
Danh mục các hình vẽ, đồ thị
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Thực trạng sử dụng thuốc tại các bệnh viện ở Việt Nam trong
những năm gần đây
3
1.1.1. Cơ cấu giá trị tiền thuốc sử dụng 3
1.1.2. Thực trạng kê đơn và thực hiện quy chế kê đơn thuốc ngoại trú 7
1.2. Một số phương pháp phân tích dữ liệu về sử dụng thuốc 10
1.2.1. Phương pháp phân tích ABC 10
1.2.2. Phương pháp phân tích theo nhóm điều trị 11
1.3. Các chỉ số đánh giá việc sử dụng thuốc 11
1.3.1. Các chỉ số về kê đơn ngoại trú 11
1.3.2. Các chỉ số sử dụng thuốc cơ bản 11
1.4. Vài nét khái quát về bệnh viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu 12
1.4.1. Chức năng và nhiệm vụ của bệnh viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu 13
1.4.2. Tình hình khám chữa bệnh và hoạt động chuyên môn tại bệnh
viện đa khoa huyện Vĩnh Cửu năm 2014
15
1.4.3. Chức năng, nhiệm vụ và mô hình tổ chức khoa Dược bệnh viện
đa khoa huyện Vĩnh Cửu năm 2014
16
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20
2.1. Đối tượng nghiên cứu 20
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 20
2.3. Phương pháp nghiên cứu 20
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: mô tả 21
2.3.2. Phương pháp chọn mẫu 22
2.3.3. Phương pháp thu thập số liệu 23
2.3.4. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu 23
2.3.5. Phương pháp trình bày số liệu 24
2.4. Các biến số nghiên cứu 24
2.4.1. Các biến số trong phân tích cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng 242.4.2. Các chỉ số trong phân tích thực trạng kê đơn trong điều trị ngoại
trú được BHYT chi trả
31
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 32
3.1. Phân tích cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng tại BVĐK huyện
Vĩnh Cửu năm 2014
32
3.1.1. Gía trị tiền thuốc sử dụng 32
3.1.2. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng theo phương pháp phân
nhóm điều trị
33
3.1.3. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc theo phương pháp phân tích ABC 35
3.1.4. Cơ cấu tiêu thụ thuốc hạng A theo nhóm TD dược lý 37
3.1.5. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng thuốc nguồn gốc 40
3.2. Phân tích thực trạng kê đơn thuốc ngoại trú được BHYT chi trả 45
3.2.1. Thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú 45
3.2.2. Các chỉ số sử dụng thuốc 46
3.2.3. Các chỉ số tương tác thuốc trong đơn 53
Chƣơng 4: BÀN LUẬN 55
4.1. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng tại Bệnh viện đa khoa huyện
Vĩnh Cửu năm 2014
55
4.1.1. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng theo phương pháp phân
nhóm điều trị
55
4.1.2. Phân tích cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng theo phương phấp
phân tích ABC
58
4.1.3. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng thuốc nguồn gốc 60
4.1.4. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc đơn thành phần – đa thành phần 62
4.2. Phân tích thực trạng kê đơn thuốc ngoại trú được BHYT chi trả 63
4.2.1. Thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú 63
4.2.2. Các chỉ số sử dụng thuốc 63
4.2.3. Chỉ số tương tác thuốc 66
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 67
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT Nội dung Trang
1 Bảng 1.1. Các chỉ số sử dụng thuốc cơ bản 12
2 Bảng 1.2. Cơ cấu nhân lực bệnh viện Đa khoa huyện Vĩnh Cửu,
tỉnh Đồng Nai năm 2014 13
3 Bảng 1.3. Số liệu hoạt động chuyên môn tại BVĐK huyện Vĩnh
Cửu năm 2014 15
4 Bảng 3.1. Gía trị tiền thuốc sử dụng tại BV ĐK huyện Vĩnh Cửu 31
5 Bảng 3.2. Cơ cấu 08 nhóm thuốc có giá trị lớn nhất 32
6 Bảng 3.3. Cơ cấu và giá trị tiền thuốc sử dụng theo phân tích
ABC 34
7 Bảng 3.4. Cơ cấu các thuốc nhóm A theo tác dụng dược lý 36
8 Bảng 3.5. Các thuốc kháng sinh được sử dụng trong nhóm A tại
bệnh viện ĐK huyện Vĩnh Cửu năm 2014 38
9 Bảng 3.6. Cơ cấu thuốc sản xuất trong nước – nhập khẩu 39
10 Bảng 3.7. Cơ cấu thuốc sản xuất theo thành phần 40
11 Bảng 3.8. Cơ cấu thuốc đơn thành phần- đa thành phần theo
nguồn gốc 41
12 Bảng 3.9. Gía trị tiền thuốc đơn thành phần – đa thành phần theo
xuất xứ 42
13 Bảng 3.10. Nội dung thực hiện ghi thông tin bệnh nhân 44
14 Bảng 3.11. Bảng ghi hướng dẫn sử dụng 44
15 Bảng 3.12. Các chỉ số tổng quát về đơn thuốc ngoại trú 45
16 Bảng 3.13. Sự phân bố số thuốc trong một số đơn 46
17 Bảng 3.14. Sự phân bố thuốc trong một đơn thuốc theo các
nhóm bệnh lý 48
18 Bảng 3.15. Tỷ lệ sử dụng kháng sinh theo các nhóm bệnh lý 49
19 Bảng 3.16. Tỷ lệ thuốc có phối hợp kháng sinh 51
20 Bảng 3.17. Chi phí một đơn thuốc 52
21 Bảng 3.18. Chỉ số tương tác thuốc trong đơn 5