Phân tích thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam năm 2021

Luận văn chuyên khoa I Phân tích thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam năm 2021.Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và toàn xã hội. Sức khỏe tâm thần là một bộ phận thiết yếu không thể tách rời của sức khỏe nói chung. Sức khỏe tâm thần góp phần đạt được những mục tiêu phát triển bền vững. Ý thức được tầm quan trọng này cùng với nhu cầu ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe tâm thần của nhân dân, Bộ Y tế đã xây dựng dự thảo “ Chiến lược Quốc gia về sức khỏe tâm thần giai đoạn 2016-2025, tầm nhìn 2035”. Với mục tiêu đến năm 2025 số lượt người bị rối loạn tâm thần được điều trị tại cơ sở chuyên khoa tâm thần tăng thêm 50%; đến 2035 sức khỏe tâm thần được tăng cường và bảo vệ, các rối loạn tâm thần được phòng ngừa hiệu quả và người có rối loạn tâm thần được đảm bảo đầy đủ quyền con người theo pháp luật, được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc y tế và xã hội có chất lượng, kịp thời và phù hợp về văn hóa.

Những năm gần đây, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực đáng kể trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần. Chương trình mục tiêu Quốc gia về sức khỏe tâm thần đã xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần dựa vào cộng đồng bao phủ 64 tỉnh thành, đã lồng ghép sức khỏe tâm thần vào chăm sóc sức khỏe ban đầu. Mạng lưới chăm sóc sức khỏe tâm thần trong cả nước với 2 bệnh viện tuyến Trung ương và nhiều bệnh viện chuyên khoa tâm thần tuyến tỉnh, khoa tâm thần trong bệnh viện đa khoa, trung tâm phòng chống bệnh xã hội. Ngành công nghiệp Dược trong nước cũng có nhiều phát triển vượt bậc để đáp ứng nhu cầu càng cao về thuốc điều trị tâm thần của xã hội.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc trong bệnh viện hiện nay còn nhiều bất cập như kê thuốc không đúng quy định, lạm dụng thuốc kê…việc có nhiều thuốc với tên thương mại gần giống nhau cũng gây khó khăn cho bác sỹ đặc biệt là trong điều trị nội trú vì chưa áp dụng kê đơn điện tử.
Bệnh viện Tâm thần Hà Nam là bệnh viện chuyên khoa hạng III của tỉnh Hà Nam. Với nhiệm vụ khám chữa bệnh, phòng bệnh và phục hồi chức năng cho người bệnh tâm thần trong toàn tỉnh. Việc kê đơn điều trị nội trú của viện ngoài những nét chung còn có những nét đặc thù của một bệnh viện chuyên khoa tâm thần. Tuy nhiên, hiện nay chưa có đề tài nào nghiên cứu về thực trạngchỉ định thuốc tại bệnh viện. Vì vậy, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Phân tích thực trạng sử dụng thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam năm 2021” với các mục tiêu sau:
1. Phân tích thực trạng chỉ định thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam năm 2021.2
2. Phân tích chi phí trong điều trị nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam năm 2021. Từ đó chỉ ra những bất cập trong việc sử dụng thuốc cho bệnh nhân nội trú và đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác sử dụng thuốc hiệu quả, hợp lý và an toàn tại bệnh viện những năm tới

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………… 1
Chương 1. TỔNG QUAN ……………………………………………………………………… 3
1.1. Kê đơn thuốc trong bệnh viện……………………………………………………………..3
1.1.1. Hoạt động kê đơn trong chu trình sử dụng thuốc ……………………………….3
1.1.2. Quy trình chỉ định thuốc……………………………………………………………………. 4
1.1.3. Quy định chỉ định thuốc trong điều trị nội trú……………………………………. 6
1.2. Bệnh tâm thần ……………………………………………………………………………………9
1.2.1. Khái niệm, phân loại bệnh tâm thần………………………………………………….9
1.2.2. Dịch tễ học bệnh tâm thần……………………………………………………………….. 11
1.2.3. Thuốc sử dụng điều trị bệnh tâm thần:…………………………………………….. 12
1.3. Thực trạng sử dụng thuốc tâm thần ở các bệnh viện……………………………13
1.3.1. Trên thế giới: ………………………………………………………………………………….. 13
1.3.2. Thực trạng sử dụng thuốc tại một số bệnh viện chuyên khoa tâm thần
tại Việt Nam: ……………………………………………………………………………………………. 14
1.4. Một số nét về Bệnh viện Tâm thần Hà Nam……………………………………….17
1.4.1. Chức năng, nhiệm vụ của Bệnh viện Tâm thần Hà Nam. …………………. 17
1.4.2. Cơ cấu tổ chức của bệnh viện:…………………………………………………………. 17
1.4.3. Hoạt động khám chữa bệnh của Bệnh viện tâm thần Hà Nam………… 19
1.5. Tính cấp thiết của đề tài. …………………………………………………………………..20
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………. 22
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………….22
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu: ……………………………………………………………………. 22
2.1.2. Thời gian, địa điểm nghiên cứu: ……………………………………………………… 22
2.2. Phương pháp nghiên cứu. …………………………………………………………………22
2.2.1. Biến số nghiên cứu: ………………………………………………………………………… 222.2.2. Thiết kế nghiên cứu:……………………………………………………………………….. 24
2.2.3. Phương pháp thu thập số liệu………………………………………………………….. 24
2.2.4. Mẫu nghiên cứu: …………………………………………………………………………….. 25
2.2.5. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu…………………………………………… 26
2.2.6. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu……………………………………………………. 27
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………… 28
3.1. Phân tích thực trạng chỉ định thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện Tâm
thần Hà Nam năm 2021…………………………………………………………………………..28
3.1.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu……………………………………………………………… 28
3.1.2. Thực hiện quy chế ghi chỉ định thuốc trong hồ sơ bệnh án …………….. 30
3.1.3. Đặc điểm chỉ định thuốc ban đầu trong bệnh án. ……………………………… 32
3.1.4. Sự thay đổi chỉ định thuốc trong điều trị nội trú ……………………………… 33
3.1.5. Sự phù hợp của chỉ định thuốc trong hồ sơ bệnh án so với hướng dẫn
quy định của Bộ Y tế……………………………………………………………………………35
3.1.6. Tương tác thuốc ……………………………………………………………………………… 37
3.1.7. Theo dõi phản ứng có hại của thuốc (ADR) ……………………………………. 39
3.2. Phân tích chi phí điều trị bệnh nhân nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà Nam
năm 2021. ………………………………………………………………………………………………40
3.2.1. Thời gian điều trị nội trú…………………………………………………………………. 40
3.2.2. Cơ cấu chi phí điều trị nội trú trong mẫu khảo sát…………………………… 41
3.2.3. Chi phí tiền thuốc điều trị theo nhóm bệnh……………………………………… 41
3.2.4. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần sử dụng theo nhóm bệnh…… 42
3.2.5. Chi phí thuốc điều trị theo bệnh án thay đổi chỉ định thuốc. ……………. 43
3.2.6. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần theo tác dụng dược lý ……….. 44
3.2.7. Chi phí điều trị theo bệnh mắc kèm ………………………………………………… 46
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN…………………………………………………………………… 474.1. Phân tích thực trạng chỉ định thuốc trong điều trị nội trú tại Bệnh viện Tâm
thần Hà Nam năm 2021…………………………………………………………………………..47
4.1.1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu ………………………………………………………………. 47
4.1.2. Thực hiện quy chế ghi chỉ định thuốc……………………………………………… 48
4.1.3. Đặc điểm chỉ định thuốc ban đầu theo nhóm bệnh. …………………………. 49
4.1.4. Đặc điểm thay đổi chỉ định thuốc trong điều trị nội trú. ………………….. 50
4.1.5. Sự phù hợp của chỉ định thuốc trong hồ sơ bệnh án so với hướng dẫn
quy định của Bộ Y tế……………………………………………………………………………51
4.1.6. Tương tác thuốc. …………………………………………………………………………….. 52
4.1.7. Theo dõi phản ứng có hại của thuốc (ADR) ……………………………………. 53
4.2. Phân tích chi phí điều trị bệnh nhân nội trú tại Bệnh viện tâm thần Hà
Nam……………………………………………………………………………………………………….53
4.2.1. Thời gian điều trị nội trú…………………………………………………………………. 53
4.2.2. Cơ cấu chi phí điều trị nội trú. ………………………………………………………… 54
4.2.3. Chi phí tiền thuốc điều trị trung bình theo nhóm bệnh…………………….. 55
4.2.4. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần sử dụng theo nhóm bệnh…… 55
4.2.5. Chi phí tiền thuốc theo bệnh án thay đổi chỉ định thuốc………………….. 56
4.2.6. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần sử dụng theo tác dụngdược lý
…………………………………………………………………………………………………………………. 56
4.2.7. Chi phí điều trị theo bệnh mắc kèm. ……………………………………………….. 57
4.3. Hạn chế của đề tài……………………………………………………………………………58
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ……………………………………………………………… 59
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Các nhóm bệnh tâm thần phân loại theo ICD – 10………………10
Bảng 1.2. Thuốc sử dụng điều trị bệnh tâm thần…………………………….13
Bảng 1.3. Cơ cấu nhân lực bệnh viện……………………………………….17
Bảng 1.4. Các nhóm bệnh tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nam năm 2021…….19
Bảng 2.1. Các biến số nghiên cứu…………………………………………..22
Bảng 3.1. Tỷ lệ bệnh nhân phân bố theo nhóm bệnh theo phân loại ICD-10.28
Bảng 3.2. Tỉ lệ bệnh mắc kèm………………………………………………29
Bảng 3.3. Thực hiện quy chế ghi chỉ định thuốc……………………………30
Bảng 3.4. Tỉ lệ thực hiện quy chế đánh số thứ tự ngày dùng thuốc…………31
Bảng 3.5. Đặc điểm chỉ định thuốc ban đầu theo nhóm bệnh……………….32
Bảng 3.6. Tỉ lệ hồ sơ bệnh án có thay đổi chỉ định thuốc và số lần thay đổi
chỉ định trung bình theo nhóm bệnh………………………………………….33
Bảng 3.7. Cách thay đổi chỉ định thuốc trong điều trị nội trú……………….35
Bảng 3.8. Tỉ lệ chỉ định thuốc phù hợp với hướng dẫn quy định của Bộ Y tế36
Bảng 3.9. Tỉ lệ hồ sơ bệnh án có tương tác thuốc…………………………..37
Bảng 3.10. Số lượt tương tác và mức độ tương tác…………………………38
Bảng 3.11. Các cặp tương tác thuốc nghiêm trọng…………………………38
Bảng 3.12. Tỉ lệ ghi nhận ADR trong mẫu nghiên cứu…………………….39
Bảng 3.13. Số ngày điều trị trung bình theo nhóm bệnh……………………40
Bảng 3.14. Cơ cấu chi phí điều trị nội trú…………………………………..41
Bảng 3.15. Chi phí tiền thuốc điều trị trung bình theo nhóm bệnh…………42
Bảng 3.16. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần sử dụng theo nhóm
bệnh…………………………………………………………………………43
Bảng 3.17. Chi phí thuốc điều trị theo bệnh án thay đổi chỉ định
thuốc……………………………………………………………………..….43
Bảng 3.18. Giá trị tiền thuốc chuyên khoa tâm thần sử dụng theo tác dụng dược
lý……………………………………………………………………………44
Bảng 3.19. Chi phí điều trị theo bệnh mắc kèm………………… .. ………..46DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Chu trình sử dụng thuốc………………………………………………………….. 3
Hình 1.2. Mô hình tổ chức Bệnh viện tâm thần Hà Nam…………………………. 18
Hình 1.3. Mô hình tổ chức của khoa Dược – Bệnh viện tâm thần Hà Nam… 1