Phân tích thực trạng tiêu thụ kháng sinh và việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi bệnh viện tại bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên
Phân tích thực trạng tiêu thụ kháng sinh và việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi bệnh viện tại bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên.Kháng sinh là vũ khí quan trọng để chống lại các vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên việc lạm dụng kháng sinh đã dẫn tới tỉ lệ đề kháng kháng sinh ngày càng gia tăng và trở thành mối lo ngại hàng đầu trong lĩnh vực y tế của nhiều quốc gia. Theo thống kê của Cơ quan Quản lý Dƣợc phẩm Châu Âu (EMA), ƣớc tính hàng năm có khoảng 25.000 trƣờng hợp tử vong do nhiễm khuẩn vi khuẩn đa kháng thuốc và gánh nặng kinh tế của đề kháng kháng sinh lên đến 1,5 tỷ Euro mỗi năm [37].
Sử dụng kháng sinh không hợp lý sẽ làm tăng thời gian nằm viện, tăng tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV), tỷ lệ kháng thuốc của vi khuẩn, tỷ lệ tử vong và tăng chi phí điều trị cho bệnh nhân. Triển khai các nghiên cứu sử dụng kháng sinh ở các khu vực và tại các thời điểm khác nhau sẽ giúp chỉ ra nét đặc thù riêng của nhiễm khuẩn tại khu vực đó, từ đó xây dựng đƣợc phác đồ điều trị phù hợp. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc các bệnh lý nhiễm khuẩn rất cao, đứng hàng thứ hai (16,7%) chỉ sau các bệnh lý về tim mạch (18,4%) [3]. Thêm vào đó, tình hình kháng kháng sinh luôn ở mức báo động khiến lựa chọn kháng sinh hợp lý đang là một thách thức lớn đối với cán bộ y tế trong điều trị . Để tăng cƣờng sử dụng kháng sinh hợp lý và hạn chế vi khuẩn kháng thuốc, chƣơng trình quản lý kháng sinh đã đƣợc các bệnh viện bắt đầu triển khai, trong đó nhiều nghiên cứu đánh giá tình hình sử dụng kháng sinh đã đƣợc thực hiện [1], [25].
Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên là bệnh viện đa khoa hạng I tuyến tỉnh với 550 giƣờng bệnh. Trong những năm gần đây, số lƣợng bệnh nhân nhập viện do nhiễm khuẩn tăng cao và tỉ lệ kháng kháng sinh ngày càng có xu hƣớng gia tăng đang là mối lo ngại hàng đầu của các khoa lâm sàng trong bệnh viện đặc biệt là khoa ĐTTC – CĐ. Trong số các bệnh lý NKBV, viêm phổi bệnh viện đƣợc ghi nhận phổ biến nhất tại khoa ĐTTC – CĐ với tỉ lệ bệnh nhân nhiễm vi khuẩn đa kháng có xu hƣớng tăng cao dẫn tới tình trạng kéo dài thời gian điều trị, chi phí tốn kém, nhiều trƣờng hợp dẫn tới nhiễm khuẩn nặng, sốc nhiễm khuẩn…Xuất phát từ thực tế trên, chúng tôi tiến hành đề tài “ Phân tích thực trạng tiêu thụ kháng sinh và việc sử dụng kháng sinh trong điều trị viêm phổi bệnh viện tại bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên” với hai mục tiêu:
1. Phân tích thực trạng tiêu thụ kháng sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên thông qua mức độ và xu hướng tiêu thụ trong giai đoạn 2015 – 2018.
2. Phân tích tình hình sử dụng kháng sinh điều trị viêm phổi bệnh viện tại khoa Điều trị tích cực-chống độc Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên giai đoạn 2017 -2018
Chúng tôi hy vọng kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng sử dụng kháng sinh tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên nói chung và trong bệnh viêm phổi bệnh viện tại khoa ĐTTC-CĐ nói riêng. Từ đó đề xuất đề xuất đƣợc một số biện pháp thúc đẩy sử dụng kháng sinh hợp lý
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………….. 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ……………………………………………………………… 3
1.1 CHƢƠNG TRÌNH QUẢN LÝ KHÁNG SINH TẠI BỆNH VIỆN . 3
1.1.1. Thực trạng đề kháng kháng sinh tại Việt Nam ………………………… 3
1.1.2. Nội dung chƣơng trình quản lý kháng sinh tại bệnh viện ………….. 4
1.1.3. Đánh giá sử dụng kháng sinh tại bệnh viện…………………………….. 6
1.2. TỔNG QUAN VỀ VIÊM PHỔI BỆNH VIỆN…………………………… 8
1.2.1 Định nghĩa …………………………………………………………………………. 8
1.2.2 Tình hình dịch tễ…………………………………………………………………. 9
1.2.3 Tác nhân gây bệnh……………………………………………………………….. 9
1.2.4 Chẩn đoán………………………………………………………………………… 11
1.2.5 Phác đồ điều trị VPBV/VPTM của IDSA/ATS (2016) ……………. 12
CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …………. 19
2.1 ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU…………………………………………………. 19
2.1.1 Đối tƣợng nghiên cứu của mục tiêu 1 …………………………………… 19
2.1.2 Đối tƣợng nghiên cứu của mục tiêu 2 …………………………………… 19
2.2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………………………. 20
2.2.1 Phƣơng pháp nghiên cứu mục tiêu 1 …………………………………….. 20
2.2.2 Phƣơng pháp nghiên cứu mục tiêu 2 …………………………………….. 21
2.2.3. Một số quy ƣớc trong nghiên cứu …………………………………….. 23
2.3 PHƢƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU ………………………………………… 23
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU…………………………………………….. 24
3.1. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TIÊU THỤ KHÁNG SINH KHÁNG
SINH GIAI ĐOẠN 2015 – 2018……………………………………………………. 24
3.1.1 Mức độ tiêu thụ các nhóm kháng sinh toàn viện giai đoạn 2015-
2018…. …………………………………………………………………………………… 24
3.1.2 Xu hƣớng tiêu thụ một số nhóm kháng sinh có mức tiêu thụ cao
trên toàn viện……………………………………………………………………………. 25
3.1.3 Mức độ và xu hƣớng tiêu thụ các phân nhóm kháng sinh giai đoạn
2015-2018 ……………………………………………………………………………….. 26
3.1.4 Mức độ tiêu thụ các kháng sinh cụ thể của bệnh viện giai đoạn
2015-2018 ……………………………………………………………………………….. 28
Trung tâm DI & ADR Quốc gia – Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại website CANHGIACDUOC.ORG.VN3.1.5 Xu hƣớng tiêu thụ một số kháng sinh toàn viện giai đoạn 2015-
2018… ……………………………………………………………………………………. 29
3.1.6 Mức độ tiêu thụ kháng sinh của các khối lâm sàng giai đoạn 2015-
2018… ……………………………………………………………………………………. 30
3.1.7 Mức độ,xu hƣớng tiêu thụ kháng sinh các khoa lâm sàng trong giai
đoạn 2015-2018………………………………………………………………………… 31
3.1.8 Mức độ tiêu thụ kháng sinh các khoa lâm sàng và toàn viện giai
đoạn 2015-2018………………………………………………………………………… 33
3.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRÊN
BỆNH NHÂN VIÊM PHỔI BỆNH VIỆN TẠI KHOA ĐIỀU TRỊ
TÍCH CỰC – CHỐNG ĐỘC………………………………………………………… 34
3.2.1. Đặc điểm nhân khẩu học……………………………………………………. 34
3.2.2. Đặc điểm vi sinh của mẫu bệnh phẩm đờm và dịch tiết hô hấp … 37
3.2.3. Danh mục kháng sinh và phác đồ điều trị …………………………….. 38
3.2.4. Liều dùng và cách sử dụng một số loại kháng sinh ………………… 43
CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN ………………………………………………………………… 46
4.1 TÌNH HÌNH TIÊU THỤ KHÁNG SINH TẠI BỆNH VIỆN ……… 46
4.1.1 Tình hình tiêu thụ kháng sinh chung toàn viện……………………….. 46
4.1.2. Tình hình tiêu thụ kháng sinh tại các khoa lâm sàng ………………. 49
4.2 TÌNH HÌNH SỬ DỤNG KHÁNG SINH TRÊN BỆNH NHÂN
VIÊM PHỔI BỆNH VIỆN/VIÊM PHỔI THỞ MÁY TẠI KHOA ĐIỀU
TRỊ TÍCH CỰC – CHỐNG ĐỘC BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH
ĐIỆN BIÊN………………………………………………………………………………… 50
4.2.1. Đặc điểm nhân khẩu học……………………………………………………. 50
4.2.2 Đặc điểm vi sinh……………………………………………………………….. 51
4.2.3. Lựa chọn và sử dụng kháng sinh trong VPBV/VPTM ……………. 53
4.3 MỘT SỐ ƢU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU………… 57
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………..1tr
KIẾN NGHỊ……………………………………………………………………………………. 1tr
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤ