Phân tích tình hình sử dụng acid salicylic trong điều trị bệnh vảy nến tại viện Da Liễu Trung Ương
Luận văn Phân tích tình hình sử dụng acid salicylic trong điều trị bệnh vảy nến tại viện Da Liễu Trung Ương.Vẩy nến là một bệnh viêm mạn tính qua trung gian miễn dịch rất hay gặp ở Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới [11]. Với tính chất là một bệnh mạn tính thường gặp, tiến triển dai dẳng, tái phát thất thường, liên quan đến cơ chế miễn dịch dị ứng, được đặc trưng bởi sự xuất hiện các mảng đỏ, dày, có vẩy trên da; Gây ảnh hưởng nhiều tới thẩm mỹ cũng như tâm lý, sinh hoạt và khả năng lao động của người bệnh. Cơ chế bệnh sinh của vẩy nến vẫn còn nhiều vấn đề chưa rõ. Tuy nhiên hầu hết các tác giả đều thống nhất đây là một bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền và cơ chế miễn dịch dưới tác động của một số yếu tố khởi phát như stress, nhiễm khuẩn khu trú, sang chấn cơ học [5]. Các tổn thương do bệnh gây ra là hậu quả của quá trình tăng sản và biệt hóa không hoàn chỉnh của lớp biểu bì, sự thay đổi mạch máu, sự di chuyển và hoạt hoá bạch cầu trung tính và lympho T đến lớp bì và lớp biểu bì. Điều trị bệnh vẩy nến đã và đang trở thành thách thức lớn trong thực hành da liễu [1,15].
Cho đến nay, bệnh vẩy nến chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Các phương pháp điều trị chỉ nhằm mục tiêu làm giảm, sạch thương tổn và kéo dài thời gian ổn định, trong khi đó số lượng người mắc các bệnh về da liễu (đặc biệt là bệnh vẩy nến) trên thế giới cũng như là ở Việt Nam ngày càng tăng do các yếu tố thời tiết thường biến đổi và do môi trường hay quá trình đô thị hóa có nhiều yếu tố xúc tác bệnh,… vì vậy cần nghiên cứu những phương pháp và đánh giá tác dụng của các thuốc để có phương hướng tốt nhất trong sử dụng thuốc để điều trị và hạn chế tình trạng bệnh [5].
Hiện nay, một số phác đồ điều trị bệnh vẩy nến đã sử dụng acid salicylic và hiệu quả sử dụng cho kết quả khả quan [1,5]. Việc phân tích tình hình sử dụng acid salicylic trong phác đồ là rất cần thiết. Do đó chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài : “Phân tích tình hình sử dụng acid salicylic trong điều trị bệnh vảy nến tại viện Da Liễu Trung Ương” nhằm mục tiêu:
1- Phân tích thực trạng sử dụng acid salicylic của bệnh nhân mắc vẩy nến điều trị nội trú tại viện.
2- Phân tích các tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng acid salicylic.
Với mong muốn những kết luận thu được sẽ tạo cơ sở cho việc sử dụng acid salicylic một cách hợp lý, hiệu quả trong phác đồ điều trị bệnh vẩy nến, hạn chế các tác dụng hay tương tác không mong muốn, mang lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân. Điều trị bệnh còn nan giải, có rất nhiều loại thuốc và phương pháp được áp dụng, song chưa có cách nào chữa bệnh khỏi hoàn toàn, mới dừng lại ở mức đỡ, tạm khỏi về lâm sàng và hạn chế tái phát, ngoài ra một số loại thuốc còn có nhiều tác dụng phụ độc hại, đắt tiền…[5]. Vì vậy, việc tiến hành nghiên cứu này cũng sẽ là cơ sở cung cấp dữ liệu cho việc phát triển và nghiên cứu ra các biện pháp điều trị bệnh hiệu quả, không chỉ dừng lại ở mức độ tạm khỏi, hạn chế tái phát mà còn phải hướng tới mục tiêu lớn hơn là có thể tìm ra cách chấm dứt hẳn triệu chứng bệnh, mang lại cuộc sống bình thường cho người bệnh.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT:
1.Bộ môn Da liễu – Học viện Quân y (2001), Giáo trình bệnh da và hoa liễu, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội, 335- 344.
2.Bộ môn Da liễu – Trường đại học Y Hà Nội (1994), Bài giảng da liễu, Nhà xuất bản Y học, 41- 44.
3.Bộ Y tế (2002), Dược thư quốc gia Việt Nam, Nhà xuất bản Y học.
4.Bộ Y tế (2009), Dược thư quốc gia Việt Nam, Nhà xuất bản y học, 87-91.
5.Bộ Y tế (2010), Da liễu học, Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, 57-62.
6.Bộ Y tế (2015), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh da liễu, 161¬166.
7.Lê Kinh Duệ (1997), “Một số kiến thức mới về căn sinh bệnh học bệnh vảy nến”, Nội san Da liễu, (4), 1-6.
8.Đặng Văn Em(1999), Nghiên cứu một số yếu tố khởi động, cơ địa và một số thay đổi miễn dịch trong bệnh vẩy nến thông thường, Luận án tiến sỹ y học trường Đại học y Hà Nội.
9.Đặng Văn Em (2005), “Hiệu quả methotrexat (MTX) liều hàng ngày trong điều trị vẩy nến tại khoa Da liễu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108”, Tạp chí Y học thực hành, (6), 21-23.
10.Đặng Văn Em và cộng sự (2005), “So sánh hiệu quả và tác dụng KMM của 2 phương pháp dùng methotrexat trong điều trị vẩy nến”, Tạp chí Y Dược học Quân sự, (4), 94-100.
11.Đặng Văn Em (2009), “Các phương pháp điều trị bệnh vảy nến hiện nay”, Thầy thuốc Việt Nam, (1), 37-40.
12.Đặng Văn Em (2013), Sinh bệnh học và chiến lược điều trị bệnh vảy nến, Nhà xuất bản Y học.
13.Phạm Văn Hiển (2009), Da liễu học, Nhà xuất bản Giáo dục Việt nam, 57-62.
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH VẼ
ĐẶT VẤN ĐỀ1
CHƯƠNG 1 – TỔNG QUAN3
1.1.Đại cương bệnh vẩy nến3
1.1.1.Định nghĩa3
1.1.2. Dịch tễ học bệnh vẩy nến3
1.1.3. Căn nguyên và sinh bệnh học vẩy nến3
1.1.4.Chẩn đoán bệnh5
1.1.5.Công cụ giúp đánh giá tình trạng bệnh6
1.1.6.Điều trị bệnh8
1.1.7.Tiến triển và biến chứng12
1.1.8.Dự phòng12
1.2.Hiệu quả điều trị của acid salicylic13
1.2.1.Sơ lược về acid salicylic13
1.2.2.Tác dụng không mong muốn của acid salicylic14
1.2.3.Hiệu quả sử dụng thuốc trong điều trị bệnh vẩy nến16
CHƯƠNG 2 – ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU18
2.1.Phương pháp nghiên cứu18
2.1.1.Đối tượng nghiên cứu18
2.1.2.Thời gian và địa điểm nghiên cứu18
2.1.3.Phương pháp nghiên cứu18
2.2.Xử lý số liệu19
2.3.Khía cạnh đạo đức của nghiên cứu
CHƯƠNG 3 – KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU20
3.1.Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu20
3.1.1.Đặc điểm phân bố tuổi20
3.1.2.Đặc điểm về giới20
3.1.3.Tỷ lệ mắc các loại thể bệnh21
3.1.4.Thời gian điều trị22
3.1.5.Bệnh mắc kèm23
3.2.Đặc điểm sử dụng thuốc trong điều trị bệnh vẩy nến24
3.2.1.Các phương pháp điều trị24
3.2.2.Các loại thuốc điều trị tại chỗ24
3.2.3.Các thuốc điều trị toàn thân25
3.2.4.Theo dõi bệnh bằng các xét nghiệm thường quy25
3.3.Phân tích thực trạng sử dụng acid salicylic26
3.3.1.Đặc điểm sử dụng acid salicylic26
3.3.2.Kết quả điều trị27
3.3.3.Tốc độ khỏi bệnh28
3.3.4.Mức độ thương tổn (chỉ số IGA)29
3.3.5.Đánh giá hiệu quả điều trị của SA qua tình trạng thương tổn…. 30
3.3.6.Đánh giá hiệu quả điều trị thông qua chỉ số bạch cầu32
3.4.Tác dụng không mong khi sử dụng salicylic acid32
3.4.1.Biểu hiện không mong muốn khi dùng thuốc32
3.4.2.Ảnh hưởng của bệnh mắc kèm33
Nhận xét: Khi sử dụng thuốc SA, không có bệnh nhân nào gặp tác dụng không mong muốn do bệnh mắc kèm gây ra33
3.4.3.Tình trạng quá liều33
CHƯƠNG 4 – BÀN LUẬN34
4.1.Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu34
4.2. Đặc điểm sử dụng thuốc trong quá trình điều trị36
4.3. Phân tích thực trạng sử dụng acid salicylic38
4.4. Tác dụng không mong muốn của SA41
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT43
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Đo diện tích vùng da bệnh (BSA) bằng quy luật số 96
Bảng 1.2. Chỉ số IGA 20117
Bảng 1.3. Các thuốc tại chỗ sử dụng trong điều trị vẩy nến9
Bảng 1.4. Ưu điểm và tác dụng phụ của phương pháp quang trị liệu10
Bảng 3.1. Phân bố nhóm tuổi mắc vẩy nến20
Bảng 3.2. Phân bố bệnh nhân vẩy nến theo giới tính20
Bảng 3.3. Phân bố các loại thể bệnh vẩy nến21
Bảng 3.4. Phân bố thời gian điều trị của bệnh nhân vẩy nến22
Bảng 3.5. Phân bố bệnh mắc kèm23
Bảng 3.6. Các phương pháp điều trị vẩy nến24
Bảng 3.7. Phân bố các thuốc điều trị tại chỗ vẩy nến24
Bảng 3.8. Phân bố các thuốc điều trị vẩy nến toàn thân25
Bảng 3.9. Các xét nghiệm trong quá trình điều trị25
Bảng 3.10. Đặc điểm sử dụng salicylic acid26
Bảng 3.11. Thời gian dùng acid salicylic26
Bảng 3.12. Kết quả điều trị27
Bảng 3.13. Phân bố tốc độ khỏi bệnh trong quá trình điều trị28
Bảng 3.14. Trung bình độ giảm chỉ số IGA29
Bảng 3.15. Trung bình độ giảm chỉ số BSA30
Bảng 3.16. Phân bố độ dầy vẩy khi bôi thuốc acid salicylic31
Bảng 3.17. Chỉ số bạch cầu trung bình32
Bảng 3.18. Những biểu hiện không mong muốn khi dùng salicylic acid32
Bảng 3.19. Ảnh hưởng của bệnh mắc kèm đến việc sử dụng thuốc33
Bảng 3.20. Tình trạng quá liều không mong muốn khi dùng aid salicylic33
DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1. Sơ đồ chuẩn đoán và điều trị vẩy nến8
Hình 1.2. Công thức cấu tạo của salicylic acid13
Hình 3.1. Phân bố bệnh nhân vẩy nến theo giới tính21
Hình 3.2. Phân bố các loại thể bệnh vẩy nến22
Hình 3.3. Phân bố bệnh mắc kèm23
Hình 3.4. Kết quả điều trị27
Hình 3.5. Phân bố tốc độ khỏi bệnh trong quá trình điều trị28
Hình 3.6. Trung bình độ giảm chỉ số IGA sau các ngày điều trị29
Hình 3.7. Trung bình độ giảm chỉ số BSA sau các ngày điều trị30
Hình 3.8. Phân bố độ dầy vẩy khi bôi thuốc acid salicylic31
Hình 3.9. Trung bình độ giảm chỉ số bạch cầu sau quá trình điều trị32
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất