Phân tích tình hình sử dụng thuốc và khảo sát nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên
Luận văn Phân tích tình hình sử dụng thuốc và khảo sát nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên.Gút là bệnh lý chuyển hóa liên quan đến tăng nồng độ acid uric trong máu, đặc trưng bởi những đợt viêm khớp cấp hoặc viêm khớp mạn tính do lắng đọng tinh thể mononatri urat trong các khớp và mô liên kết [1], [5]. Trong thời gian dài trước đây, gút được coi là bệnh hiếm gặp và là căn bệnh của người giàu có. Từ những năm đầu của thế kỉ 21, tỷ lệ bệnh gút và tăng acid uric đang gia tăng rất nhanh trên thế giới. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh, tuổi và giới của người bệnh, các bệnh liên quan, đáp ứng điều trị, hậu quả xấu của bệnh, mối liên quan của bệnh với các bệnh lý tim mạch, bệnh lý thận… có nhiều thay đổi theo chiều hướng không tốt khiến bệnh đã trở thành “bất trị” trên nhiều bệnh nhân [29]. Kể cả ở các nước phát triển, bệnh cũng không được quản lý và theo dõi chặt chẽ làm gia tăng tỷ lệ bệnh tật, tử vong, tàn phế và giảm chất lượng cuộc sống [11].
Tại Việt Nam, đã có nhiều đề tài về bệnh gút được thực hiện, tuy nhiên, các đề tài này chủ yếu tập trung vào các khía cạnh y học của bệnh. Cho tới nay, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá về việc lựa chọn, sử dụng thuốc điều trị gút hợp lý. Thực tế, gút thuộc các bệnh viêm khớp có thể chữa trị được bằng cách sử dụng các thuốc giảm acid uric máu dài hạn kết hợp với thay đổi lối sống và chế độ ăn. Điều quan trọng nhất là nhận thức của cả thầy thuốc và bệnh nhân về tầm quan trọng của bệnh, vai trò của việc điều trị, theo dõi, kiểm soát bệnh gút và các bệnh liên quan cũng như vai trò của việc đạt và duy trì được acid uric mục tiêu [11], [29].
Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên là bệnh viện hạng I, với quy mô 500 giường bệnh và 31 khoa, phòng có nhiệm vụ chăm sóc và điều trị cho nhân dân trong tỉnh và một số vùng lân cận. Trong những năm gần đây, số bệnh nhân đến khám và điều trị gút tại bệnh viện, bao gồm cả bệnh nhân được cấp phát thuốc ngoại trú và bệnh nhân điều trị nội trú tại bệnh viện ngày càng tăng. Bên cạnh đó, kiến thức của các bác sĩ trong điều trị gút cũng là một vấn đề cần quan tâm khi mà các bác sĩ đang tham gia điều trị gút tại bệnh viện ít có cơ hội tham gia tập huấn nâng cao kiến thức chuyên môn cũng như cập nhật các kiến thức mới về bệnh gút. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi tiến hành đề tài “Phân tích tình hình sử dụng thuốc và khảo sát nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên” với các mục tiêu:
1.Phân tích thực trạng sử dụng thuốc điều trị gút trên bệnh nhân nội trú và ngoại trú tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên.
2.Khảo sát nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút tại bệnh viện.
Qua đó, đề xuất các ý kiến góp phần nâng cao tính hợp lý, an toàn trong sử dụng thuốc điều trị gút tại bệnh viện.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiêng việt
1.Bệnh viện Bạch Mai (2011), Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh nội khoa, NXB Y học, tr. 653-657.
2.Bộ môn Dược lý – Đại học Dược Hà Nội (2012), “Dược lý học”, Tập 2, NXB Y học.’
3.Bộ môn Nội – Đại học Y Hà Nội (2014), “Bài giảng bệnh học nội khoa”, Tập 2, NXB Y học.
4.Bộ Y Tế^(2015), Dược thư quốc gia, NXB Y học.
5.Bộ Y Tế (2014), Hướng dân chẩn đoán và điều trị các bệnh cơ xương khớp.
6.Bộ Y Tế (2013), Công văn số 789/KCB-NV về việc phản ứng trên da nghiêm trọng do dùng thuốc allopurinol.
7.Hoàng Thị Kim Huyền, J.R.B.J Brouwers (2012), “Dược lâm sàng, những nguyên lý cơ bản và sử dụng thuốc trong điều trị”, Tập 2, tr. 459-480.
8.Phạm Ngọc Khái, Phạm Thị Dung (2009), Tài liệu hướng dân cộng đồng tham gia phòng chống bệnh gút, Trường đại học y Thái Bình.
9.Mao Visal (2006), Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị gút tại khoa Cơ – Xương – Khớp bệnh viện Bạch Mai 2005, Khóa luận tốt nghiệp dược sĩ, Trường đại học Dược Hà Nội.
10.Hồ Thu Thủy, Đặng Ngọc Trúc (1984), “Nhận xét sơ bộ về các triệu chứng lâm sàng, sinh hóa của bệnh gút ở bệnh viện Bạch Mai và Quân y viện 108”, Công trình nghiên cứu khoa học 1983-1984, 1, tr. 54-61.
11.Lê Anh Thư (2016), “Cập nhật chẩn đoán, điều trị bệnh gút và tăng acid uric máu”, Lớp Bồi dưỡng kiến thức dược lâm sàng khóa 9, Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh.
12.Tạ Diệu Yên (2000), Bước đầu tìm hiểu một số yếu tố nguy cơ gây bệnh gút tại khoa Khớp bệnh viện Bạch Mai, Luận văn bác sĩ chuyên khoa cấp II, Trường đại học y Hà Nội.
Tiêng Anh
13.Abhishek A., Valdes A. M., et al. (2016), “Association of Serum Uric Acid and Disease Duration With Frequent Gout Attacks: A Case-Control Study”, Arthritis Care Res, 68(10), pp. 1573-7.
14.Andres M., Sivera F., et al. (2014), “Treatment target and followup measures for patients with gout: a systematic literature review”, J Rheumatol Suppl, 92, pp. 55-62.
15.Banse C., Fardellone P., et al. (2014), Prevalence of treatment of hyperuricemic in patients admitted to the rheumatology ward and evaluation of compliance with the 2012 ACR Guidelines, Joint Bone
MỤC LỤC
DANH MỤC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ
ĐẶT VẤN ĐỀ1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN3
1.1.Tổng quan về gút3
1.1.1.Định nghĩa3
1.1.2.Dịch tễ học3
1.1.3.Phân loại bệnh gút4
1.1.3.1.Bệnh gút do các bất thường về enzym4
1.1.3.2.Bệnh gút nguyên phát4
1.1.3.3.Bệnh gút thứ phát4
1.1.4. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng5
1.1.4.1.Triệu chứng của gút cấp tính5
1.1.4.2.Triệu chứng của gút mạn tính6
1.1.5.Tiêu chuẩn chẩn đoán8
1.1.6.Cơ chế bệnh sinh12
1.1.6.1.Chuyển hóa của acid uric12
1.1.6.2.Cơ chế bệnh sinh13
1.2.Điều trị bệnh gút14
1.2.1.Nguyên tắc chung14
1.2.2.Mục tiêu điều trị14
1.2.3.Phương pháp điều trị không dùng thuốc15
1.2.3.1,Chế độ ăn với người bị gút15
1.2.3.2.Chế độ sinh hoạt với người bị gút15
1.2.4.Sử dụng thuốc điều trị bệnh gút16
1.2.4.1.Thuốc chống viêm16
1.2.4.2.Thuốc giảm acid uric máu18
1.3.Vài nét về bệnh gút và tình hình điều trị gút tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên21
1.3.1.Một số thông tin về Bệnh viện đa khoa tỉnh Điện Biên21
1.3.2.Sơ lược về bệnh gút và tình hình điều trị21
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU23
2.1.Đối tượng nghiên cứu23
2.1.1.Đối tượng nghiên cứu của mục tiêu 123
2.1.1.1.Bệnh nhân nội trú23
2.1.1.2. Bệnh nhân ngoại trú23
2.1.2.Đối tượng nghiên cứu của mục tiêu 224
2.2.Phương pháp nghiên cứu24
2.2.1.Thiết kế nghiên cứu24
2.2.2.Quy trình nghiên cứu24
2.2.2.1.Quy trình nghiên cứu của mục tiêu 124
2.2.2.2.Quy trình nghiên cứu của mục tiêu 225
2.3.Nội dung nghiên cứu25
2.3.1.Nội dung nghiên cứu của mục tiêu 125
2.3.1.1.Đặc điểm sử dụng thuốc trên bệnh nhân nội trú25
2.3.1.2.Đặc điểm sử dụng thuốc trên bệnh nhân ngoại trú26
2.3.2.Nội dung nghiên cứu của mục tiêu 227
2.4.Các tiêu chuẩn đánh giá áp dụng trong nghiên cứu27
2.4.1.Đánh giá chức năng thận của bệnh nhân27
2.4.2.Đánh giá chẩn đoán gút28
2.4.3.Đánh giá việc sử dụng thuốc điều trị gút29
2.4.3.1.Alopurinol30
2.4.3.2.Colchicin31
2.4.3.3.Meloxicam32
2.4.3.4.Methylprednisolon32
2.4.4.Đánh giá hiệu quả kiểm soát acid uric máu33
2.4.5.Đánh giá tương tác thuốc của một số thuốc điều trị gút33
2.5.Phương pháp phân tích và xử lý số liệu34
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ35
3.1.Đánh giá sử dụng thuốc điều trị gút trên bệnh nhân35
3.1.1. Đặc điểm bệnh nhân35
3.1.1.1.Đặc điểm về tuổi và giới35
3.1.1.2.Thời gian mắc bệnh35
3.1.1.3.Đặc điểm về các bệnh lý của bệnh nhân nội trú36
3.1.1.4.Đặc điểm về các bệnh lý của bệnh nhân ngoại trú37
3.1.1.5.Chức năng thận của bệnh nhân38
3.1.1.6.Tiêu chuẩn chẩn đoán gút ở bệnh nhân nội trú39
3.1.1.7.Acid uric máu tại thời điểm bắt đầu điều trị40
3.1.2.Đặc điểm sử dụng thuốc điều trị gút của bệnh nhân41
3.1.2.1.Danh sách các thuốc điều trị gút được sử dụng cho bệnh nhân . 41
3.1.2.2.Phác đồ điều trị gút khởi đầu42
3.1.2.3.Phác đồ đơn độc điều trị gút khởi đầu của bệnh nhân42
3.1.2.4.Phác đồ phối hợp điều trị gút khởi đầu của bệnh nhân43
3.1.2.5.Số lần thay đổi phác đồ điều trị gút45
3.1.2.6.Tỷ lệ thay đổi phác đồ tương ứng với các loại phác đồ khởi đầu ở
bệnh nhân nội trú45
3.1.2.7.Tỷ lệ thay đổi phác đồ tương ứng với loại phác đồ khởi đầu ở bệnh
nhân ngoại trú46
3.1.2.8.Lý do thay đổi phác đồ của bệnh nhân47
3.1.2.9.Hiệu chỉnh liều trên bệnh nhân suy thận47
3.1.2.10.Tương tác thuốc xuất hiện trên bệnh nhân48
3.1.2.11.Tương tác liên quan đến thuốc điều trị gút trên bệnh nhân49
3.1.2.12.Mức độ xuất hiện tương tác thuốc51
3.1.2.13.Biến cố bất lợi trong quá trình điều trị của bệnh nhân nội trú.. 51
3.1.3.Đánh giá hiệu quả điều trị gút ở bệnh nhân ngoại trú52
3.1.3.1.Acid uric máu tại các thời điểm52
3.1.3.2.Tỷ lệ bệnh nhân đạt mục tiêu sau 3 tháng điều trị53
3.2.Khảo sát nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút54
3.2.1.Thời gian công táccủa bác sĩ54
3.2.2.Nhận thức của bácsĩ về acid uric mục tiêu55
3.2.3.Nhận thức của bácsĩ về thuốc điều trị cơn gút cấp55
3.2.4.Nhận thức của bácsĩ về thuốc điều trị gút mạn tính56
3.2.5.Nhận thức của bácsĩ về sử dụng colchicin trong điều trị gút56
3.2.6.Nhận thức của bácsĩ về sử dụng alopurinol trong điều trị gút57
3.2.7.Nhận thức của bácsĩ về liều khởi đầu alopurinol58
3.2.8.Nhận thức của bácsĩ về hiệu chỉnh liều alopurinol58
3.2.9.Nhận thức của bácsĩ về chống chỉ định của colchicin59
3.2.10.Nhận thức của bác sĩ về chống chỉ định của nhóm NSAIDs59
3.2.11.Nhận thức của bác sĩ về chống chỉ định của nhóm glucocorticoid 60
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN62
4.1.Đặc điểm chung của bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu62
4.1.1.Đặc điểm về tuổi và giới62
4.1.2.Đặc điểm bệnh lý62
4.1.2.1.Đặc điểm bệnh lý trên bệnh nhân nội trú62
4.1.2.2.Đặc điểm bệnh lý trên bệnh nhân ngoại trú63
4.1.3.Đặc điểm về chức năng thận63
4.1.4.Đặc điểm về tiêu chuẩn chẩn đoán gút64
4.1.5.Đặc điểm về acid uric máu tại thời điểm bắt đầu điều trị64
4.2.Đặc điểm về sử dụng thuốc điều trị gút trên bệnh nhân65
4.2.1.Lựa chọn thuốc và phác đồ khởi đầu điều trị gút65
4.2.2.Thay đổi phác đồ trong điều trị gút67
4.2.3.Hiệu chỉnh liều trên bệnh nhân67
4.2.4.Tương tác thuốc và biến cố bất lợi xuất hiện trên bệnh nhân68
4.3.Hiệu quả điều trị gút ở bệnh nhân ngoại trú69
4.4.Nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút70
4.4.1.Kiến thức của bác sĩ về sử dụng thuốc điều trị gút70
4.4.1.1.Nồng độ acid uric mục tiêu70
4.4.1.2.Điều trị gút cấp70
4.4.1.3.Điều trị gút mạn tính71
4.4.1.4. Dự phòng cơn gút cấp71
4.4.2.Kiến thức của bác sĩ về sử dụng thuốc điều trị gút71
4.4.2.1.Sử dụng colchicin trong điều trị gút71
4.4.2.2. Sử dụng alopurinol trong điều trị gút71
4.4.2.3. Chống chỉ định của các thuốc điều trị gút73
4.5.Ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu74
4.5.1.Ưu điểm74
4.5.2.Hạn chế của nghiên cứu74
CHƯƠNG 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ76
5.1.KẾT LUẬN76
5.1.1. Tình hình sử dụng thuốc điều trị gút trên bệnh nhân76
5.1.2. Nhận thức của bác sĩ trong điều trị gút77
5.2.KIẾN NGHỊ77
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất