Phân tích tính hợp lý của việc sử dụng thuốc ức chế bơm proton trong dự phòng loét do stress tại một bệnh viện tuyến trung ương
Luận văn Phân tích tính hợp lý của việc sử dụng thuốc ức chế bơm proton trong dự phòng loét do stress tại một bệnh viện tuyến trung ương.Loét tiêu hóa do stress là loại tổn thương cấp tính trên bề mặt niêm mạc đường tiêu hóa, có thể tiến triển nặng và gây tử vong cho bệnh nhân [8]. Loét tiêu hóa do stress không chỉ phổ bi ến ở khoa hồi s ức tích cực (ICU) mà còn có thể xảy ra ở cả bệnh nhân nội trú thông thường (bệnh nhân không nằm tại khoa ICU). Khi không được dự phòng loét tiêu hóa do stress , kho ảng 25% bệnh nhân có bi ến chứng chảy máu rõ ràng [16] và 0,6 – 5% bệnh nhân có bi ến chứng chảy máu có ý nghĩa trên lâm sàng [36], [45]. Kết quả nghiên cứu của Cook và c ộng sự cho thấy tỷ l ệ tử vong ở nhóm có bi ến chứng chảy máu
là 48,5% so với 9,1% ở nhóm không có bi ến chứng này [8].
Hiện nay, trên thế gi ới , vẫn chỉ có duy nhất hướng dẫn dự phòng loét tiêu hóa do stress của Hội Dược sĩ trong Hệ thống chăm sóc Y tế Hoa Kỳ(ASHP) công bố năm 1999, có khuyến cáo đầy đủ về các yếu tố nguy cơ và chiến lược dự phòng ở bệnh nhân đi ều trị tại kh oa ICU [1]. Nhi ều nghiên cứu đã áp dụng hướng dẫn này để đánh giá tính hợp lý của chỉ định dự phòng loét tiêu hóa do stress. Kết quả cho thấy tỷ l ệ chỉ đị nh dự phòng không hợp lý cao ở bệnh nhân ICU (khoảng trên 60%) [9], [14], [44].Từ năm 1999 đến nay, hướng dẫn của ASHP không chỉ gi ới h ạn trong
khoa ICU mà còn được áp dụng đánh giá vi ệc sử dụng trên non – critically ill patients (trong khuôn khổ đề tài này, chúng tôi tạm quy ước đây là bệnh nhân nội trú thông thường) [4], [31], [47]. Kết quả của các nghiên c ứu này cho thấy tỷ l ệ dự phòng loét tiêu hóa do stress không hợp lý ở bệnh nhân nội trú thông thường còn cao hơn các nghiên cứu trên bệnh nhân ICU (khoảng trên 70%) [4], [31], [47]. Do hướng dẫn của ASHP chỉ tập trung trên bệnh nhân ICU, vì vậy cần thi ết có những hướng dẫn và khuyến cáo mới đ ối v ới b ệnh nhân nội trú thông thường. Trong những nghiên cứu gần đây về vấn đề này, nghiên cứu 2của Herzig và cộng sự công bố năm 2013 đã áp dụng một phương pháp hoàn toàn m ới đ ể đánh giá dự phòng loét tiêu hóa do stress trên b ệnh nhân nội trúthông thường [18]. Đây cũng được coi là cơ sở cho các nhà nghiên c ứu áp dụng trên thực hành lâm sàng song song với hướng dẫn của ASHP.
Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi thực hi ện đề tài “Phân tích tính hợp lý của việc sử dụng thuốc ức chế bơm proton trong dự phòng loét do stresstại một bệnh viện tuyến trung ương” với 2 m ục tiêu chính sau:
1. Đánh giá tính phù hợp của vi ệc sử dụng phác đồ dự phòng loét tiêu hóado stress trên b ệnh nhân ICU và bệnh nhân nội trú thông thường theo hướng dẫn của ASHP.
2. Đánh giá tính phù hợp về chỉ đị nh dự phòng loét tiêu hóa do stress trên bệnh nhân nội trú thông thường theo hướng dẫn của ASHP và khuyến cáo của Herzig và so sánh tương quan gi ữa hai tài li ệu này
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU – CHỮ CÁI VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………….. ………………………….. ……………………… 1
CHƯƠNG 1 – TỔNG QUAN ………………………….. ………………………….. … 3
1.1 Tổng quan về loét tiêu hóa do stress ………………………….. ………………… 3
1.1.1 Khái niệm bệnh lý loét tiêu hóa do stress ………………………….. ………. 3
1.1.2 Dị ch tễ học………………………….. ………………………….. …………………. 3
1.1.3 Cơ chế bệnh sinh loét tiêu hóa do stress………………………….. ………… 4
1.2 Các yếu tố làm tăng nguy cơ loét tiêu hóa ở bệnh nhân nội trú thông
thường và bệnh nhân ICU ………………………….. ………………………….. ……….. 6
1.3 Các hướng dẫn dự phòng loét tiêu hóa do stress………………………….. …. 8
1.3.1 Hướng dẫn dự phòng loét tiêu hóa do stress c ủa H ội Dược sĩ trong hệ
thống Y tế Hoa Kỳ (ASHP) ………………………….. ………………………….. ……… 8
1.3.2 Hướng dẫn dự phòng loét tiêu hóa do stress theo Hội gây mê – hồi s ức
Đan Mạch (DASAIM) và Hội h ồ i s ức tích cự c Đan M ạch (DSIT) ………….. 11
1.3.3 Nghiên cứu của Anderson và cộng sự………………………….. …………. 12
1.3.4 Nghiên cứu của Herzig và c ộng sự ………………………….. …………….. 14
1.4 Các nghiên cứu áp dụng các hướng dẫn dự phòng loét tiêu hóa do stress
trong thực hành lâm sàng ………………………….. ………………………….. ………. 15
1.5 Hậu quả của vi ệc sử dụng không hợp lý PPI trong dự phòng loét tiêu hóa
do stress ………………………….. ………………………….. ………………………….. … 17
1.5.1 Nguy cơ gia tăng bệnh tật ………………………….. ………………………… 17
1.5.2 Gánh nặng kinh tế ………………………….. ………………………….. ……… 18
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯ ỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU …….. 20
2.1 Đối tượng nghiên cứu ………………………….. ………………………….. …….. 20
2.1.1 Tiêu chuẩn l ựa chọn ………………………….. ………………………….. …… 20
2.1.2 Tiêu chuẩn loại trừ ………………………….. ………………………….. …….. 20
2.2 Phương pháp nghiên cứu ………………………….. ………………………….. … 21
2.2.1 Thi ết k ế nghiên cứu ………………………….. ………………………….. ……. 21
2.2.2 Nội dung nghiên c ứu ………………………….. ………………………….. ….. 21
2.2.3 Cơ sở đánh giá ………………………….. ………………………….. ………….. 23
2.2.4 Xử lý s ố li ệu ………………………….. ………………………….. …………….. 24
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………….. ……………. 26
3.1 Đặc đi ểm bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu ………………………….. …….. 27
3.1.1 Đặc đi ểm chung của bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu ……………….. 27
3.1.2 Đặc đi ểm sử dụng PPI của các bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu ….. 28
3.2 Đánh giá sự phù hợp của vi ệc sử dụng PPI để dự phòng loét tiêu hóa do
stress theo hướng dẫn của ASHP trên b ệnh nhân ICU và b ệnh nhân nội trú
thông thường ………………………….. ………………………….. ………………………. 30
3.3 Đánh giá sự phù hợp của vi ệc chỉ đị nh PPI để dự phòng loét tiêu hóa do
stress theo hướng dẫn của ASHP và khuyến cáo của Herzig và c ộng sự trên
bệnh nhân nộ i trú thông thường và tương quan gi ữa hai tài liệu ……………… 32
3.3.1 Đánh giá sự phù hợp của vi ệc chỉ đị nh PPI để dự phòng loét tiêu hóa
do stress theo hướng dẫn của ASHP và khuyến cáo của Herzig và c ộng sự
trên b ệnh nhân nộ i trú thông thườ ng ………………………….. …………………….. 33
3.3.2 Sự tương quan gi ữa hướng dẫn của ASHP và khuyến cáo của Herzig
và cộng sự trong đánh giá chỉ đị nh dự phòng loét tiêu hóa do stress b ằng PPI
trên b ệnh nhân nộ i trú thông thườ ng ………………………….. …………………….. 34
3.3.3 Phân tích các yếu tố nguy cơ theo hướng dẫn của ASHP và khuyến
cáo của Herzig và c ộng sự trên b ệnh nhân được đánh giá đồng thuận hoặc bất
đồng về ch ỉ đị nh dự phòng ………………………….. ………………………….. …….. 35
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ………………………….. ………………………….. ……. 39
4.1 Đánh giá sự phù hợp của vi ệc sử dụng PPI trong dự phòng loét tiêu hóa
do stress theo hướng dẫn của ASHP trên b ệnh nhân ICU và bệnh nhân nội trú
thông thường ………………………….. ………………………….. ………………………. 39
4.2 Đánh giá sự phù hợp về chỉ đị nh dự phòng loét tiêu hóa do stress theo
hướng dẫn của ASHP và khuyến cáo của Herzig và c ộng sự trên b ệnh nhân
nội trú thông thường ………………………….. ………………………….. …………….. 42
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ………………………….. ……….. 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤ
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất