PHẢN ỨNG ĐỘC GAN VÀ SỐ LƯỢNG MEN GAN ALT Ở BỆNH NHÂN LAO/HIV(+) ĐIỀU TRỊ LAO
PHẢN ỨNG ĐỘC GAN VÀ SỐ LƯỢNG MEN GAN ALT Ở BỆNH NHÂN LAO/HIV(+) ĐIỀU TRỊ LAO
Lê Văn Nhi
TÓM TẮT :
Mở đầu: Tỷ lệ men gan có thể tăng từ 10 – 20% ở bệnh nhân lao/HIV(+) khi điều trị với thuốc kháng lao và những bệnh nhân AIDS này có nguy cơ phát triển phản ứng độc gan rất nhiều khi sử dụng các thuốc đặc trị lao.
Mục tiêu nghiên cứu: Khảo sát mối liên quan giữa phản ứng độc gan và số lượng men gan ALT ở những bệnh nhân lao/HIV(+) được điều trị với các thuốc kháng lao.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang với đối tượng là những bệnh nhân nhiễm HIV(+) bị mắc lao (mới) và không mắc lao.
Kết quả: 25% (5/20) bệnh nhân lao/HIV(+) bị phản ứng độc gan có trị số men gan 45U/L; 10% (2/20) có ALT cao gấp 2 3 lần, 5% (1/20) ALT cao gấp 4 – 5 lần. Nôn và buồn nôn là các triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân lao/HIV(+) đang khi điều trị với thuốc lao (75% 15/20; p = 0,000). Nghiên cứu ghi nhận mối liên quan giữa tần suất độc gan và tuổi (p > 0,05), giới tính (p > 0,05), tình trạng huyết thanh dương tính với kháng thể viêm gan siêu vi B, C (VGSV B, C) (p > 0,05) và tình trạng miễn dịch – số lượng TCD4 (p = 0,053).
Kết luận: Tỷ lệ bị phản ứng độc gan ở bệnh nhân lao/HIV(+) là 20%, 75% bị phản ứng độc gan có trị số men gan ALT < 45 U/L. Sốt, nôn và buồn nôn là các triệu chứng thường gặp khi điều trị lao và tỷ lệ tử vong tăng khi TCD4 < 100 và ALT > 45U/L. Tần suất độc gan không liên quan đến tuổi tác, giới tính, cân nặng và tình trạng huyết thanh dương tính với kháng thể VGSV B, C nhưng có tương quan đến tình trạng miễn dịch của bệnh nhân (p = 0,053). Tuy nhiên ở bệnh nhân lao/HIV(+) có HBsAg(+) và anti HCV(+) và số lượng TCD4 < 50/mm3 dễ bị phản ứng độc gan. Tỷ lệ đồng nhiễm VGSV B,C và có trị số men gan ALT > 45U/L thường gặp ở bệnh nhân lao/HIV(+) hơn so với bệnh nhân nhiễm HIV(+) đơn thuần. Các xét nghiệm chức năng gan bình thường hay bất thường cũng không thể loại trừ một tình trạng tổn thương gan nặng, khi xét nghiệm chức năng gan bất thường có thể là dấu chỉ điểm đầu tiên của tổn thương gan xuất hiện cần theo dõi chặt chẽ nên tiến hành các xét nghiệm chẩn đoán đặc hiệu tiếp theo. Trên hết, cần tuyên truyền giáo dục tốt đối với bệnh nhân và người chăm sóc cách sử dụng các đặc điểm lâm sàng và thông số sinh hoá để theo dõi phát hiện phản ứng độc gan.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất