PHÁT HIỆN TỈ LỆT ƯƠNG ĐỐI CAO ĐỘT BIẾN GEN H-RAS VÀ GEN P53 TRONG UNG THƯ HỐC MIỆNG Ở NGƯỜI VIỆT NAM
Mở đầu: Gen ras là một trong những oncogen thường bị đột biến nhất trong các ung thư ở người. Trong một nghiên cứu trước đây (năm 2002), chúng tôi đã tìm thấy 44,4% ung thư hốc miệng (UTHM) có đột biến gen p53. Điều này gợi ý khả năng có sự hoạt hóa oncogen ras gây ung thư, nhất là ở trường hợp không có đột biến gen đè nén bướu p53.
Mục tiêu: Khảo sát tỉ lệ và kiểu đột biến của gen H-ras trong UTHM.
Phương pháp: Giải trình tựchuỗi DNA của gen H-ras tại các exon 1 và 2 trong 18 ca ung thư tế bào gai ởhốc miệng. Thiết kế nghiên cứu: cắt ngang.
Kết quả: Ngoài 8 ca có đột biến gen p53 đã tìm thấy, kết quảphát hiện thêm 3 ca có đột biến gen H-ras, chiếm tỉ lệ16,7%. Trong 3 đột biến này, có 1 đột biến thêm 3 nucleotid (GGC) giữa codon 10 và codon 11 tạo ra thêm glycin (10Gly11) trong khung, 1 đột biến sai nghĩa tại codon 12 (GGC>AGC) và 1 đột biến sai nghĩa tại codon 13 (GGT>CGT) làm thay đổi axít amin. Tất cả đột biến này đều xảy ra ở bệnh nhân nữcó thói quen nhai trầu, ung thư ở giai đoạn trễ, độ ác tính mô học thấp, và không có đột biến gen p53. Ngoài ra, có 5 đột biến im lặng (27,8%) biểu hiện đa hình nucleotid đơn (SNP) C81T. Tổng cộng trong 18 ca UTHM, có 4 ca (22,2%) đột biến trên cả hai gen p53 và H-ras, tuy nhiên chỉ có đột biến gen p53 kiểu sai nghĩa hoặc ghép nối sai còn đột biến gen H-ras là đột biến im lặng.
Kết luận: Đột biến gen H-ras có thể giữ vai trò quan trọng trong quá trình sinh ung thư hốc miệng ở người Việt Nam.
Ung thư hốc miệng (UTHM) là một trongmười loại ung thư thường gặp nhất (9). Mặc dù cùng có thói quen hút thuốc, uống rượu, nhai
trầu, uống rượu – yếu tố nguy cơ UTHM. Nhưng chỉ có một số người cho thấy các yếu tố di truyền có thể góp phần thúc đẩy sự sinh ung thư. Việc tìm ra những biến đổi di truyền là cần thiết để tạo ra các chất ức chế trong liệu pháp đích điều trị đặc hiệu ung thư. Trong các ung thư ở người, gen đè nén bướu p53 thường bị đột biến nhất. Trong một nghiên cứu trên 18 ca ung thư ở hốc miệng (năm 2002),
chúng tôi đã phát hiện 8 ca có đột biến gen p53, chiếm tỉlệ44,4%(6). Nhiều trường hợp không có đột biến ởgen đè nén bướu p53gợi ý khả năng đột biến ở oncogen. Trong các oncogen, gen ras thường bị đột biến nhất(9,10). Họgen ras, gồm có 3 gen là H-ras, K-ras và N-ras, mã hóa protein p21 (p21ras). Protein này định vị ở màng tế bào, giữ vai trò trung tâm điều hòa các đường dẫn truyền tín hiệu tế bào. Đường dẫn truyền tín hiệu Ras-Raf-MEK-ERK hiện đang là điểm đích hấp dẫn cho điều trị ung thư(9)
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất