PHÁT HIỆN VÀ ĐỊNH LƯỢNG HEPATITIS B VIRUS DNA BẰNG KỸ THUẬT REAL-TIME POLYMERASE
PHÁT HIỆN VÀ ĐỊNH LƯỢNG HEPATITIS B VIRUS DNA BẰNG KỸ THUẬT REAL-TIME POLYMERASE CHAIN REACTION VỚI ĐƯỜNG CHUẨN Tự DƯNG
Nhiễm virus viêm gan B là một vấn đề đang rất được quan tâm ở nhiều quốc gia trên thế giới hiện nay. Nhiễm virus viêm gan B là một trong những nguyên nhân làm tăng tỉ lệ mắc bệnh và tăng tỉ lệ tử vong toàn cầu(115).
HBV là một loại Hepadnavirus gây ra bệnh viêm gan cấp hoặc mãn. Mặc dù việc sử dụng vắc xin đã hiện hữu trong hai thập kỷ qua nhưng vẫn có khoảng 360 triệu người trên thế giới bị nhiễm virus viêm gan B mãn tính(15). Người nhiễm virus viêm gan B mãn thường kết hợp với những bệnh cảnh lâm sàng khác nhau, từ người lành mang mầm bệnh không triệu chứng đến xơ gan và ung thư tế bào gan. Trong đó, xơ gan và ung thư tế bào gan là các nguyên nhân chính gây ra cái chết của 500,000 – 700,000 người mỗi năm(15).
Việc chẩn đoán và theo dõi lâm sàng của nhiễm virus viêm gan B chủ yếu dựa trên sự phát hiện kháng nguyên (HBsAg, HBeAg), kháng thể (anti HBs, anti HBc và anti HBe) bằng kỹ thuật ELISA và chất liệu di truyền của virus (HBV – DNA) dựa trên kỹ thuật sinh học phân tử. Trong đó, xét nghiệm ELISA vẫn là một trong các phương pháp chính để phát hiện người nhiễm virus viêm gan B. Tuy nhiên, kết quả của ELISA không phản ánh được chính xác lượng virus trong huyết thanh hay hoạt động của virus viêm gan B cũng như hiệu quả của điều trị thuốc kháng virus(16). Bên cạnh đó, khoảng mười năm gần đây, xét nghiệm PCR(14), các phương pháp lai bắt RNA:DNA(11), phương pháp khuếch đại tín hiệu bởi bDNA(711) … là các xét nghiệm có độ nhạy và độ đặc hiệu cao trong việc phát hiện HBV – DNA cũng được sử dụng rộng rãi. Mặc dù vậy trên thực tế, các phương pháp này bị giới hạn vì khả năng dễ lây nhiễm chéo của mẫu thử trong quá trình thao tác kỹ thuật và tốn nhiều thời gian trong giai đoạn điện di sau thí nghiệm nên không thích hợp đế thực hiện thường qui trong thực chẩn đoán cận lâm sàng(81314). Một phương pháp chính xác hơn, nhanh hơn và cho hiệu suất cao hơn đế định lượng HBV – DNA và định genotype của virus viêm gan B, đó là Real-time PCR(12). Hiện nay, đây là phương pháp hữu dụng trong việc theo dõi hiệu quả của điều trị, phát hiện các đột biến đề kháng thuốc và tái phát sau khi ngưng điều trị.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất