PHẪU THUẬT CẨU NỒI CHỦ ĐỦI TRONG ĐIÊU TRỊ TẮC ĐỘNG MẠCH CHỦ CHẬU MẠN TÍNH
PHẪU THUẬT CẨU NỒI CHỦ ĐỦI TRONG ĐIÊU TRỊ TẮC ĐỘNG MẠCH CHỦ CHẬU MẠN TÍNH
Phan Quốc Hùng , Phạm Minh Ánh*, Nguyễn Đình Long Hải*
TÓM TẮT
Mục tiêu: đánh giá kết quả điều trị sớm phẫu thuật cầu nối chủ- đùi trong điều trị tắc ĐM chủ chậu mạn
tính.
Phương pháp:nghiên cứutiền cứu 10trườnghợptắcĐM chủchậu mạn tính được phẫuthuật cầunôi
chủ-đùi tại BV Chợ Rẫy từ tháng 4 đến tháng 10 năm 2010. Ghi nhận triệu chứng lâm sàng trước và sau phẫu thuật, vị trí tắc ĐM, phương pháp phẫu thuật, tử vong, biến chứng, đo chỉ sô’mắt cá chân-cánh tay (ABI) trước và sau phẫu thuật, chụp cắt lớp điện toán dựng hình mạch máu (CTA) sau mổ đánh giá lưu thông của cầu nôi.
Kết quả: tỷ lệ nam:nữ là 7:3, tuổi trung bình: 53.9. Đau cách hồi ảnh hưởng sinh hoạt 8/10 trường hợp, loét chân 2/10. Phân bố tắc ĐM chủ chậu: nhóm I: 2, nhóm II: 4, nhóm III: 4. Tắc ĐM chủ ngang ĐM thận 2 trường hợp, 1 hẹp ĐM thận, 1 hẹp ĐM mạc treo tràng trên. Phẫu thuật cầu nôi chủ-đùi 8/10, chủ-chậu 2/10, phục hồi lưu thông 1 ĐM thận và 1 ĐM mạc treo tràng trên. Không có tử vong hậu phẫu. Biến chứng ở 3 bệnh nhân: Suy thận cấp và chảy máu sau mổ: 1 trường hợp, tắc ông ghép: 2. ABI trước mổ: 0.50+/-0.19, ABI sau mổ: 0.98+/-0.34. Chụp CTA sau mổ: 9 cầu nôi thông, 1 cầu nôi tắc.
Kết luận: phẫu thuật cầu nôi chủ- đùi rất hiệu quả trong điều trị tắc ĐM chủ chậu mạn tính.
ĐẠT VAN ĐỀ
Động mạch (ĐM) chủ bụng dưới ĐM thận và ĐM chậu là những vị trí tổn thương thường gặp trong thiếu máu chi dưới mạn tính có triệu chứng. Theo Brewster(3), tắc ĐM chủ chậu mạn tính gồm 3 nhóm: I – tắc hẹp ĐM chủ bụng dưới ĐM thận và ĐM chậu chung, II – tắc hẹp lan đến ĐM chậu ngoài, III – tắc hẹp lan đến ĐM dưới cung đùi. Triệu chứng lâm sàng thường gặp là đau cách hồi, có thể là mông, đùi, cẳng chân tùy theo vị trí ĐM tắc hẹp(8).
Với sự phát triển của can thiệp nội mạch, các tổn thương trên một đoạn ngắn, khu trú của ĐM chủ bụng, ĐM chậu được điều trị bằng phương pháp này đem lại kết quả tốt. Tuy nhiên, với các bệnh nhân tắc hẹp ĐM nhiều nơi, đoạn tắc hẹp dài thì phẫu thuật bắc cầu ĐM vẫn là lựa chọn đối với nhiều phẫu thuật viên. Cầu nối chủ- đùi theo giải phẫu được chỉ định trong đa số’ trường hợp, có kết quả tốt và lâu dài. Tỷ lệ cầu nối thông tốt sau 5 năm từ 85-90%(2). Cầu nốì ngoài giải phẫu như ngực- đùi, nách- đùi, đùi- đùi chỉ sử dụng hạn chế’ đối với một số’ ít bệnh nhân nhiễm trùng ống ghép hay nguy cơ phẫu thuật cao không thể làm cầu nối chủ- đùi(8).
Nhìn chung, phẫu thuật bệnh tắc ĐM chủ chậu mạn tính chỉ được thực hiện ở một số’ ít bệnh viện của nước ta. Những báo cáo khoa học về’ bệnh lý này cũng không nhiều. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm đóng góp một số kinh nghiệm bước đầu của chúng tôi với quý đồng nghiệp.
Mục tiêu nhằm đánh giá kết quả điều trị sớm phẫu thuật cầu nối chủ đùi trong điều trị tắc ĐM chủ chậu mạn tính.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất