Phẫu thuật ghép màng ối trong nhãn khoa

Màng ối nằm ở lớp trong cùng của màng rau thai, tiếp xúc với buồng ối. Màng ối là màng mỏng
trong suốt, có tính đàn hồi tốt, bao gồm lớpmàng đáy và trên màng đáy là hàng tế bàobiểu mô.
Màng ối được sử dụng đầu tiên vào năm 1910trong phẫu thuật ghép da, sau đó còn được sử dụng trong các phẫu thuật đường sinh dục tiết niệu, da, não, đầu mặt cổ. Lần đầu tiên vào thập kỷ 1940, chất liệu màng ối được sử dụng trong nhãn khoa điều trị bỏng mắt. Đến thập kỷ những năm 1990, sự phát triển vượt bậc trong nghiên cứu cơ bản liên quan đến sinh bệnh học nhãn khoa và cấu trúc phân tử, cũng như tác dụng sinh học của màng ối, phẫu thuật ghép màng ối trong điều trị bệnh giác mạc (GM) và bệnh bề mặt nhãn cầu (BMNC) được giới thiệu trở lại như một phương pháp đầy  hứa hẹn. Năm 1997, quy trình lấy, bảo quản và phân phối mô màng ối đã được FDA của Hoa  kỳ  phê chuẩn.

Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để xác  định  và  định  lượng  các  yếu  tố  tăng  trưởng  có
mặt  ở  lớp  biểu  mô  của  màng  ối  bảo  quản  1  tháng,  với  nhiệt  độ  –  80 0 C.  Kết  quả  cho  thấy  các  yếu  tố  tăng  trưởng  EGF  (epidermal  growth  factor),  TGF  –  a (transforming  growth  factor),  KGF  (keratinocyte  growth  factor),  HGF  (hepatocyte  growth  factor),  bFGF  (fibroblastic  growth factor), NGF (nerve growth factor), TGF –  ß1,  ß2,  ß3a(transforming growth factor) và các  receptor của các yếu tố HGF, KGF tồn tại trong  mô màng ối ở nhiều mức độ khác nhau, nhưng  có sự khác nhau giữa màng ối còn lớp biểu  mô  hoặc không còn lớp biểu mô. Sự có mặt củacác  yếu tố này giúp cho màng ối có khả năng kích
thích tăng sinh, biệt hóa, ức chế quá trình chết  theo  chương  trình  của  các  tế  bào  biểu  mô
(epithelial apoptosis) và cải thiện cảm giác giác  mạc, màng phim nước mắt. Mặt khác, sự có mặt  của  collagen  loại  I,  III,  IV,  VII,  laminin,
fibronectin trong thành phần cấu trúc màng đáy  của màng ối đã được xác định rõ, hơn nữa màng  đáy của kết mạc, giác mạc, màng ối có cấutrúc  collagen  gần  tương  tự  nhau.  Trên  bề  mặt  của  màng đáy thuộc màng ối người ta cũng thấy sự  có  mặt  của  các  mối  liên  kết  hemidesmosome  a6ß4, các mối liên kết này có vai trò quan tro ng  trong việc hỗ trợ cho quá trình phát triển và kết  dính các tế bào biểu mô trên màng đáy