Phù gai thị: chẩn đoán và điều trị
Phù gai thị có thể là kết qủa của một bệnh trong nội nhãn, hốc mắt và các tổn thương của thị thần kinh, tổn thương trầm trọng ở hắc võng mạc do tăng huyết áp, tăng huyết áp (tổn thương võng mạc mức độ 4) hoặc tăng áp lực sọ não. Nguyên nhân nội nhãn bao gồm tắc tĩnh mạch trung tâm võng mạc, viêm màng bồ đào sau và viêm củng mạc sau. Tổn thương thị thần kinh gây phù thị bao gồm viêm thị thần kinh, tổn thương đĩa thần kinh phần trước thiếu máu, đĩa thị drusen (giả phù gai thị) khối u màng não ở bao thị thần kinh và viêm thị thần kinh do bệnh sarcoid, ung thư máu, hay u lympho. Bất cứ tổn thương hốc mắt nào gây chèn ép thị thần kinh đều có thể gây phù đĩa thị.
Phù gai thị (phù đĩa thị do tăng áp lực sọ não) thường ở hai mắt và trong đại đa số trường hợp làm cho điểm mù rộng ra mà không gây giảm thị lực. Phù gai thị mạn như xuất hiện trong tăng áp lực sọ não tự phát (trước đây được biết như tăng áp lực sọ não lành tính) và tắc tĩnh mạch xoang màng cứng có thể phối hợp với mất thị trường tiến triển và đôi khi giảm thị lực trầm trọng. Tất cả các bệnh nhân bị phù gai thị mạn cần được theo dõi cẩn thận, đặc biệt về thị trường và sự đục vỏ của thị thần kinh (cũng được coi như giảm áp lực của vỏ thị thần kinh) cần được đề cập trên những trường hợp có tổn thương thị lực tiến triển không giải quyết được bằng thuốc (giảm cân khi thích hợp và acetazoleamid). Viêm thị thần kinh gây giảm thị lực, nhiều khi có điểm mù trung tâm, mất cảm nhận màu sắc và tổn thương đồng tử tương đối do thần kinh quy tâm. Tổn thương gai thị phần trước do thiếu máu thường phối hợp vối tổn thương thị trường ở phần cao.
Drusen của thị thần kinh là một nguồn gốc lớn của nhầm lẫn và cần được chú ý khi mù đĩa thị không phối hợp với bất cứ tổn thương nào của thị lực và dấu hiệu của tăng áp lực sọ não. Drusen rõ thị thần kinh có thể được phát hiện trên lâm sàng và được rõ thêm bằng xét nghiệm huỳnh quang. Dù chìm hay nổi rõ drusen được phát hiện tốt bằng CT cắt lớp. Nhiều thành viên khác trong gia đình có thể mắc bệnh tương tự.