RỐI LOẠN LIPID MÁU VÀ NGUY CƠ TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2

RỐI LOẠN LIPID MÁU VÀ NGUY CƠ TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2
Nguyễn Văn Tuấn1, Phan Thị Hà Linh1
1 Trường Đại học Y khoa Vinh
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Khảo sát tình trạng rối loạn lipid máu và phân tầng nguy cơ tim mạch do rối loạn lipid máu trên bệnh nhân đái tháo đường týp 2. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang được thực hiện trên 120 bệnh nhân chẩn đoán đái tháo đường tuýp 2 từ tháng 12/2020 đến tháng 04/2021 tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An để khảo sát tình trạng rối loạn lipid máu và phân tầng nguy cơ tim mạch. Kết quả: Trong số 120 bệnh nhân đái tháo đường týp 2 có 75,8% bệnh nhân có rối loạn lipid máu, trong đó 22,5% rối loạn một thành phần và 53,3% rối loạn nhiều thành phần. Trong số các thành phần lipid máu bị rối loạn, tăng cholesterol chiếm tỉ lệ cao nhất (55,0%), rồi đến tăng triglycerid (39,2%), tăng LDL-C (31,7%), thấp nhất là giảm HDL-C (22,5%). Tỷ lệ rối loạn lipid máu ở nhóm có glucose máu ≥ 7mmol/l cao hơn so với nhóm có glucose máu < 7mmol/l (p<0,05). Nguy cơ mắc bệnh tim mạch trung bình trong 10 năm tới theo thang điểm Framingham là 12,25±8,49 với nguy cơ thấp chiếm 39,2%, trung bình: 43,3% và nguy cơ cao: 17,5%. Kết luận: Tỷ lệ bệnh nhân đái tháo đường có rối loạn lipid máu cao. Có mối liên quan giữa tình trạng rối loạn lipid máu với glucose máu lúc đói. Nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong 10 năm tới theo thang điểm Framingham cao.

Đái  tháo  đường  (ĐTĐ)  đang  trở  thành  căn bệnh phổ biến có xu hướng ngày càng gia tăng và là mối đe dọa sức khỏe cộng đồng. Theo báo cáo của Hiệp hội Đái tháo đường quốc tế (IDF), hiện nay trên thế giới có khoảng 463 triệu người mắc ĐTĐ, dự báo năm 2030 con số này sẽ lên tới 578 triệu người . Tại Việt Nam, theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO), có khoảng 5 triệu người mắc đái tháo đường và 85% chỉ phát hiện ra khi có những biến chứng nguy hiểm như: tim mạch, thần kinh, suy thận, biến chứng bàn chân… [6].Rối loạn lipid máu (RLLM) là một trong những yếu tố nguy cơ chính làm tăng tỷ lệ tử vong do biến cố tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ [6]. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng nồng độ LDL-C, HDL-C và TG bất thường là yếu tố tiên lượng độc lập đối với bệnh lý tim mạch. Tỷ lệ tử vong do căn nguyên tim mạch chiếm tới 70% ở các bệnh nhân ĐTĐ [8]. Nghệ An là một vùng kinh tế đang phát triển, mật độ dân cư cao, đời sống ngày một cải thiện. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, tỷ lệ bệnh tậtcũng tăng cao, đặc biệt là các bệnh về chuyển hóa. Trong khi đó, người dân chưa  được  trang  bị  nhiều  kiến  thức  và  có  sự quan tâm phù hợp đến sức khỏe. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này với mục tiêu:Khảo sát tình trạng rối loạn lipid máu vàphân tầng nguy cơ tim mạch do rối loạn lipid máu ở bệnh nhân Đái tháo đường tuýp 2

Chi tiết bài viết
Từ khóa
Đái tháo đường type 2, Thang điểm Framingham, Rối loạn lipid máu

Tài liệu tham khảo
1. Huỳnh Hải Bằng, Nguyễn Thanh Bình, Nguyễn Văn Tập (2017), Khảo sát bước đầu về rối loạn lipid máu và một số yếu tố liên quan ở đồng bào dân tộc Khmer từ 25 đến 64 tuổi, tại 3 xã tỉnh Trà Vinh. Tạp chí Y học cộng đồng;37:169–72. 
2. Viên Quang Mai, Nguyễn Văn Đạt, Đỗ Thái Hùng (2017), Tỷ lệ và các yếu tố liên quan đến rối loạn lipid máu ở người > 45 tuổi bị đái tháo đường type 2 và tiền đái tháo đường mới được phát hiện tại tỉnh Khánh Hòa. Tạp chí Y học dự phòng;8:288. 
3. Trần Thừa Nguyên, Phạm Minh (2020), Dự báo nguy cơ bệnh mạch vành trong 10 năm tới theo thang điểm Framingham ở bệnh nhân Đái tháo đường typ 2. Tạp chí Nội tiết và Đái tháo đường;44:33–41. 
4. Trương Thanh Sơn, Nguyễn Văn Trí, Trương Quang Bình (2011). Nghiên cứu áp dụng thang điểm Framingham nhằm lượng định nguy cơ bệnh động mạch vành trong 10 năm tới tại bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Dương. Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh;15(1):207–11. 
5. Ahmmed MS, Shuvo S Das, Paul DK, Karim MR, Kamruzzaman M, Mahmud N, et al (2021), Prevalence of dyslipidemia and associated risk factors among newly diagnosed Type-2 Diabetes Mellitus (T2DM) patients in Kushtia, Bangladesh. PLOS Glob Public Heal [Internet];1(12):e0000003. Available from: http://dx.doi.org/10.1371/journal.pgph.0000003  
6. Haile K, Timerga A (2020), Dyslipidemia and its associated risk factors among adult type-2 diabetic patients at jimma university medical center, Jimma, Southwest Ethiopia. Diabetes, Metab Syndr Obes Targets Ther;13:4589–97. 
7. Jahangiry L, Farhangi MA, Rezaei F (2017), Framingham risk score for estimation of 10-years of cardiovascular diseases risk in patients with metabolic syndrome. J Heal Popul Nutr; 36(1):1–6. 
8. Thapa SD, K.C SR, Gautam S, Gyawali D (2017), Dyslipidemia in Type 2 Diabetes mellitus. J Pathol Nepal;7(2):1149–54.