Rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân parkinson dựa theo thang điểm Scopa – aut

Rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân parkinson dựa theo thang điểm Scopa – aut
Vũ Thị Hinh, Nguyễn Văn Liệu
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thang điểm SCOPA-AUT là một công cụ có giá trị và đáng tin cậy trong đánh giá rối loạn chức năng thần kinh tự chủ trên bệnh nhân Parkinson. Giá trị của thang điểm SCOPA-AUT đã được nghiên cứu và chứng minh qua nhiều nghiên cứu trên thế giới. Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào về việc ứng dụng thang điểm này trong đánh giá một cách đầy đủ chức năng tự chủ ở bệnh nhân Parkinson. Do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson dựa theo thang điểm SCOPA-AUT và khảo sát mối liên quan giữa điểm SCOPA-AUT và mức độ nặng của bệnh. Kết quả cho thấy: Tỷ lệ gặp bất thường hệ thần kinh tự chủ đều cao nhất ở nhóm triệu chứng tiêu hoá, sau đó là tim mạch và tiểu tiện. Tổng điểm trung bình SCOPA-AUT là 8,64±6,4. Điểm trung bình SCOPA-AUT thành phần cao nhất ở nhóm các triệu chứng rối loạn tiêu hoá, rối loạn tiểu tiện và tim mạch với giá trị tương ứng là: 3,85 ± 2,68; 1,92 ± 2,69; 1,55 ± 1,77. Không có sự khác biệt về giá trị điểm SCOPA ở từng hệ cơ quan giữa hai giới. Có mối liên quan giữa tổng điểm SCOPA-AUT và giai đoạn bệnh theo phân độ Hoehn & Yahr (hệ số tương quan Pearson r = 0,3 với p < 0,05).

Bệnh  Parkinson  là  bệnh  lý  thoái  hoá  thần kinh tiến triển đặc trưng bởi những rối loạn vận động và những đặc điểm ngoài vận động, trong đó rối loạn thần kinh tự chủ là đặc điểm ngoài vận động thường gặp nhất.1 Rối loạn hệ thần kinh  tự  chủ  biểu  hiện  triệu  chứng  đa  dạng  ở nhiều cơ quan bộ phận khác nhau. Do đó, bệnh nhân cần được hỏi bệnh, thăm khám và đánh giá một cách tỉ mỉ, chi tiết.2Thang điểm SCOPA-AUT  là  bộ  câu  hỏi  được  xây  dựng  dựa  trên kết quả nghiên cứu trên đối tượng bệnh nhân Parkinson và teo đa hệ thống, với sự tham gia của 8 chuyên gia rối loạn vận động. Thang điểm này gồm 25 câu hỏi, đánh giá tần suất xuất hiện, gánh nặng, và liên quan lâm sàng các lĩnh vực rối loạn thần kinh tự chủ: tiêu hoá, tiết niệu, tim mạch, điều nhiệt, vận động đồng tử, tình dục. Nghiên cứu của Visser M và cộng sự đã chứng minh thang điểm SCOPA-AUT là một công cụ có giá trị và đáng tin cậy để đánh giá rối loạn hệ thần kinh tự chủ ở bệnh nhân bệnh Parkinson.3Tại Việt Nam hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào về việc ứng dụng thang điểm này trong đánh giá một cách đầy đủ chức năng tự chủ ở bệnh nhân Parkinson.4,5 Do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục tiêu: Nghiên cứu đặc điểm rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson dựa theo thang điểm SCOPA-AUT và khảo sát mối liên quan giữa điểm SCOPA- AUT với mức độ nặng của bệnh.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP1. Đối tượngTiêu chuẩn lựa chọnBệnh nhân đến khám tại phòng khám Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và được chẩn đoán  bệnh  Parkinson  theo  tiêu  chuẩn  chẩn