Siêu âm đánh giá tràn máu trong ổ bụng trong chấn thương gan-lách

Chấn thương bụng kín là một bệnh lý hay gặp trong cấp cứu ngoại khoa, số lượng bệnh nhân bị chân thương bụng ngày càng tăng cùng với sự gia tăng của cảc phương tiện giao thông cơ giới.

Chấn thương bụng chiếm 10%-13% tổng số mổ cấp cứu do nguyên nhân chấn thương. Trong chấn thương bụng kín thi tạng đặc hay bị tổn thương hơn tạng rỗng, mà trong dó tạng hay bị tổn thương nhất là lach rồi đến gan, hậu quả thường gặp nhất là tụ mảu đụng dập tổ chức và chảy máu vào trong ổ bụng gây nên hội chứng chảy máu cấp tính trong ồ bụng,

Chẩn đoán lâm sàng vỡ gan-lách do chấn thương chủ yếu dựa vào hội chứng chảy máu cấp tính trong ổ bụng. Nhưng thàm khảm lâm sàng và xét nghiệm lần đầu lúc vào viện không không phải lúc nào cũng khăng định được ngay tổn thương vì thường hay bị sai lệch do stress hay tổn thương phối hợp.

Chẩn đoán lâm sàng và các phương pháp chẩn đoán bổ xung (chụp bụng không chuẩn bị, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp nhấp nháy, chọc rửa ổ bụng và chọc dò ổ bụng) trong chấn thương kín ổ bụng với mục tiêu chính nhằm phát hiện tràn máu trong ổ bụng và sau đó là xác định tạng bị tồn thương nếu có thể. Phát hiện có tràn máu trong ổ bụng với mức độ tràn máu có vai trò quan trọng vì nó quyết định thái độ xử tri (phẫu thuật hay theo dõi).

Trong các phương pháp chẩn đoán phụ trợ trên thì siêu âm là phương pháp chẩn đoán không can thiệp, có thể làm nhiều lần để theo dõi bệnh nhân, và nó có độ nhạy rất cao trong chẩn đoán tràn máu trong ổ bung, hơn nữa nó có thể phát hiện tạng gảy chảy máu trong ổ bụng cũng như tổn thương sau phúc mạc. Chính vì vậy mà chúng tôi tiến hành để tài này nhằm nghiên cứu vai trò của siêu âm trong phát hiện tràn máu trong ổ bụng trong chấn thương gan-lách.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

1.Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu của chúng tôi bao gồm 142 bệnh nhân bị chấn thương bụng nghi ngờ có tổn thương tạng đặc (gan-lách) được cấp cứu tại bệnh viện Việt Đức từ 1/1/1991 – 30/12/1996.

2.Phương pháp nghiên cứu:

2.1.Phương tiện nghiên cứụ:

Khám siêu âm được tiến hành chủ yếu trên máy siêu KONTRON Sigma 21 của Pháp có độ phân giải cao, với đầu dò cơ học 3,5 MHz để thăm khám người iớn, và đầu dò phẳng 5MHz để thăm khám cho trẻ em. Mảy siêu âm RT FINO của Mỹ có độ phân giải cao với hai loại đầu dò 3,5MHz và 5MHz.

2.2.Đánh giá kết quả.

. Xác định có tràn dịch trong ổ bụng hay không + Dịch trong túi cùng Douglas + Dịch trong khoang Morrison + Dịch ở vùng dưới hoành phải hay trái + Dịch trong rãnh đại tràng phải hay trái + Dịch giữa các quai ruột.

. Đánh giả mức độ tràn dịch trong ổ bụng

2.3.Theo dõi lâm sàng và điều trị phẫu thuật