Siêu âm tim Doppler để chẩn đoán bệnh còn ống động mạch và quy trình chuẩn điều trị đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da ở trẻ em

Siêu âm tim Doppler để chẩn đoán bệnh còn ống động mạch và quy trình chuẩn điều trị đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da ở trẻ em.Bệnh tim bẩm sinh còn ống động mạch (COĐM) là một trong các bệnh tim bẩm sinh thường gặp, bệnh chiếm khoảng 8-10% tổng số bệnh tim bẩm sinh, với tỷ lệ 1/2000-5000 trẻ sinh ra sống (10).
Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ sơ sinh thiếu tháng và trẻ nhỏ, nhưng tại Việt Nam và một số nước đang phát triển bện còn gặp ở trẻ lớn và người trưởng thành.
Bệnh COĐM nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể gây ra các triệu chứng suy tim, giãn thất trái, tăng áp lực động mạch phổi, ngoài ra bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viên nội tâm mạch bán cấp nhiễm khuẩn nếu không điều trị sớm có thể dẫn tới tử vong.
Hiện nay siêu âm tim Doppler đã phát triển ở hầu hết các bệnh viện. Siêu âm tim Doppler giúp chẩn đoán chính xác và đánh giá mức độ tăng áp động mạch phổi để từ đó có chỉ định để điều trị cho bệnh nhân một cách tốt nhất, cũng như việc theo dõi bệnh nhân sau điều trị (19).
Bệnh COĐM trước đây hầu hết được điều trị phẫu thuật cắt ống động mạch bằng phương pháp phẫu thuật tim kín, có kết quả tốt. Ngày nay với tiến bộ trong ngành ngoại khoa, bệnh có thể được phẫu thuật nội soi để kẹp ống động mạch có kết quả cũng rất tốt. Nhưng từ năm 1976 Porstmann với dụng cụ Ivalon (16) và năm 1987 Rashkind với dụng cụ dù kép đã tiến hành đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da thành công (18). Năm 1992 Cambier là người đầu tiên sử dụng Coil để đóng ống động mạch qua da. Năm 1998 bác sĩ Amplatz chế tạo ra dụng cụ để đóng ống động mạch qua da và dụng cụ này đã được áp dụng rộng rãi ở hầu hết các trung tâm tim mạch trên thế giới cũng như như ở một số trung tâm tim mạch của Việt Nam.
Phương pháp đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da có ưu điểm là phương pháp đơn giản, an toàn, thời gian nằm điều trị tại bệnh viện rút ngắn và đặc biệt bệnh nhân không phải chụi cuộc phẫu thuật cũng như không để lại sẹo cho bệnh nhân để gây ảnh hưởng về thẩm mỹ sau này cho bệnh nhân, đặc biệt trẻ nữ.
Hiện nay tại bệnh viện đã tiến hành đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da cho bệnh nhân, với mục tiêu nâng cao kỹ năng trong chẩn đoán và điều trị bệnh COĐM ở trẻ em, chính vì thế chúng tôi tiến hành để nghiên cứu này để xây dựng thành quy trình chuẩn Siêu âm tim Doppler để chẩn đoán bệnh còn ống động mạch và quy trình chuẩn điều trị đóng ống động mạch bằng dụng cụ qua da ở trẻ em.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 3
1.1. Đại cương về bệnh còn ống động mạch. 3
1.1.1. Lịch sử bệnh. 3
1.1.2. Phôi thai học và sinh lý học của quá trình đóng OĐM. 3
1.1.3. Giải phẫu OĐM và phân loại . 7
1.1.4. Sinh lý bệnh COĐM 11
1.2. Một số phương pháp chẩn đoán bệnh COĐM 12
1.2.1. Lâm sàng 12
1.2.2. Cận lâm sàng 13
1.2.3. Thông tim 14
1.2.4. Siêu âm tim Doppler 18
1.2.5. Các biến chứng của bệnh còn ống động mạch 32
1.3.Các phương pháp điều trị. 32
1.3.1. Đóng ống động mạch bằng thuốc 32
1.3.2. Phẫu thuật đóng ống động mạch 33
1.3.3. Đóng ống động mạch bằng dụng cụ Amplatzer hoặc Coil 35
QUY TRÌNH SIÊU ÂM DOPPLER TIM TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐÁNH GIÁ BỆNH NHÂN CÒN ỐNG ĐỘNG MẠCH 41
QUY TRÌNH ĐÓNG ỐNG ĐỘNG MẠCH QUA DA BẰNG DỤNG CỤ AMPLATZER HOẶC COIL PFM 43