Song thai từ 34 tuần chuyển dạ

Song thai từ 34 tuần chuyển dạ

1. GIỚI THIỆU

1.1 Định nghĩa

Song thai là sự phát triển 2 thai trong lòng tử cung người mẹ

1.2 Tần suất mắc

– Tỷ lệ song thai chiếm: 1-1,5% tổng số sanh

– Có 2 loại song thai:

+ Song thai dị hợp tử (2 trứng): chiếm 70%

+ Song thai đồng hợp tử (1 trứng): chiếm 30%

1.3 Yếu tố nguy cơ

– Yếu tố chủng tộc: tỷ lệ song thai cao nhất ở Châu Phi, thấp nhất ở Châu Á và trung bình ở người da trắng

– Yếu tố gia đình, di truyền

– Tuổi mẹ cao: đặc biệt tăng cao từ 37 tuổi

– Số lần sanh: những lần sanh sau sẽ có tỷ lệ song thai cao hơn lần sanh đầu

– Thể trạng của mẹ: béo phì và cao có nguy cơ song thai hơn người nhẹ ký và thấp

– Thuốc kích thích rụng trứng

2.1 Triệu chứng cơ năng

– Nghén nhiều: so với thai kỳ lần trước hay so với một thai

– Bụng to nhanh làm sản phụ khó thở do cơ hoành đẩy lên

– Thai máy nhiều

– Phù sớm và nhiều do tử cung chèn ép tuần hoàn hai chi dưới

2.2 Triệu chứng thực thể

– Bề cao tử cung (BCTC) lớn hơn bình thường: đặc biệt trong ba tháng giữa BCTC lớn hơn tuổi thai theo kinh chót (thường lớn hơn 5 cm). BCTC ở thai đủ tháng có thể 35-40 cm.

– Sờ nắn được nhiều phần thai

2. CHẨN ĐOÁN

– Nghe được 2 ổ tim thai cách xa nhau trên 10 cm, tần số chênh lệch trên 10 nhịp/ phút (có thể nghe bằng Doppler 18-20 tuần)

– Cần phân biệt với:

+ Đa thai (>2 thai)

+ Đa ối

+ U xơ tử cung + Khối u phần phụ + Thai to

2.3 Cận lâm sàng

Siêu âm: phân biệt song thai 1 hay 2 ối

3. ĐIỀU TRỊ

3.1 Xử trí trong chuyển dạ

– Nên sanh tại phòng mổ

– Dự phòng băng huyết sau sanh

– Theo dõi monitor cho hai thai

– Nên giảm đau bằng gây tê ngoài màng cứng trường hợp có thể sanh ngã âm đạo

– Trong lúc sanh cần có bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm, bác sĩ gây mê hồi sức, bác sĩ nhi khoa và hộ sanh

– Sau khi sanh thai thứ nhất, cần xác đinh ngôi thai thứ hai:

+ Sanh ngã âm đạo nếu thai thứ hai ngôi đầu hay ngôi mông và cố định trong khung chậu. Có thể chỉnh cơn co nếu cần

+ Nội xoay đại kéo thai khi ngôi không cố định

+ Mổ sanh nếu hai can thiệp trên thất bại

– Bóc nhau và kiểm tra tử cung khi cần thiết

SƠ ĐỒ XỬ TRÍ SONG THAI HAI BUỒNG ỐI

3.2 Kỹ thuật nội xoay thai và đại kéo thai

– Xác định ngôi, thế của thai

– Cho tay vào buồng tử cung tìm chân của thai (nếu 2 chân càng tốt)

– Nắm chân bên ngoài màng ối, xoay thai khi ối chưa vỡ

– Kéo chân từ từ ra ngoài âm hộ

– Người phụ đầy dần đầu thai nhi xuống qua thành bụng

– Đại kéo thai, có thể Mauriceau đầu hậu

3.3 Chỉ định mổ lấy thai

– Song thai 1 buồng ối nên được mổ sanh lúc thai 34 tuần sau khi cho Corticosteroid do nguy cơ quấn dây rốn

– Song thai khóa

– Thai 1 không phải ngôi đầu

– Thai 1 ngôi đầu, thai 2 không phải ngôi đầu có trọng lượng > 3500 gram

– Trọng lượng thai thứ hai lớn hơn thai thứ nhất >20 %

– Chỉ định mổ sanh vì lý do khác