SỰ BIẾN ĐỔI VÀ MỐI LIÊN QUAN CỦA INTERLEUKIN-6 HUYẾT TƯƠNG VỚI BIẾN CHỨNG, TỬ VONG SAU PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ GÃY ĐẦU TRÊN XƯƠNG ĐÙI Ở NGƯỜI CAO TUỔI

SỰ BIẾN ĐỔI VÀ MỐI LIÊN QUAN CỦA INTERLEUKIN-6 HUYẾT TƯƠNG VỚI BIẾN CHỨNG, TỬ VONG SAU PHẪU THUẬT ĐIỀU TRỊ GÃY ĐẦU TRÊN XƯƠNG ĐÙI Ở NGƯỜI CAO TUỔI
Hoàng Thế Hùng1,, Nguyễn Trường Giang2, Nguyễn Lĩnh Toàn3, Vũ Nhất Định1
Mục tiêu: Nghiên cứu sự biến đổi và mối liên quan của Interleukin-6 với biến chứng và tử vong sau phẫu thuật gãy đầu trên xương đùi ở người cao tuổi. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 60 bệnh nhân 60 tuổi trở lên gãy đầu trên xương đùi được điều trị bằng phẫu thuật tại Khoa phẫu thuật Khớp – Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình – Bệnh viện Quân y 103. Thời gian từ 4/2020 đến 1/2021. Kết quả: Nồng độ Interleukin 6 đạt đỉnh sau phẫu thuật 1 ngày là 40,65pg/ml. Sau đó giảm dần về giá trị như trước mổ vào ngày thứ 7 sau phẫu thuật. Nồng độ Interlukin-6 ngày thứ 1 sau phẫu thuật có giá trị nhất để tiên lượng biến chứng sau phẫu thuật với diện tích dưới đường cong AUC là 0,729 với p = 0,019. Điểm cut-off tìm được là 36,9pg/ l có độ nhạy là 55,5%, độ đặc hiệu là 87,5%. Nồng độ Interleukin 6 sau mổ 1 ngày có giá trị tiên lượng tử vong sau mổ 12 tháng với diện tích dưới đường cong là 0,848, p = 0,011. Điểm cut-off tìm được là 18,97pg/l có độ nhạy là 100%, độ đặc hiệu là 71,4%. Kết luận: Nồng độ Interleukin-6 máu tăng nhanh sau phẫu thuật, đạt nồng độ đỉnh vào ngày thứ 1 sau phẫu thuật là 40,65pg/ml, sau đó giảm dần đến ngày thứ 7 sau phẫu thuật trở về giá trị tương đương trước mổ. Nồng độ Interleukin-6 máu ngày thứ 1 sau mổ có giá trị tiên lượng biến chứng và tử vong sau mổ.

Gãy đầu trên xương đùi hay gặp ở người cao tuổi, nữ gặp nhiều hơn nam do phụ nữ sau tuổi mãn kinh quá trình loãng xương diễn ra nhanh hơn làm cho xương yếu và dễ gãy. Trong những năm gần đây số lượng bệnh nhân gãy đầu trên xương  đùi  ngày  càng  tăng  cao.  Trên  toàn  thế giới số ca gãy đầu trên xương đùi năm 1990 là 1,66 triệu, con số này dự kiến sẽ tăng lên 6,26 triệu vào năm 2050[1]. Ở Việt Nam chưa có số liệu thống kê chính thức, song với điều kiện sinh hoạt của người cao tuổi còn nhiều khó khăn thì số bệnh nhân gãy đầu trên xương đùi còn ở mức cao. Các bệnh nhân này nên được điều trị bằng phẫu  thuật.  Một  can  thiệp  phẫu  thuật  điều  trị gãy  đầu  trên  xương  đùi  (kết  xương  hay  thay khớp)  đều  gây  kích  thích  hệ  thống  miễn  dịch, điều này có thể gây ra phản ứng viêm hệ thống [2]. Các bệnh nhân cao tuổi đặc biệt dễ phản ứng với các chấn thương, can thiệp phẫu thuật, các phản ứng này dẫn đến các biến chứng, thậm chí là tử vong. Trên thế giới trong những năm gần đây đã có một số nghiên cứu về vai trò của các dấu ấn sinh học sau phẫu thuật điều trị gãy đầu trên xương đùi ở người cao tuổi. Các nghiên cứu  này  cho  thấy rằng,  các  cytokine  như interleukin  6,  interleukine  10  tăng  nhanh  sau phẫu thuật, đạt đỉnh sau phẫu thuật 24 giờ, C-Reactive protein (CRP) đạt đỉnh sau 48 giờ, sau đó các cytokine này giảm dần trở về giá trị bình thường. Sự tăng của các dấu ấn sinh học này có liên quan đến khả năng xuất hiện các biến chứng sau  phẫu  thuật [3], [4].  Sự  tăng  cao  của  các cytokine như IL-6,  IL-10 và một số dấu ấn sinh học khác như CRP, procalcitonin (PCT), albumin, Neoptein có liên quan chặt chẽ đến sự xuất hiện các biến chứng, tỉ lệ tử vong sau phẫu thuật ở bệnh nhân cao tuổi gãy đầu trên xương đùi, có vai trò quan trọng trong điều trị và tiên lượng bệnh nhân cao tuổi gãy đầu trên xương đùi. Ở Việt Nam hiện nay vẫn chưa có nghiên cứu nào đi sâu vào vấn đề này. Để góp thêm những hiểu biết về sự biến đổi cũng như giá trị tiện lượng của các dấu ấn sinh học trong phẫu thuật điều trị gãy đầu trên xương đùi ở người cao tuổi chúng tôi  tiến  hành  nghiên  cứu  đề  tài  với  mục  tiêu: Nghiên  cứu  sự  biến  đổi  và  mối  liên  quan  của Interleukin 6 với biến chứng, tử vong sau phẫu thuật gãy đầu trên xương đùi ở người cao tuổi.