SỰ PHÂN BỐ CÁC GENOTYPE HPV (HUMAN PAPILLOMAVIRUS) Ở PHỤ NỮ VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
TÓM TẮT
Mở đầu: Ung thư cổ tử cung là loại ung thư được xêp hàng thứ hai trong số các ung thư phổ hiên của phụ nữ trên thê’giới. Ung thư cổ tử cung có liên quan chặt chẽ với nhiễm các type Human papillomavirus (HPV) nguy cơ cao đường sinh dục, cùng với các yêu tố ký chủ và những thay đổi về di truyền/tê’ hào. Khoảng 50% số người hị ung thư cổ tử cung nhiễm HPV16. HPV16 và HPV18 là hai type gây ung thư cổ tử cung chủ yêu.
Mục tiêu: xác định tỉ lệ nhiễm HPV, sự phân hố các genotype HPV và các yêu tố liên quan ở những phụ nữ được làm xét nghiệm HPV-DNA từ phêt cổ tử cung.
Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu, mô tả cắt ngang trên các phụ nữ từ 18 – 69 tuổi được lấy mẫu phêt cổ tử cung để phát hiện HPV DNA tại TP. HCM từ 1/2009 đên 6/2009. Định tính HPV hằng kỹ thuật real-time PCR sử dụng mẫu dò Taqman đặc hiệu, mồi MY09/MY11 do WHO công hô’. Định type HPV hằng phương pháp lai phân tử (reverse dot-hlot).
Kết quả: Tỷ lệ nhiễm HPV trong nhóm đối tượng nghiên cứu là 19,97%, trong số’ đó các type HPV nguy cơ cao chiêm 63,57%, các type HPV nguy cơ thấp – 15,89%, nhiễm cả 2 nhóm – 20,54%. Các genotype thường gặp trong nhóm nguy cơ cao là 18, 16, 58; trong nhóm nguy cơ thấp là 11, 81. Đồng nhiễm từ 2 loại genotype trở lên chiêm tỉ lệ khá cao – 40,31%.
Kết luận: Tỉ lệ nhiễm các type HPV nguy cơ cao khá phổ hiên. Cần có kê’ hoạch giám sát chặt chẽ những trường hợp này để phát hiện sớm ung thư cổ tử cung.
Ung thư cổ tử cung là bệnh lý phổ biến, đứng hàng thứ 2 sau ung thư vú trong số các ung thư ở phụ nữ trên thế” giới và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 5 ở giới nữ(1). Theo số liệu thống kê của Cơ Quan Nghiên Cứu Quốc tế’ Về Ung Thư, trực thuộc Tổ Chức Y Tế” Thế” Giới (WHO)(3), hàng năm có 500.000 ca mới mắc và 270.000 ca tử vong trên toàn cầu, đặc biệt phân nửa số trường hợp mắc ung thư cổ tử cung xuất hiện ở Châu Á. Gần 80% các trường hợp ung thư mới này tập trung ở các nước đang phát triển, nơi mà chương trình tầm soát ung thư cổ tử cung chưa hoạt động có hiệu quả(13).
Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung chiếm tỉ lệ cao nhất trong tổng số các loại ung thư và là loại ung thư sinh dục thường gặp nhất và chiếm tỉ lệ 53,5% các loại ung thư ở nữ giới. TheoướctínhcủaTổchứcYtế’Thế’giới
(WHO) năm 2000 thì tỉ lệ ung thư cổ tử cung ở phụ nữ Việt Nam từ 16 đến 24/100.000. Đây là bệnh lý ác tính có tỷ lệ mắc đứng hàng đầu ở phụ nữ miền Nam và hàng thứ tư ở phụ nữ miền Bắc. Theo thống kê về ghi nhận tần suất ung thư ở thành phố Hồ Chí Minh (1998) thì thành phố có thêm 28,6 người/100.000 phụ nữ mắc bệnh này mỗi năm(1). Tại Việt Nam, số người chết vì ung thư cổ tử cung cao hơn nhiều so với HIV. Trong 10 năm qua có khoảng 6.000 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử
cung – cao gấp đôi so vói phụ nữ chết vì HIV/AIDS.
Trong thập niên 70, HPV được mô tả như là một trong những tác nhân gây biến đổi tế” bào cổ tử cung (dị sản cổ tử cung), tiền đề của ung thư cổ tử cung. Khoảng trên 90% trường hợp ung thư cổ tử cung được phát hiện có liên quan đến nhiễm HPV(1, 2, 3). Theo ưóc tính của Tổ chức Y tế’ Thế’ giói (WHO), trong các nguyên nhân của ung thư cổ tử cung ở phụ nữ thì 82% là có liên quan đến nhiễm HPV ở các nưóc đang phát triển. Nhiều nghiên cứu trên thế” giói đã khẳng định sự liên quan mật thiết giữa HPV và ung thư cổ tử cung. Ngoài ra HPV còn có vai trò trong ung thư vùng hậu môn, âm hộ, âm đạo và dương vật cũng như một số ung thư vùng hầu họng.
Human Papillomavirus có khoảng 120 type. Người ta phân biệt các type nguy cơ cao thường gây ung thư và các type nguy cơ thấp ít khi gây tiến triển đến ung thư. Như vậy, việc tìm hiểu về tình trạng nhiễm các genotype HPV ở phụ nữ là vấn đề rất đáng quan tâm. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục đích:
– Xác định tỉ lệ nhiễm HPV trên các đối tượng phụ nữ có chỉ định xét nghiệm tại TP. HCM.
– Xác định tỉ lệ genotype HPV bằng kỹ thuật Reverse Dot Blot.
-Tìm hiểu mối liên quan giữa nhiễm HPV và các yếu tố khác.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất