SỰ THÁCH THỨC CỦA CHẨN ĐOÁN SỚM VÀ LỰA CHỌN ĐIỀU TRỊ MỚI CHO VIÊM CỘT SỐNG DÍNH KHỚP
SỰ THÁCH THỨC CỦA CHẨN ĐOÁN SỚM VÀ LỰA CHỌN ĐIỀU TRỊ MỚI CHO VIÊM CỘT SỐNG DÍNH KHỚP
BSCKII. Mai Thị Minh Tâm
Khoa Xương khớp Bệnh viện E
Viêm cột sống dính khớp (VCSDK) được đặc trưng bởi viêm khớp cùng chậu hai bên và cốt hoá các dây chằng cạnh cột sống tạo cầu xương gọi là đốt sống cây tre, bệnh tiến triển từng đợt. Bệnh thường gặp ở nam giới trẻ tuổi, biểu hiện chủ yếu ở cột sống, khung chậu, và xu thế dẫn đến dính. Nguyên nhân của bệnh không biết nhưng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến bệnh như yếu tố di truyền, nghiên cứu phả hệ thấy 10% bệnh mang yếu tố gia đình, và ở những người mang kháng nguyên bạch cầu HLA-B27 có nguy cơ mắc bệnh cao, ngoài ra bệnh có liên quan yếu tố môi trường. Quá trình viêm mạn tính, không được điều trị dẫn đến nhanh tàn phế như gù lưng, dính khớp háng, dính khớp gối, tạo tư thế xấu là gánh nặng cho gia đình và xã hội (socioeconomic consequences of ankylosing spondylitis-Clin Exp Rheumatol 2002 –A Boonen). Giai đoạn đầu của bệnh thường khó chẩn đoán dấu hiệu đầu tiên là viêm khớp cùng chậu thường xuất hiện muộn trên hình ảnh Xquang thường quy. Để chẩn đoán sớm, ngoài xét nghiệm máu lắng tăng, người ta tiến hành chụp cộng hưởng từ khớp cùng chậu, đây là phương pháp giúp chẩn đoán sớm nhưng giá thành cao nên không áp dụng rộng rãi trong điều kiện bệnh nhân ở nông thôn. Bệnh VCSDK có mối liên quan chặt chẽ với kháng nguyên HLA – B27 (90%). Xét nghiệm máu tìm sự có mặt của kháng nguyên bạch cầu có một vai trò trong chẩn đoán bệnh và có thể áp dụng cho tất cả bệnh nhân, tuy nhiên kết quả xét nghiệm âm tính cũng không loại trừ chẩn đoán.
Bệnh VCSDK được chẩn đoán sớm, bệnh nhân tuân thủ điều trị uống thuốc chống viêm không steroide theo chỉ dẫn của bác sĩ và luyện tập đều đặn có thể phòng và làm chậm tiến trình của bệnh.
Bệnh nhân không được chẩn đoán hoặc không được điều trị thường xuyên và không tập luyện, nằm ngủ ở tư thế co là thời điểm quá trình viêm diễn ra mạnh dẫn đến sự lắng đọng calci quanh đĩa liên đốt sống và dây chằng, hạn chế vận động tạo dính cột sống gây gù lưng. Bệnh nhân VCSDK cũng có thể bị gãy cột sống, do dính cột sống nên cột sống thiếu sự mềm dẽo và dễ gãy, mặt khác xương cột sống của người VCSDK dễ gãy hơn xương của người bình thường. Ngoài ra VCSDK có thể viêm các khớp ngoại biên như viêm khớp gối, viêm khớp háng, có thể dẫn đến dính bệnh nhân phải đi bằng nạng hoặc ngồi xe lăn. Những bệnh nhân này không còn cơ hội để lấy vợ đẻ con. Cuộc sống của họ hoàn toàn phụ thuộc vào bố mẹ, tuổi của họ còn rất trẻ.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất