Tác dụng của dịch chiết chè xanh Việt Nam trên rối loạn chuyển hoá lipid ở thỏ uống cholesterol

Chè xanh là nước uống giải khát rất phổ biến ở các nước Châu á. Theo y học cổ truyền, chè xanh còn có tác dụng như một loại thuốc phòng chống các bệnh lý tim mạch [7]. Gần đây nhiều nhà khoa học rất quan tâm nghiên cứu về chè xanh, và sự hiểu biết về chè xanh trên cơ sở khoa học hiện đại cũng được sáng tỏ dần. Chè xanh có 2 loài: Camellia assamica (thân cao, lá to) và Camellia sinensis (thân là loại cây bụi rậm, lá nhỏ) [5]. Các thành phần hoá học của dịch chiết chè xanh cùng một số tác dụng dược lý của chúng đã được biết. Polyphenol là thành phần quan trọng của lá chè xanh chiếm khoảng 6-16% trọng lượng khô của lá chè. Polyphenol chè xanh gồm có Catechin và các dẫn xuất của nó có hàm lượng khác nhau  tuỳ  loài  chè  và  mùa  thu  hoạch. Polyphenol của dịch chiết chè xanh có nhiều tác dụng quý trong Y sinh học, trong đó có tác dụng bảo vệ đối với các quá trình bệnh lý tim mạch. Mối liên quan giữa mức tiêu thụ chè xanh với lipid huyết thanh đã được đề cập đến trong một số tài liệu trên thế giới [7].

Nghiên cứu về chè xanh và Polyphenol chè xanh cũng đã được thực hiện ở Việt Nam. Nguyễn Liêm và cs nghiên cứu tác dụng chống oxy hoá trên invitro của một số cây thuốc Việt Nam, trong đó có đề cập đến vai trò của chè xanh. Nguyễn Thanh Dương và cs đã nêu lên tác dụng chống phóng xạ và làm giảm cholesterol máu của chè xanh ở chuột [2]. Tuy nhiên, những nghiên cứu về chè xanh Việt Nam chưa nhiều, đặc biệt đánh giá về tác dụng của chè xanh trong Y học. Vì vậy, đề tài nghiên cứu này nhằm mục tiêu sau:

Nghiên  cứu  tác  dụng  của  dịch  chiết  chè xanh đến hàm lượng một số lipid huyết tương ở thỏ gây tăng cholesterol máu thực nghiệm.

Nghiên cứu xác định liều tối ưu có tác dụng cải thiện những chỉ số lipid bị rối loạn.

I. Chất liệu, đối tượng, phương pháp nghiên cứu

1. Chè xanh (Camellia sinensis).

Chè xanh được thu hái vào buổi sáng muà xuân (tháng 3-2001), những ngày trời nắng tại khu trồng chè xuất khẩu Hoà Lạc và được chiết xuất theo quy trình [3].

2. Đối tượng thực nghiệm.

Thỏ đực, chủng Orytolagus Cuniculus, 12 tuần tuổi, khoẻ mạnh, có trọng lượng 2- 2,5kg/ con, do Trung tâm nghiên cứu Dê và Thỏ Ba Vì- Hà Tây cung cấp. Thỏ được nuôi tại Bộ môn Hoá – Hoá sinh, đảm bảo tiêu chuẩn về dinh dưỡng, nhiệt độ, ánh sáng,…  theo tài liệu hướng dẫn của Trung tâm nghiên cứu Dê và Thỏ.

3. Hoá chất.

Ethylacetat, Cholesterol, Heparin nhận từ hãng Merck (CHLB Đức).

Các kit định lượng: Cholesterol, triglycerid, LDL- C, HDL- C, do các hãng Boehringer Mannheim (CHLB Đức), cung cấp.

4. Trang thiết bị.

Máy cất quay chân không của hãng Buchi (Thụy Sĩ).

Máy ly tâm lạnh Beckman Avanti 30 (Mỹ).

Quang  kế  Photometer  4010-hãng Boehringer Mannheim (CHLB Đức).

Quang phổ kế Shimadzu UV- 160 (Nhật) và một số trang thiết bị khác.

5. Phương pháp nghiên cứu.

Tạo dịch chiết chè xanh.

Quy  trình  chiết  xuất  đã  được chúng  tôi công bố trong một công trình trước đây [1].

Mô hình thực nghiệm.

*Mô hình gây tăng cholesterol máu:

tác dụng và cải tiến phương pháp gây tăng cholesterol máu ngoại sinh của Đoàn Thị Nhu và cộng sự [3]

Dầu cholesterol 20%: Cân 20g cholesterol –đun nóng cách thuỷ khoảng 75 ml dầu lạc, cho cholesterol vào dầu lạc, khuấy đều cho tan hết cholesterol, để nguội, thêm dầu lạc vừa đủ 100ml, 1 ml dầu lạc chứa 0,2 g cholesterol.

Cho  thỏ  uống  0,5  g  cholesterol/kg  thân trọng (tức là 2,5 ml dung dịch cholesterol 20%/ kg thân trọng) trong một ngày bằng cách bơm qua sonde vào miệng thỏ. Uống liên tục trong 45 ngày.

* Chia nhóm:

20 con thỏ đực được chia làm 4 nhóm (I, II, III, IV), mỗi nhóm 5 con.

+ Nhóm I: uống cholesterol đơn thuần.

+ Nhóm II, III, IV: uống cholesterol, sau 2 giờ đ−ợc uống thêm dịch chiết chè xanh theo liều l−ợng như sau: nhóm II: 50 mg dịch chiết/ kg /ngày, nhóm III: 100 mg dịch chiết/ kg/ ngày, nhóm IV: 150 mg dịch chiết/ kg/ngày.

Lấy mẫu máu: Các nhóm thỏ được  lấy máu vào các thời điểm ngày 0, ngày 15, ngày 30, ngày 45 để xác định các chỉ số  TG, TC, HDL- C, LDL- C. Tại các ngày  lấy máu xét nghiệm, không cho thỏ uống  cholesterol; và dịch chiết chè xanh.