TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN TRÊN DA TRONG ĐIỀU TRỊ THUỐC ỨC CHẾ TYROSINE KINASE BỆNH NHÂN UNG THƯ PHỔI CÓ ĐỘT BIẾN EGFR

TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN TRÊN DA TRONG ĐIỀU TRỊ THUỐC ỨC CHẾ TYROSINE KINASE BỆNH NHÂN UNG THƯ PHỔI CÓ ĐỘT BIẾN EGFR
Đỗ Hùng Kiên1, Nguyễn Văn Tài1
1 Bệnh viện K
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Đánh giá tác dụng không mong muốn trên da trong điều trị thuốc TKIs bệnh nhân ung thư phổi tại Khoa Nội 1 – Bệnh viện K. Phương pháp nghiên cứu: 261 bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn muộn có đột biến EGFR được điều trị thuốc TKIs  tại Khoa Nội 1 – Bệnh viện K từ 3/2018 đến 04/2022. Phương pháp nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang. Kết quả: Đa phần nữ giới, chiếm 70,1%, nhóm tuổi <65 chiếm đa số (65,1%). Tổn thương di căn thường gặp là di căn xương, chiếm 70,1%, tiếp đến di căn phổi đối bên (69,3%). Đa phần các bệnh nhân không có bệnh lý da liễu từ trước (chiếm 82%). Điều trị chủ yếu bằng thuốc thế hệ 1, bao gồm erlotinib (39,8%) và gefitinib (45,2%). Đa phần các bệnh nhân không hút thuốc lá, chiếm 72,8%. Phần lớn các bệnh nhân có độc tính ban da độ 1 và độ 2 (chiếm lần lượt 36,9% và 44,1%), có một trường hợp ghi nhận độc tính độ 4. Về viêm quanh móng, độc tính độ 1 và 2 cũng chiếm đa số (35,8% và 23,6%), trong khi độc tính độ 3 chỉ gặp 6 BN. Vị trí tổn thương chủ yếu ở vùng mặt, tiếp đến vùng ngực-lưng. Đa phần các bệnh nhân được điều trị ngoại trú và chăm sóc tổn thương da theo hướng dẫn của bác sỹ điều trị và điều dưỡng, chỉ gặp 13 trường hợp độc tính độ 3 cần nội trú và chăm sóc tại khoa phòng. Kết luận: Tác dụng không mong muốn trên da thường gặp trên bệnh nhân ung thư phổi có đột biến EGFR điều trị thuốc TKIs. Chăm sóc nội khoa có vai trò cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống.

Ung thư phổi là loại ung thư phổ biến và là nguyên  nhân  gây  tử  vong  do  ung  thư  thường gặp nhất. Điều trị ung thư phổi giai đoạn muộn là  điều  trị  toàn  thân,  trong  đó  thuốc  TKIs (tyrosine  kinase  inhibitor)  trong  điều  trị  bệnh nhân có đột biến gen EGFR đem lại hiệu quả và tính an toàn đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu. Các thuốc điều trị phổ biến hiện nay bao gồm thuốc thế hệ 1 (erlotinib, gefitinib), thế hệ 2 (afatinib), thuốc thế hệ 3 (osimertinib).Điều trị ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn tiến triển và di căn ngoài mục tiêu kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân là một mục tiêu hết sức  quan  trọng.  Tác  dụng  không  mong  muốn trên  da  là  đặc  điểm  thường  gặp  khi  nói  đến thuốc TKIs. Độc tính trên da khá đa dạng, nhưng thường gặp nhất là ban dạng sẩn mủ, khô da, viêm kẽ móng… Đặc điểm nổi ban do tác dụng không mong muốn của thuốc là ban sẩn dạng mủ, có thể là ban trứng cá hay dạng trứng cá, thường xuất hiện trên mặt và thân mình. Thường ban kèm theo đỏ da, khô da, căng, ngứa, tróc vảy, nhạy cảm ánh sáng hay có thể bội nhiễm. Một số trường hợp viêm quanh móng, hội chứng bàn tay bàn chân  kèm theo. Vị trí  hay gặp là mặt,  da  đầu,  thân  mình  (ngực  và  lưng),  cánh tay,  khuỷu  tay,  đầu  mũi,  nếp  bẹn.  Đặc  biệt những trường hợp BN xạ trị trước đó, vùng xạ ít tổn thương da hơn tạo nên ranh giới rõ rệt với vùng lành. Trong các nghiên cứu với các thuốc điều trị EGFR TKIs thường gặp tác dụng không mong muốn này với tỷ lệ khá cao, dao động từ 54%  đến  89%  [1],[2],[3],[4]  và  vai  trò  quan trọng của chăm sóc tại chỗ với các tổn thương da.Do đó, chúng tôi thực hiện đề tài này với mục tiêu: “Đánh giá tác dụng không mong muốn trên da trên bệnh nhân ung thư phổicó đột biến EGFRđiều trị thuốc tyrosinekinasetại Khoa Nội 1 -Bệnh viện K”