Thăm dò huyết đông ở người Việt Nam bị sốt rét ác tính

Sốt rét ác tính do Plasmodium falciparum gây ra là thể bênh nặng tối cấp dễ dẫn đến tử vong. Trên thế’ giới cuộc đấu tranh giữa bênh sốt rét và con người vẫn còn lâu dài. Hàng năm khoảng 200 đến 300 triệu người bị SR. Trong đó từ 2 đến 3 triệu người bị chết. BSR đã tỏ ra rất khó thanh toán và vacin miễn dịch chưa hoàn thành (29,11). Hiện nay ở nước ta SR gây tử vong lớn nhất trong các bệnh truyền nhiễm, bệnh có xu hướng lan rộng và phát triển, đặc biệt trong những năm gần đây. Vấn đề điều trị SRAT nhằm giảm tỷ lệ tử vong là một mục tiêu lớn của bộ y tế, song còn gặp nhiều khó khăn không thể loại trừ được những biến chứng nguy hiểm do ký sinh trùng, đặc biệt là P. falciparum gây ra. Nói cách khác, nguyên nhân tử vong trong SRAT chủ yếu là những biến chứng nặng do P. falciparum gây ra. Bệnh nhân SRAT có thể tử vong lúc ký sinh trùng không còn trong máu, ngược lại bệnh nhân SRAT cũng có thể qua khỏi mà vẫn còn mang ký sinh trùng trong máu. Tuy nhiên, những biến chứng nặng của SRAT đôi khi còn do sự thiếu sót về điều trị, hoặc là quá châm trễ, hoặc là do dự về liều lượng thuốc đặc hiệu. Dùng liều quá thấp, do sợ ngộ độc sẽ không ngăn chặn được sự phát triển của ký sinh trùng, dùng liều điều trị quá mức cũng rất nguy hiểm bởi những rối loạn cấp tính do chính thuốc gây nên. Sự thiếu sót về điều trị thuốc đặc hiệu đã gây nên những tác hại, do đó đã được nhiều tác giả nói đến và thống nhất nêu lên phác đổ dùng các thuốc với liều lượng trong giới hạn cho phép. Song quan trọng nhất trong điều trị SRAT là hổi sức cấp cứu các biến chứng nặng gây tử vong như hôn mê, co giât, phù phổi cấp, suy thân cấp, suy tuần hoàn cấp (1,2) trong đó tử vong cao nhất vẫn là SRAT thể suy hô hấp cấp, thể suy thân cấp và thể não co giât. Trong SRAT hiện tượng hạ đường huyết, suy thân cấp hâu quả của kém dinh dưỡng và bù d ịch không đủ thường hay xảy ra, nhưng truyền dịch quá mức hoặc quá nhiều dung dịch ưu trương sẽ gây nên phù phổi cấp, suy tim cấp (42,43). Vấn đề chết đột ngột ở bênh nhân SRAT trong những ngày thứ ba, thứ tư có thể do những biến chứng ở cơ tim, hâu quả của rối loạn điên giải; đặc biệt tăng kali máu hoặc giảm kali máu, có khi độc tính của quinin (43,89), toan máu (100). Chính vì thế’ việc truyền dịch cho bệnh nhân SRAT đang được bàn luân, có nên truyền dịch cho tất cả bệnh nhân SRAT hay không ? nếu truyền thì bao nhiêu ? Cái gì có thể đảm bảo cho số’ dịch truyền vào bênh nhân mà không gây biến chứng. Với những bệnh nhân bị mất nước thực sự do nôn, mổ hôi, ỉa lỏng, xuất huyết, sốt cao; nhưng việc cung cấp nước hoặc truyền dịch bằng đường tĩnh mạch không đủ thì việc bù dịch kịp thời là rất quan trọng, đôi khi từ 3 lít đến 5 lít trong 24 giờ mới đủ. Ngược lại bệnh nhân tuyến dưới chuyển lên bị phù phổi cấp hay suy tim cấp do truyền dịch quá mức thì việc xử trí đương nhiên là giảm khối lượng tuần hoàn, giải phóng gánh nặng cho tim là cần thiết.(4)

Để giải quyết hữu hiệu việc truyền dịch trong SRAT và tìm những biện pháp đơn giản có độ tin cây trong theo dõi huyết động ở bệnh nhân SRAT, chúng tôi cùng với khoa hổi sức cấp cứu A9 thực hiện “thăm dò huyết động trong SRAT” với những phương pháp đo áp lực máu bằng máy đo áp lực điện tử, đo cung lượng tim bằng phương pháp pha loãng nhiệt, máy đo điện tử có màn hiện số và sử dụng Catheter Swan – Ganz là một kỹ thuật hiện đại, có độ tin cây cao phục vụ cho nghiên cứu.

PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ PHẦN II: TỔNG QUAN

1- Tình hình bênh sốt rét và sốt rét ác tính hiên nay

2- Những diễn biến lịch sử trong điểu trị truyền dịch ở SRAT.

3- Vấn đề huyết động trong SRAT

4- Các tác dụng của thăm dò huyết động

5- Thăm dò huyết động ở Việt Nam

6- ưng dụng thăm dò huyết động trên lâm sàng trong hổi sức cấp cứu

PHẦN III: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu

1- Đối tượng nghiên cứu

2- Phương pháp nghiên cứu

PHẦN IV: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN sơ ĐÔ HUYẾT ĐỘNG TRÊN 33 BÊNH NHÂN SRAT

1- Kết quả các thông số huyết động

2- Đánh giá mức độ thay đổi huyết động ở 33 bênh nhân SRAT

3- Mối tương quan của các thông số huyết động ở 33 bênh nhân SRAT

4- Các hội chứng rối loạn huyết động trong 33 bênh nhân SRAT

5- Phác đổ điều trị hổi sức huyết động trong SRAT PHẦN V: KẾT LUẬN

PHẦN VI: NHỮNG ĐỀ NGHỊ NGHIÊN CỨU THÊM VỀ THĂM DÒ HUYẾTĐỘNG