THEO DÕI NỒNG ĐỘ DIGOXIN TRONG ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT TP HỒCHÍ MINH
Mục tiêu: Khảo sát tình hình sửdụng digoxin về mức độ an toàn và hiệu quả, hiệu chỉnh liều ở nhóm bệnh nhân có nguy cơ ngộđộc và triển khai xét nghiệm đo nồng độ digoxin trong máu tại b ệnh viện Thống Nhất.
Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp mô tả cắt ngang từtháng 7 đến tháng 9 năm 2010. Mẫu máu của bệnh nhân được lấy ở tĩnh mạch tay sau khi uống liều thứ 07 từ12 đến 24 giờ. Lấy mẫu 01 lần/bệnh nhân.
Phương pháp đo: sửdụng kỹ thuật hóa phát quang (chemiflex) .Máy đo: ARCHITECT i2000 SR Abbott.
Kết quả: Tổng số có 35 bệnh nhân trong nghiên cứu này. Nồng độdigoxin huyết tương trung b ình sau liều thứ7 là 0,56 ± 0,24 ng/ml. Với liều dùng 0,125 mg digoxin/ngày, nồng độdigoxin của 22 bệnh nhân (62,86%) sau ngày thứ7 có giá trị dưới khoảng trị liệu (< 0,5 ng/ml); tất cả bệnh nhân trong nhóm này đều có đáp ứng điều trị tốt. Có 8 bệnh nhân (22,86%) có nồng độdigoxin huyết tương nằm trong khoảng trịliệu từ0,5 –0,8 ng/ml, có 3 bệnh nhân (8,57%) có nồng độdigoxin huyết tương thuộc khoảng 0,8 –1,2 ng/ml. Và chỉcó 2 bệnh nhân có nồng độdigoxin huyết tương trong kho ảng 1,2 –2,0 ng/ml. Nồng độdigoxin huyết tương trung b ình của nhóm có tương tác với amiodaron cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm còn lại (p < 0,05) và liều hiệu chỉnh khuyến cáo của nhóm bệnh nhân này là 0,0625 mg/ngày (tương đương ¼ viên 0,25 mg có hiện tại).
Kết luận: Nồng độdigoxin huyết tương trung b ình là 0,56 ± 0,24 ng/ml. Có 22 bệnh nhân (62,86%) có nồng độdưới 0,5 ng/ml. Nhóm tương tác với amiodaron có nồng độ trung bình cao hơn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) so với nhóm có mức độ tương tác trung và nhóm không có tương tác thuốc. Liều trung bình hiệu chỉnh cho nhóm bệnh nhân này là 0,0625 mg/ngày.
Với tác dụng trên tim mạch là tác dụng chủ yếu của digoxin, làm tâm thu ngắn và mạnh, tâm trương dài ra, nhịp tim chậm lại. Nhờ đó tim được nghỉ nhiều hơn, máu từ nhĩ vào thất ở thời kỳ tâm trương được nhiều hơn, cung lượng tim tăng và nhu cầu oxy giảm. Do đó, bệnh nhân đỡ khó thở và nhịp hô hấp trở lại bình thường. Thuốc còn làm giảm dẫn truyền nội tại và tăng tính trợcủa cơ tim nên nếu tim bị loạn nhịp, thuốc có thểlàm đều nhịp trở lại(11). Digoxin là thuốc có khoảng trị liệu hẹp nên với những tương tác thuốc làm tăng nồng độcủa digoxin huyết tương có thểgây ngộđộc cho bệnh nhân, nhưtương tác thuốc giữa digoxin và amiodaron có thểgây tăng nồng độdigoxin huyết lên gấp đôi, có thể gây ngộđộc và có thể đe dọa tính mạng(6). Do đó, việc đo nồng độdigoxin trong huyết tương giúp ích cho thầy thuốc đánh giá được đầy đủ khi chỉ định digoxin cũng như đánh giá chính xác hơn các dấu hiệu của ngộ độc digoxin. Như vậy, xét nghiệm đo nồng độdigoxin huyết tương nên được xem là xét nghiệm cơ bản của các bệnh nhân có điều trị digoxin. Với đặc điểm bệnh nhân phải điều trịdigoxin tại bệnh viện Thống Nhất là người cao tuổi, đa bệnh lý và việc theo dõi nồng độ
digoxin chưa được thực hiện.
Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn, cũng như mở ra con đường nghiên cứu, tiếp cận được luồng thông tin hữu ích và chính xác nhất