Thực trạng bệnh sâu răng và hiệu quả can thiệp phục hồi tổn thương sâu răng giai đoạn sớm bằng gel Fluor đối với học sinh 12 tuổi tại tỉnh Thái Nguyên
Thực trạng bệnh sâu răng và hiệu quả can thiệp phục hồi tổn thương sâu răng giai đoạn sớm bằng gel Fluor đối với học sinh 12 tuổi tại tỉnh Thái Nguyên.Bệnh sâu răng (hay còn gọi là “sâu răng”) là một trong những bệnh phổ biến trong cộng đồng, với tỷ lệ người mắc rất cao, có nơi trên 90% dân số có sâu răng. Sâu răng xuất hiện ngay từ khi mọc, răng chưa mọc xong thì đã xuất hiện sâu. Sâu răng có thể xuất hiện ở tất cả các răng (răng sữa đến răng vĩnh viễn) và ở tất cả các mặt của răng. Tại Việt Nam, theo điều tra cơ bản răng miệng năm 2001 ởtrẻ 12 tuổi trong toàn quốc có 56,6% bị sâu răng [40]. Bệnh sâu răng có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở các vùng nông thôn và miền núi [7], nơi không có các điều kiện chăm sóc răng miệng cũng như những hiểu biết của người dân về sức khoẻ răng miệng còn hạn chế. Theo điều tra răng miệng tại tỉnh Tuyên Quang năm 2004, tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn ở trẻ 12 tuổi là 64,06%. Các yếu tố như kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc răng miệng cũng có những ảnh hưởng nhất định đến tỷ lệ mắc bệnh sâu răng trong cộng đồng [8].
Một trong các yếu tố liên quan đến bệnh sâu răng trong cộng đồng đó chinh là tình hình kinh tế xã hội. Thái Nguyên là một tỉnh miền núi, trung tâm giao lưu văn hóa kinh tế của các tỉnh Đông Bắc. Tuy nhiên, vẫn còn gặp nhiều khó khăn về kinh tế cũng như những hiểu biết về vấn đề chăm sóc răng miệng trong cộng đồng.
Đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu về thực trạng bệnh sâu răng, tuy nhiên phần lớn vẫn áp dụng bộ tiêu chuẩn chẩn đoán sâu răng của Tổ chức y tế thế giới (WHO) năm 1997. Theo đó răng được xác định là sâu răng khi khám phát hiện thấy có lỗ sâu trên lâm sàng, tuy nhiên với hiểu biết mới gần đây về bệnh sâu răng cũng như những nghiên cứu của Pitts chỉ ra rằng bệnh sâu răng được vi như tảng băng chìm [91]. Bệnh sâu răng đã có thêm một khái niệm mới là sâu răng giai đoạn sớm đây chinh là giai đoạn răng đã được chẩn đoán là sâu tuy nhiên khó phát hiện bằng phương pháp khám thông thường theo tiêu chuẩn của WHO.
Năm 2005 tại hội nghị sâu răng quốc tế tại Hoa Kỳ các nhà khoa học đã tổng kết và đưa ra hệ thống đánh giá và phát hiện sâu răng quốc tế ICDAS II (international caries detection and assessment system) [60]. Theo đó hệ thống đánh giá này đã đạt được sự đồng thuận giữa các nhà dịch tễ học răng miệng, nhà thực hành lâm sàng và nhà nghiên cứu lâm sàng. Dựa vào ICDAS II sâu răng đã được chẩn đoán từ giai đoạn rất sớm khi chưa hình thành lỗ sâu và đặc biệt giai đoạn này sâu răng có thể hồi phục hoàn toàn nếu quá trình tái khoáng hoá mạnh hơn quá trình huỷ khoáng bằng các biện pháp sử dụng Fluor. Tuy nhiên những nghiên cứu và số2 liệu thực trạng bệnh sâu răng ở Việt Nam hiện nay chủ yếu vẫn dựa theo tiêu chuẩn của WHO, nên chưa phản ánh đúng và đầy đủ thực trạng bệnh sâu răng. Dẫn tới mất rất nhiều chi phi thời gian, kinh tế, nhân lực cho vấn đề chữa bệnh sâu răng do phải tiến hành hàn, trám lại răng sâu thay vì chúng ta có thể áp dụng các biện pháp phát hiện sớm bệnh sâu răng và điều trị ở giai đoạn này giúp giảm thiểu rất nhiều chi phi và dễ áp dụng cho cộng đồng.
Trong những năm gần đây đã có rất nhiều phương pháp giúp cho chẩn đoán sâu răng sớm tại cộng đồng như dựa trên phép đo dòng điện, hoặc soi qua sợi quang học, soi răng kỹ thuật số. Trong đó, phương pháp kỹ thuật huỳnh quang là hệ thống ánh sáng có thể nhìn thấy được, hệ thống này có khả năng phát hiện những tổn thương sâu răng sớm ở răng và đánh giá mức độ tái khoáng hóa men răng. Máy laser huỳnh quang DiagnoDent là một thiết bị có sử dụng huỳnh quang với nguyên lý trên. Thiết bị DiagnoDent có thể phát hiện được mức độ tổn thương sâu răng với độ chinh xác trên 90%. Độ nhạy và tinh đặc hiệu của những tổn thương ở ngà răng lần lượt là 0,97 và 00.15 [83] [70].
Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã chứng minh vai trò của Fluor trong việc tăng cường tái khoáng hoá và điều trị phục hồi tổn thương sâu răng sớm. Marinho VC và cộng sự năm 2003 nhận thấy Fluor làm giảm tỷ lệ sâu răng tới 28%[76]. Theo nghiên cứu của Vũ Mạnh Tuấn, gel Fluor đã làm giảm 78,6% sâu răng vĩnh viễn ở giai đoạn sớm trở về bình thường [26]. Tuy nhiên áp dụng Fluor vẫn còn hạn chế và những nghiên cứu về hiệu quả điều trị sâu răng sớm trên răng vĩnh viễn tại Việt Nam bằng Fluor còn rất it.
Xuất phát từ những nhận thức nêu trên chúng tôi tiến hành thực hiện nghiên
cứu “Thực trạng bệnh sâu răng và hiệu quả can thiệp phục hồi tổn thương sâu răng giai đoạn sớm bằng gel Fluor đối với học sinh 12 tuổi tại tỉnh Thái Nguyên” với mục tiêu:
1. Mô tả thực trạng bệnh sâu răng và mối liên quan với kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc răng miệng ở học sinh 12 tuổi tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên năm 2016.
2. Đánh giá hiệu quả biện pháp can thiệp phục hồi tổn thương sâu răng giai đoạn sớm bằng gel Fluor cho học sinh 12 tuổi tại địa bàn nghiên cứu giai đoạn 2016 -2017
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………………………. i
LỜI CAM ĐOAN…………………………………………………………………………………………. ii
DANH MỤC CÁC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT…………………………………………….. iii
MỤC LỤC……………………………………………………………………………………………………iv
DANH MỤC BẢNG ……………………………………………………………………………………..vi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH ……………………………………………………………….. xi
ĐẶT VẤN ĐỀ ……………………………………………………………………………………………….1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………………………3
1.1. Đặc điểm giải phẫu sinh lý của răng …………………………………………………….3
1.1.1. Đặc điểm giải phẫu răng …………………………………………………………………..3
1.1.2. Sinh lý mọc răng ……………………………………………………………………………..4
1.2. Sâu răng và những hiểu biết mới về sâu răng ……………………………………….5
1.2.1. Định nghĩa bệnh sâu răng và tổn thương sâu răng giai đoạn sớm …………..5
1.2.2. Các phương pháp chẩn đoán bệnh sâu răng……………………………………….12
1.2.3. Dịch tễ học bệnh sâu răng và các nghiên cứu trên thế giới ………………….16
1.2.4. Dịch tễ học bệnh sâu răng và các nghiên cứu tại Việt Nam …………………19
1.2.5. Các biện pháp can thiệp dự phòng sâu răng trong cộng đồng ………………20
1.2.6. Vai trò của Fluor trong nha khoa ……………………………………………………..24
1.2.7. Những vấn đề còn tồn tại ………………………………………………………………..26
1.2.8. Những vấn đề đề tài cần tập trung giải quyết …………………………………….27
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………………………28
2.1. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………………………28
2.1.1. Mục tiêu 1: ……………………………………………………………………………………28
2.1.2. Mục tiêu 2: ……………………………………………………………………………………28
2.2. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………………………28
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu………………………………………………………………………28
2.2.2. Thời gian nghiên cứu ……………………………………………………………………..29
2.2.3 Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………………………29
2.2.4. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………..29
2.2.5. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu ………………………………………………….29
2.2.6. Cách tinh hiệu quả nghiên cứu can thiệp …………………………………………..31
2.3. Biến số, chỉ số nghiên cứu…………………………………………………………………..31
2.3.1. Các biến số đặc trưng cá nhân …………………………………………………………31
2.3.2. Các chỉ số đánh giá tình trạng sâu răng của học sinh 12 tuổi ……………….45
2.4. Quy trình thực hiện can thiệp…………………………………………………………….51
2.5. Sai số và biện pháp khống chế ……………………………………………………..sau 53v
2.6. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu ………………………………………………….54
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu ………………………………………………………………….54
2.8. Hạn chế nghiên cứu……………………………………………………………………………55
Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………56
3.1. Thực trạng sâu răng và mối liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành
của học sinh tại 2 trường THCS ……………………………………………………………….56
3.1.1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu……………………………………………..56
3.1.2. Tình trạng sâu răng vĩnh viễn theo các phân loại khác nhau………………..58
3.1.3. Các chỉ số DMFT, DMFS, Diagnodent …………………………………………….68
3.1.4. Tình trạng sâu răng hàm lớn vĩnh viễn số 6……………………………………….70
3.1.5. Mối liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc răng miệng đối
với bệnh sâu răng. …………………………………………………………………………………..73
3.2. Hiệu quả can thiệp phục hồi sâu răng giai đoạn sớm bằng Gel fluor
1,23%………………………………………………………………………………………………………76
3.2.1. Một số đặc trưng cá nhân………………………………………………………………..76
3.2.2. Tỷ lệ sâu răng theo từng nhóm răng …………………………………………………76
3.2.3. Hiệu quả của Gel Fluor 1,23% trên tổn thương sâu răng vĩnh viễn qua sự
thay đổi các chỉ số DMFT, DMFS…………………………………………………………….77
3.2.4. Hiệu quả của Gel Glour 1,23% trên tổn thương sâu răng 6………………….87
Chương 4 BÀN LUẬN ……………………………………………………………………………… 103
4.1. Thực trạng bệnh sâu răng và mối liên quan với kiến thức, thái độ, thực
hành chăm sóc răng miệng ở học sinh 12 tuổi tại huyện Phú Lương, tỉnh Thái
Nguyên năm 2016. ………………………………………………………………………………… 103
4.2. Hiệu quả can thiệp Gel Fluor 1,23% trong phục hồi sâu răng giai đoạn
sớm cho học sinh 12 tuổi tại địa bàn nghiên cứu năm 2016-2017 ……………. 111
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………………… 118
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………. 120
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CÓ LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ
……………………………………………………………………………………………………………….. 121
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………………. 12
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Tham chiếu tổn thương mô học và sâu răng trên lâm sàng của Ekstrand
và cs (1995) …………………………………………………………………………………………………..7
Bảng 1.2. Tiêu chuẩn phát hiện sâu thân răng nguyên phát theo ICDAS……………..15
Bảng 1.3. Chẩn đoán sâu răng theo Máy DIAGNOdent [95]……………………………..15
Bảng 2.1. Bảng biến số và chỉ số nghiên cứu …………………………………………………..31
Bảng 2.2. Biến chẩn đoán sâu răng theo ICDAS II kết hợp với laser huỳnh quang.39
Bảng 2.3. Giá trị biến mặt nhai ………………………………………………………………………40
Bảng 2.4. Giá trị biến mặt gần xa……………………………………………………………………42
Bảng 2.5.Giá trị biến mặt trong ngoài……………………………………………………………..43
Bảng 2.6.Giá trị biến đối vói các răng có miếng trám ……………………………………….44
Bảng 2.7. Các chỉ số đánh giá tình trạng sâu răng …………………………………………….45
Bảng 3.1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu……………………………………………..56
Bảng 3.2: Tình trạng sâu răng vĩnh viễn ở 2 trường theo các phân loại khác nhau..58
Bảng 3.3. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn theo tiêu chuẩn WHO …………………………………59
Bảng 3.4. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn theo ICDAS II……………………………………………59
Bảng 3.5. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn theo DD Laser……………………………………………60
Bảng 3.6. Tỉ lệ sâu răng phân theo giới theo các tiêu chuẩn khác nhau ……………….60
Bảng 3.6.1. Tỉ lệ sâu răng phân theo giới ở 2 trường theo các tiêu chuẩn khác nhau ……60
Bảng 3.7. Tình trạng sâu răng tại các nhóm răng theo các phân loại khác nhau ……61
Bảng 3.7.1. Tình trạng sâu răng tại các nhóm răng (WHO) ……………………………….62
Bảng 3.8. Tình trạng sâu răng theo các nhóm răng (ICDAS II) ………………………….64
Bảng 3.9. Tình trạng sâu răng theo nhóm răng (laser)……………………………………….66
Bảng 3.10. Chỉ số DMFT theo trường …………………………………………………………….68
Bảng 3.11. Chỉ số DMFT theo giới…………………………………………………………………68vii
Bảng 3.12. Chỉ số DMFS theo trường …………………………………………………………….69
Bảng 3.13. Chỉ số DMFS theo giới…………………………………………………………………69
Bảng 3.14. Tỷ lệ sâu răng 6 theo trường………………………………………………………….70
Bảng 3.15. Tỉ lệ mức độ gặp tổn thương theo các mặt răng 6 tại trường Hợp Thành……70
Bảng 3.16 Tỉ lệ mức độ tổn thương theo các mặt răng 6 tại trường Dương Tự Minh …..71
Bảng 3.17 Phân bố sâu bề mặt răng 6 theo mức độ tổn thương và theo giới ở trường
Hợp Thành…………………………………………………………………………………………………..72
Bảng 3.18. Phân bố sâu bề mặt răng 6 theo mức độ tổn thương và theo giới ở trường
Dương Tự Minh. ………………………………………………………………………………………….72
Bảng 3.19. Kiến thức chăm sóc răng miệng của học sinh ………………………………….73
Bảng 3.20. Thái độ chăm sóc răng miệng của học sinh……………………………………..73
Bảng 3.21. Thực hành chăm sóc răng miệng của học sinh…………………………………74
Bảng 3.22. Mối liên quan giữa kiến thức chăm sóc răng miệng đối với bệnh sâu răng74
Bảng 3.23. Mối liên quan giữa thái độ chăm sóc răng miệng đối với bệnh sâu răng…….74
Bảng 3.24. Mối liên quan giữa thực hành chăm sóc răng miệng đối với bệnh sâu răng..75
Bảng 3.25. Mối liên quan giữa kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc răng miệng
đối với bệnh sâu răng thông qua sự khác biệt của chỉ số OR ……………………………..75
Bảng 3.26. Phân bố học sinh trong nghiên cứu can thiệp…………………………………..76
Bảng 3.27 Đặc trưng mức độ sâu răng theo từng nhóm răng ……………………………..76
Bảng 3.28. Chỉ số DMFT của cả hai nhóm Gel Fluor và đối chứng theo thời gian
trước và sau 6 tháng can thiệp………………………………………………………………………..77
Bảng 3.29. Chỉ số DMFT của cả hai nhóm Gel Fluor và đối chứng theo thời gian
trước và sau 12 tháng can thiệp………………………………………………………………………78
Bảng 3.30. Chỉ số DMFT của cả hai nhóm Gel Fluor và đối chứng theo thời gian từ
sau 6 tháng và sau 12 tháng can thiệp……………………………………………………………..78
Bảng 3.31. Chỉ số DMFT của nhóm đối chứng theo giới theo dõi trước và sau 6
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….78viii
Bảng 3.32. Chỉ số DMFT của nhóm đối chứng theo giới theo dõi trước và sau 12
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….79
Bảng 3.33. Chỉ số DMFT của nhóm đối chứng sau 6 và 12 tháng can thiệp ………..79
Bảng 3.34. Chỉ số DMFT của nhóm Gel Fluor theo giới theo dõi trước và sau 6
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….80
Bảng 3.35. Chỉ số DMFT của nhóm Gel Fluor theo giới theo dõi trước và sau 12
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….80
Bảng 3.36. Chỉ số DMFT của nhóm Gel Fluor theo giới sau 6 tháng và sau 12 tháng
can thiệp ……………………………………………………………………………………………………..81
Bảng 3.37. Chỉ số DMFS của cả hai nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau 6
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….81
Bảng 3.38. chỉ số DMFS của cả hai nhóm can thiệp và đối chứng trước và sau 12
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….82
Bảng 3.39. Chỉ số DMFS của cả hai nhóm can thiệp và đối chứng sau 6 và sau 12
tháng can thiệp …………………………………………………………………………………………….83
Bảng 3.40. Chỉ số DMFS của nhóm đối chứng theo giới trước và sau 6 tháng can thiệp84
Bảng 3.41. Chỉ số DMFS của nhóm đối chứng theo giới trước và sau 12 tháng can thiệp 84
Bảng 3.42. Chỉ số DMFS của nhóm đối chứng theo giới sau 6 tháng và sau 12 tháng
can thiệp ……………………………………………………………………………………………………..85
Bảng 3.43. Chỉ số DMFS của nhóm gel Fluor theo giới trước và sau can thiệp 6 tháng.85
Bảng 3.44. Chỉ số DMFS của nhóm gel Fluor theo giới trước và sau can thiệp 12 tháng..86
Bảng 3.45. Chỉ số DMFS của nhóm gel Fluor theo giới sau 6 và sau can thiệp 12 tháng..87
Bảng 3.46. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn răng 6 trên phải (R16) theo từng mức độ tổn
thương theo thời gian ……………………………………………………………………………………87
Bảng 3.47. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn răng 6 trên trái ( R26) từng mức độ tổn thương
theo thời gian……………………………………………………………………………………………….88
Bảng 3.48. Tỷ lệ sâu răng vĩnh viễn răng 6 dưới trái (R36) từng mức độ tổn thương
theo thời gian……………………………………………………………………………………………….89ix
Bảng 3.49.Tỷ lệ sâu răng 6 dưới phải (R46) từng mức độ tổn thương theo thời gian ……..90
Bảng 3.50. Hiệu quả can thiệp mức độ sâu D1, D2 ở nhóm răng 6 theo thời gian ..91
Bảng 3.51. Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D1 sau 6 tháng so sánh với thời điểm
trước can thiệp……………………………………………………………………………………………..91
Bảng 3.52.Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D2 sau 6 tháng so sánh với thời điểm
trước can thiệp……………………………………………………………………………………………..92
Bảng 3.53. Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D1 sau 12 tháng so sánh với thời
điểm trước can thiệp……………………………………………………………………………………..93
Bảng 3.54.Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D2 sau 12 tháng so sánh với thời
điểm trước can thiệp……………………………………………………………………………………..94
Bảng 3.55. sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm Gel Fluor 1,23% theo thời gian ở răng 6 trên phải. ……………………………….95
Bảng 3.56. Sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở chứng theo thời gian ở răng 6 trên phải. ……………………………………………………….95
Bảng 3.57. sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm Gel Fluor 1,23% theo thời gian ở răng 6 trên trái………………………………….96
Bảng 3.58. Sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm chứng theo thời gian ở răng 6 trên trái…………………………………………………97
Bảng 3.59. Sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm Gel Fluor 1,23% theo thời gian ở răng 6 dưới phải ……………………………….98
Bảng 3.60. sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm chứng theo thời gian ở răng 6 dưới phải………………………………………………98
Bảng 3.61. Sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm Gel Fluor 1,23% theo thời gian ở răng 6 dưới trái…………………………………99
Bảng 3.62. Sự thay đổi trung bình chỉ số DD tương ứng với các mức độ tổn thương
ở nhóm chứng theo thời gian ở răng 6 dưới trái ……………………………………………. 100
Bảng 3.63. Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D1 sau 12 tháng so sánh với thời
điểm trước can thiệp………………………………………………………………………………….. 101x
Bảng 3.64.Tiến triển của sâu răng 6 giai đoạn D2 sau 12 tháng so sánh với thời
điểm trước can thiệp………………………………………………………………………………….. 102xi
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH
Hình 1.1. Cấu trúc răng………………………………………………………………………..5
Hình 1.2. Sơ đồ tảng băng Pitts …………………………………………………………….8
Sơ đồ 1.1. Sơ đồ hoạt động của thiết bị DIAGNOdent …………………………..10
Hình 1.3. Bản đồ sâu răng toàn cầu (Dental caries word map – WHO 2004)
………………………………………………………………………………………………………..17
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ mối liên quan kiến thức-thái độ-hành vi ………………………21
Sơ đồ 2.1. Sơ đồ nghiên cứu……………………………………………………………….31
Hình 2.1. Bộ khay khám …………………………………………………………………….49
Hình 2.2. Hình ảnh thiết bị Diagnodent pen 2190………………………………….49
Hình 2.3. Kem P/S trẻ em và bàn chải răng Colgate ………………………………50
Hình 2.4. Hình ảnh MIRAFLUOR – GEL 1,23%………………………………….51
Hình 2.5. Hình ảnh minh họa lượng kem và gel được lấy lên bàn chải tương
đương (0,66 gam)………………………………………………………………………………52
Hình 3.1. Tỉ lệ giới tinh tại 2 trường…………………………………………………….58
Hình 3.3. Tỉ lệ sâu răng vĩnh viễn theo các tiêu chuẩn chẩn đoán và phân
theo giới …………………………………………………………………………………………..61
Hình 3.4. Tỉ lệ sâu răng tại các nhóm răng theo WHO …………………………..63
Hình 3.5. Tỉ lệ sâu răng tại các nhóm răng theo ICDAS II ……………………..65
Hình 3.6. Tỉ lệ sâu răng theo nhóm răng theo phương pháp laser…………….67
Hình 3.7. Tỉ lệ sâu răng tại 2 trường…………………………………………………….7