THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHĂM SÓC VÀ QUẢN LÝ BỆNH TAI MŨI HỌNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP CAN THIỆP

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHĂM SÓC VÀ QUẢN LÝ BỆNH TAI MŨI HỌNG CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP CAN THIỆP.Học sinh chiếm một tỷ lệ cao trong cơ cấu dân số, theo báo cáo thống kê của Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng (2010), Việt Nam có trên 36.000 trường học thuộc các cấp học khác nhau với trên 25 triệu học sinh, sinh viên và chiếm khoảng 26% dân số [25]. Học sinh là một nguồn nhân lực quan trọng cho sự phát triển và là tương lai của mỗi quốc gia, dân tộc.
Ở lứa tuổi học sinh, các em đang trong giai đoạn phát triển về thể chất, có sự thay đổi về tâm sinh lý, lại phải sống trong môi trường trường học và chịu nhiều áp lực trong học tập…do đó thường có nguy cơ mắc các bệnh, tai nạn thương tích. Ngược lại, trường học là môi trường tốt giúp giáo dục sức khỏe và tuyên truyền phòng bệnh, quản lý và chăm sóc sức khỏe cho học sinh. Thông qua học sinh có thể tác động tới gia đình và cộng đồng. Bởi vậy nếu các em được chăm sóc, giáo dục sức khoẻ tốt sẽ ảnh hưởng tích cực tới mọi người trong toàn xã hội [49].Xuất phát từ những thực tế nêu trên, khái niệm về y tế trường học đã được hình thành từ rất sớm tại các nước thuộc châu Âu, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Liên Xô, …

Theo đó, hệ thống y tế trường học đã được thiết lập với các mục tiêu, chức năng nhiệm vụ ngày càng cụ thể hóa và hoạt động hiệu quả hơn. Năm 1995, Tổ chức Y tế thế giới đã phát động sáng kiến toàn cầu về sức khỏe trường học nhằm củng cố và tăng cường các nỗ lực cải thiện sức khỏe thông qua trường học ở cả cấp độ địa phương, quốc gia và quốc tế. Tổ chức Y tế thế giới đã xây dựng một khung hoạt động chung cho các trường học nâng cao sức khỏe và hướng dẫn thực hiện mô hình này ở khu vực Tây Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) [63] [64]. Theo đó, có rất nhiều nghiên cứu về bệnh lý của lứa tuổi học sinh [53] [54].
Cùng với sự phát triển của thế giới, sức khỏe trường học ở Việt Nam cũng đã được quan tâm nhưng phát triển chậm hơn. Sức khỏe trường học ở Việt Nam lúc đầu chủ yếu tập trung vào giáo dục thể chất và giáo dục sức khỏe, sau này, hoạt động chăm sóc y tế như khám bệnh định kỳ hàng năm, tiêm chủng mở rộng11 cũng bắt đầu được triển khai thực hiện trong trường học. Cho đến những năm gần đây, được sự quan tâm, nhận thức đầy đủ của các ban ngành đoàn thể và xã hội cũng như do sự thay đổi về các mô hình bệnh tật, tử vong ở học sinh, sức khỏe trường học được phát triển hơn về các nội dung và hình thức. Tuy nhiên, do hạn chế về nguồn lực và kinh phí, nhiều hoạt động chưa triển khai được sâu rộng, lâu dài. Từ năm 2005 trở lại đây, sức khỏe trường học ở Việt Nam chưa được quan tâm nhiều, vì vậy, không có nhiều hoạt động, nội dung sức khỏe trường học được triển khai trong giai đoạn này [49].
Tại tỉnh Thái Nguyên: cho đến năm 2013 hệ thống y tế trường học cơ bản được kiện toàn, 647/647 (100%) trường học (từ mầm non đến trung học phổ thông) đã có cán bộ y tế trường học (470 chuyên trách và 177 kiêm nhiệm) [38].
Một số hoạt động y tế trường học thuộc các chuyên ngành răng hàm mặt, mắt, truyền nhiễm, ngoại khoa… đã sớm được triển khai và đã đạt được những kết quả bước đầu trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho học sinh. Trong lĩnh vực tai mũi họng, các nghiên cứu thăm dò trong những năm vừa qua cho thấy tỷ lệ mắc bệnh tai mũi họng của học sinh tiểu học rất cao (50-70%) [47] [38]. Tuy nhiên, do nhiều lý do chủ quan và khách quan khác nhau, hiệu quả của công tác YTTH nói chung, chăm sóc và quản lý bệnh tai mũi họng nói riêng còn rất hạn chế. Đề tài tiến hành nhằm đạt được các mục tiêu sau:
Mục tiêu:
1. Đánh giá thực trạng công tác chăm sóc và quản lý bệnh tai mũi họng tại các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên năm 2013.
2. Mô tả một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác chăm sóc và quản lý bệnh tai mũi họng tại các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên.
3. Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác chăm sóc và quản lý bệnh tai mũi họng các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2014 – 2020

MỤC LỤC Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Những chữ viết tắt v
Danh mục bảng vi
Danh mục biểu đồ vii
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
NỘI DUNG 3
Chƣơng 1. TỔNG QUAN 3
1.1. Một số khái niệm liên quan đến y tế trường học 3
1.2. Sơ lược về lịch sử y tế trường học 3
1.3. Thực trạng về công tác y tế trường học hiện nay 10
1.4. Các bệnh lý tai mũi họng thường gặp ở học sinh tiểu học 25
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 29
2.1. Đối tượng nghiên cứu 29
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 29
2.3. Phương pháp nghiên cứu 30
2.4. Các chỉ số nghiên cứu 30
2.5. Kỹ thuật thu thập và xử lý thông tin 33
2.6. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu 37
2.7. Biện pháp khống chế sai số 37
2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 37
Chƣơng 3. KẾT QUẢ 39
3.1. Các thông tin chung về đối tượng nghiên cứu 39
3.2. Thực trạng quản lý và chăm sóc bệnh tai mũi họng cho học sinh tiểu học
thành phố Thái Nguyên năm 2013 41
3.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác y tế trường học tại các trường tiểu
học thành phố Thái Nguyên 58
3.4. Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác chăm sóc và quản lý bệnh 656
tai mũi họng các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2014 –
2020.
Chƣơng 4. BÀN LUẬN 70
4.1. Thực trạng công tác chăm sóc và quản lý bệnh tai mũi họng tại các
trường tiểu học thành phố Thái Nguyên năm 2013 70
4.2. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác y tế trường học tại các trường tiểu
học thành phố Thái Nguyên 79
4.3. Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác chăm sóc và quản lý bệnh
tai mũi họng các trường tiểu học thành phố Thái Nguyên giai đoạn 2014-
2020
83
KẾT LUẬN 89
KIẾN NGHỊ 92
TÀI LIỆU THAM KHẢ0

DANH MỤC BẢNG
Bảng Tên bảng Trang
3.1. Một số thông tin khác về cán bộ y tế trường học 40
3.2. Cán bộ y tế trường học tự đánh giá về khả năng thực hiện nhiệm vụ 41
3.3. Thực trạng công tác quản lý, chăm sóc sức khỏe và truyền thông giáo
dục sức khoẻ cho học sinh
43
3.4. Thực trạng công tác phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm và đảm bảo
an toàn phòng chống tai nạn, thương tích 44
3.5. Thực trạng công tác đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm 45
3.6. Thực trạng công tác vệ sinh môi trường học tập 46
3.7. Thực trạng phòng y tế – Trang thiết bị và thuốc 47
3.8. Thực trạng nguồn kinh phí cho công tác y tế trường học 48
3.9. Nhà trường trong công tác y tế trường học 49
3.10. Thực trạng cán bộ y tế trường học và công tác chữ thập đỏ 50
3.11. Thực trạng năng lực cán bộ y tế trường học trong chăm sóc và quản lý
bệnh tai mũi họng
52
3.12. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác chăm sóc và
quản lý bệnh tai mũi họng
54
3.13. Các văn bản pháp quy về công tác y tế trường học qua phỏng vấn các cán
bộ y tế trường học 58
3.14. Kết quả phỏng vấn các cán bộ y tế trường học về công tác chỉ đạo của ngành
giáo dục và ngành y tế địa phương 59
3.15. Triển khai công tác y tế trường học của nhà trường qua phỏng vấn các cán
bộ y tế trường học 60
3.16. Nắm bắt nội dung và nhiệm vụ của y tế trường học 62
3.17. Thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ y tế trường học qua phỏng
vấn các cán bộ y tế trường học 6