Thực trạng hoạt động quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại các trạm y tế của huyện Tiểu Cần tỉnh Trà Vinh năm 2017

Luận văn Thực trạng hoạt động quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại các trạm y tế của huyện Tiểu Cần tỉnh Trà Vinh năm 2017.Ngƣời cao tuổi luôn đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm. Việc chăm sóc ngƣời cao tuổi đƣợc đặc biệt quan tâm và đi vào hệ thống từ khi Hội ngƣời cao tuổi Việt Nam đƣợc thành lập vào tháng 5 năm 1995. Việc chăm sóc ngƣời cao tuổi đã đƣợc luật hóa trong nhiều bộ luật nhƣ Hiến pháp (ngay từ Hiến pháp đầu tiên năm 1946), Luật Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân, Luật Lao động,thông tƣ số 35/2011/TT-BYT ngày 15/10/2011 về việc hƣớng dẫn thực hiện chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi, Thông tƣ 21/2011/TT – BTC về quy định về việc quản lý kinh phí chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi,… Ủy ban thƣờng vụ Quốc hội đã ban hành Luật ngƣời cao tuổi từ năm 2009, trong đó quy định quyền của ngƣời cao tuổi là đƣợc chăm sóc sức khỏe ban đầu tại nơi cƣ trú. Trong ngành y tế, Bộ Y tế có trách nhiệm hƣớng dẫn các cơ sở khám, chữa bệnh ở tuyến trƣớc về chuyên môn, kỹ thuật chăm sóc sức khỏe cho ngƣời cao tuổi; tăng cƣờng nghiên cứu trong lĩnh vực chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của ngƣời cao tuổi; bồi dƣỡng và nâng cao trình độ cho cán bộ y tế trong việc khám, chữa bệnh cho ngƣời cao tuổi; triển khai các hình thức giáo dục, phổ biến kiến thức phổ thông về tập luyện để giúp ngƣời cao tuổi nâng cao kỹ năng phòng bệnh, chữa bệnh và tự chăm sóc sức khỏe [25]. Trạm y tế cấp xã có trách nhiệm theo dõi, quản lý và trực tiếp chăm sóc sức khỏe, tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho ngƣời cao tuổi phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phƣơng; kinh phí do ngân sách địa phƣơng hỗ trợ [26].

Quản lý chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi là một hoạt động rất là cấp thiết khi mà tỉ lệ ngƣời cao tuổi đang ngày một tăng trong cơ cấu dân số của nƣớc ta. Đã có nhiều nghiên cứu đánh giá về sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh của ngƣời cao tuổi. Các nghiên cứu nhằm tìm hiểu việc sử dụng dịch vụ khám chữa bệnh từ góc độ ngƣời sử dụng dịch vụ y tế. Những nghiên cứu đánh giá về hoạt động quản lý chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi hoặc tìm hiểu những vấn đề từ phía ngƣời cung cấp dịch vụ hoặc cán bộ y tế chƣa có nhiều. Hơn thế nữa, chƣa có một công trình nào nghiên cứu đánh giá về hoạt động quản lý sức khỏe ngƣời cao tuổi tại huyện Tiểu
Cần mặc dù chƣơng trình đã triển khai đƣợc rất nhiều năm. Vì vậy, chúng tôi mong muốn thực hiện nghiên cứu này tại các trạm y tế của huyện Tiểu Cần, tỉnh Trà Vinh2 với mong muốn những kết quả nghiên cứu sẽ giúp cho hoạt động quản lý sức khỏe ngƣời cao tuổi, đặc biệt là ngƣời vùng sâu vùng xa đƣợc tốt nhất . Việc chọn các trạm y tế xã là do đây là những hạt nhân chính trong mạng lƣới y tế cơ sở của huyện Tiểu Cần triển khai các hoạt động quản lý, chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi.
Với những lý do nêu trên, chúng tôi thực hiện nghiên cứu “Thực trạng hoạt động quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại các trạm y tế của huyện Tiểu Cần tỉnh Trà Vinh năm 2017“

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………………………. i
MỤC LỤC…………………………………………………………………………………………………… ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………………………………………………….. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG………………………………………………………………………………v
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU …………………………………………………………………………… vi
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU…………………………………………………………………………….3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………………………….4
1.1. Một số khái niệm……………………………………………………………………………………..4
1.1.1. Ngƣời cao tuổi………………………………………………………………………………………4
1.1.2. Già hóa dân số………………………………………………………………………………………4
1.1.3. Các bệnh thƣờng gặp ở ngƣời cao tuổi …………………………………………………….4
1.2. Tình hình ngƣời cao tuổi trên thế giới và ở Việt Nam…………………………………..5
1.2.1. Tình hình ngƣời cao tuổi trên thế giới ……………………………………………………..5
1.2.2 .Tình hình ngƣời cao tuổi ở Việt Nam ………………………………………………………7
1.2.3. Tình hình ngƣời cao tuổi ở huyện Tiểu Cần: …………………………………………….7
1.2.5. Đặc điểm sức khỏe của ngƣời cao tuổi …………………………………………………….8
1.2.6. Nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi………………………………………………8
1.3. Thực trạng chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi……………………………………………..9
1.3.2. Các nguồn lực cho chƣơng trình chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi ………….11
1.3.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động quản lý, chăm sóc sức khỏe ngƣời cao
tuổi……………………………………………………………………………………………………………..13
1.4. Một số đề tài nghiên cứu về ngƣời cao tuổi trên thế giới và ở Việt Nam……….15
1.5. Giới thiệu địa bàn nghiên cứu ………………………………………………………………….19
1.5.1. Giới thiệu khái quát về huyện Tiểu Cần …………………………………………………19
1.5.2. Những hoạt động chăm sóc sức khỏe ngƣời cao tuổi ở huyện Tiểu Cần …….20
1.6 Khung lý thuyết………………………………………………………………………………………22
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………………….23
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………………………………..23iii
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….23
2.3. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..23
2.4. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu…………………………………………………………..23
2.5. Biến số trong nghiên cứu ………………………………………………………………………..25
2.6. Kỹ thuật, công cụ và quy trình thu thập thông tin……………………………………….26
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ………………………………………………………………………27
2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu …………………………………………………………….27
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………………..29
3.1.Thông tin chung ngƣời cao tuổi đang đƣợc quản lý tại huyện Tiểu Cần năm
2017……………………………………………………………………………………………………………29
3.2. Thực trạng hoạt động quản lý sức khỏe ngƣời cao tuổi tại huyện Tiểu Cần …..30
3.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến hoạt động quản lý sức khỏe ngƣời cao tuổi tại
huyện Tiểu Cần ……………………………………………………………………………………………38
CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN…………………………………………………………………………….42
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………………………………51
KHUYẾN NGHỊ………………………………………………………………………………………….53
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..54
PHỤ LỤC 1: GIẤY ĐỒNG Ý THAM GIA NGHIÊN CỨU ……………………………..58
PHỤ LỤC 2: BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ SỨC KHỎE
NGƢỜI CAO TUỔI……………………………………………………………………………………..59
PHỤ LỤC 3:HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU TRƢỞNG BAN ĐẠI DIỆN HỘI
NGƢỜI CAO TUỔI HUYỆN TIỂU CẦN ………………………………………………………60
PHỤ LỤC 4: HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU LÃNH ĐẠO TTYT HUYỆN..62
PHỤ LỤC 5: HƢỚNG DẪN PHỎNG VẤN SÂU TRƢỞNG TRẠM Y TẾ ……….64
PHỤ LỤC 6: HƢỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM CÁN BỘ Y TẾ VÀ HỘI
NGƢỜI CAO TUỔI XÃ……………………………………………………………………………….66
PHỤ LỤC 7: HƢỚNG DẪN THẢO LUẬN NHÓM NGƢỜI CAO TUỔI………….68
PHỤ LỤC 8: PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU THỨ CẤP……………………………………69
PHỤ LỤC 9: PHIẾU PHỎNG VẤN NGƢỜI CAO TUỔI ………………………………..72
PHỤ LỤC 10. BẢNG BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU……………………………………………..7

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Thông tin chung về NCT………………………………………………………………..29
Bảng 3.2: Thông tin chung về cán bộ y tế ……………………………………………………….30
Bảng 3.3: Tỷ lệ Cơ sở vật chất, trang thiết bị và thuốc………………………………………31
Bảng 3.4: Tỷ lệ sử dụng thuốc thiết yếu cho NCT tại các xã ……………………………..31
Bảng 3.5: Thực trạng về thông tin truyền thông ……………………………………………….32
Bảng 3.6: Thực trạng về quản lý điều hành ……………………………………………………..33
Bảng 3.7: Thực trạng nguồn kinh phí hoạt động ………………………………………………34
Bảng 3.8. Đánh giá của NCT về hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức về rèn
luyện thân thể, tăng cƣờng sức khỏe và phòng các bệnh thƣờng gặp ở ngƣời cao
tuổi (n=210)…………………………………………………………………………………………………34
Bảng 3.9: Hài lòng của NCT về hoạt động hƣớng dẫn kỹ năng phòng bệnh, chữa
bệnh,tự chăm sóc và hồi phục sức khỏe (n=210)………………………………………………35
Bảng 3.10: Hài lòng về hoạt động tổ chức khám CSSK và lập hồ sơ theo dõi cho
NCT (n=210)……………………………………………………………………………………………….36
Bảng 3.11: Tỷ lệ NCT tiếp cận đƣợc các hoạt động quản lý các bệnh mạn tính
(n=210)……………………………………………………………………………………………………….3