Thực trạng hút thuốc lá và tỷ lẽ mắc một số bệnh liên quan trong nhóm người hút thuốc tại huyện Ba Vì năm 2010

Hút thuốc lá là một trong mười yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh tật và tửvong trên thế giới. Nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả thực trạng hút thuốc lá của người dân huyện Ba Vì, Hà Nội và xác định tỉ lệ người dân tự khai báo đã được chẩn đoán mắc một số bệnh mà hút thuốc là một trong các yếu tố nguy cơ. Kết quả cho thấy 74,2% số hộ gia đình có ít nhất một người hút thuốc. Tỉlệ hút thuốc ở nam giới là 61,9% và nữ giới là 0,7%. Tỉ lệ có triệu chứng ho kéo dài trên hai tuần ở nhóm hút thuốc cao hơn nhóm không hút thuốc (3,4% so với 1,4%). Tỉ lệ tự khai báo được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp và các bệnh đường hô hấp như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản ở nhóm hút thuốc đều cao hơn so với nhóm không hút thuốc. Thời gian hút thuốc có liên quan đến nguy cơ bị mắc một số bệnh hô hấp và tim mạch. Cần triển khai các chính sách phòng chống thuốc lá và có những chương trình can thiệp nhằm làm giảm số bệnh nhân và số người tử vong do hút thuốc lá.

Khói thuốc có khoảng 4000 hóa chất khác nhau trong đó có 43 chất gây ung thư và các chất gây nguy hại khác như: gây nghiện, nguy cơ cho bệnh tim mạch, bệnh phổi mãn tính, gây kích thích, gây ngộ độc và nhiều triệu chứng khác. Theo kết quả của nhiều nghiên cứu, các chất gây hại điển hình có trong thuốc lá và khói thuốc lá phải kể đến như là Nicotine, Carbon monoxide (CO), Hắc ín (Tar), Benzene, Nitrosamines, Ammonia, Formaldehyde, Hydrogen Cyanide, Polycyclic aromatic hydrocarbon (PHA) [9].
Thuốc lá có chứa nicotine, một chất được các tổ chức quốc tế xác định là chất gây nghiện. Sự phụ thuộc vào thuốc lá đã được liệt kê trong phân loại bệnh tật Quốc tế (ICD-10). Nicotine là yếu tố quyết định mấu chốt của sự gây nghiện và sự phụ thuộc, nó chống lại các cố gắng bỏ thuốc, tác động đến trí tuệ do hoạt động của bản thân bộ não tạo ra. Hút thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ bị mắc ung thư phổi ở những người hút thuốc cao hơn những người không hút thuốc từ 4 đến 31 lần. Hút thuốc lá cũng là yếu tố nguy cơ của bệnh viêm phế quản mạn và lao phổi [9].
Ở Việt Nam, từ những năm 1960, Hoàng Đình Cầu và cộng sự đã nghiên cứu mối liên quan giữa ung thư phổi và nghiện thuốc lá/ thuốc lào: trong số 389 bệnh nhân ung thư phổi được phẫu thuật tại viện Lao và Bệnh phổi Trung ương có tới 68,6% bệnh nhân hút thuốc lá/thuốc lào. Ngoài ra, việc hút thuốc có thể gây ra một số loại ung thư ở các bộ phận khác của cơ thể như: ung thư miệng, vòm họng, thanh quản, thực quản. Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, chứng huyết khối, bệnh mạch vành. Nguy cơ mắc và tử vong do bệnh mạch vành ở người hút thuốc lá cao hơn ở người không hút thuốc từ 2,5 lần đến 75 lần tùy theo mức độ hút thuốc, theo giới và tuổi. Hút thuốc lá làm giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ giới. Nhiều nghiên cứu đã đề cập đến những ảnh hưởng của hút thuốc lá và một số vấn đề sức khỏe sinh sản như: sảy thai, các biến chứng khi sinh, suy dinh dưỡng bào thai, dị dạng bào thai, chết sơ sinh, trẻ sinh ra chậm phát triển thể chất và tinh thần, [1,2,9].
Hút thuốc lá thụ động là hít phải khói thuốc do người khác hút. Người hút thuốc lá thụ động cũng bị tăng nguy cơ mắc một số bệnh như những người hút thuốc chủ động. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tác hại của việc hút thuốc lá thụ động ở trẻ dưới 6 tuổi, tỷ lệ mắc các triệu chứng hô hấp ở những trẻ sống trong gia đình có ít nhất một người hút thuốc cao hơn 40% so với trẻ sống trong gia đình không có người hút thuốc [8].
Đối với loại thuốc lá có đầu lọc như hiện nay, tình trạng độc hại cũng không kém loại thuốc lá không có đầu lọc. Theo phân tích hoá học, thành phần trong khói thuốc lá đầu lọc có các chất đồng vị phóng xạ như Polonion 210 không hề giảm so với thuốc lá không có đầu lọc. Mỗi phút thuốc lá làm cho 8 người thiệt mạng trên phạm vi toàn cầu. Dự báo đến năm 2030 sẽ có khoảng 10 triệu người tử vong hàng năm do thuốc lá gây nên [9].
Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục tiêu:
1.    Mô tả thực trạng hút thuốc lá của người dân huyện Ba Vì, Hà Nội năm 2010
2.    Xác định tỉ lệ mắc một số bệnh mà hút thuốc là một trong các yếu tố nguy cơ do người dân tự khai báo.