THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CHẨN ĐOÁN, XỬ TRÍ VÀ CHUYỂN TUYẾN NĂM 2020 VÀ HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH Y TẾ TỪ XA (TELEMEDICINE) TRONG VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC KHOA CẤP CỨU, BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH THANH HÓA

LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CHẨN ĐOÁN, XỬ TRÍ VÀ CHUYỂN TUYẾN NĂM 2020 VÀ HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH Y TẾ TỪ XA (TELEMEDICINE) TRONG VIỆC NÂNG CAO NĂNG LỰC KHOA CẤP CỨU, BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH THANH HÓA. Nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng đặt ra thách thức lớn cho hệ thống y tế, đòi hỏi sự đáp ứng nhanh chóng và chuyên nghiệp. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt nhân lực chuyên môn và phân bố không đồng đều giữa các địa phương vẫn là rào cản đáng kể đối với ngành y tế.1 Điều này tạo áp lực lớn, thúc đẩy việc tìm kiếm các giải pháp sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả chăm sóc sức khỏe cho người dân. Trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0, công nghệ thông tin đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, và y tế không phải ngoại lệ. Đặc biệt, telemedicine (y tế từ xa) nổi lên như một giải pháp tiềm năng, được đánh giá cao về khả năng tiết kiệm chi phí và thời gian, đồng thời nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe. Vai trò của y tế từ xa càng trở nên quan trọng trong bối cảnh đại dịch COVID-19 toàn cầu.2,3 Y tế từ xa cho phép các chuyên gia y tế thực hiện tư vấn, chẩn đoán và điều trị cho người bệnh từ xa, mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân ở mọi nơi. Công nghệ này không chỉ giúp vượt qua rào cản địa lý mà còn góp phần giảm tải áp lực cho hệ thống y tế truyền thống, đặc biệt trong những tình huống khẩn cấp hoặc khi nguồn lực hạn chế.4
Khoa Hồi sức – Cấp cứu đóng vai trò then chốt trong hệ thống bệnh viện, là tuyến đầu tiếp nhận và xử trí các ca bệnh nguy kịch, đe dọa tính mạng. Tại đây, khả năng chẩn đoán nhanh chóng và chính xác, cùng với việc can thiệp kịp thời, là yếu tố quyết định trong việc bảo vệ tính mạng và phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Quá trình đánh giá tình trạng người bệnh đòi hỏi sự tỉ mỉ, chuyên nghiệp và chính xác cao độ, bởi bất kỳ sai sót nào cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí không thể khắc phục đối với người bệnh. Y tế từ xa nâng cao hiệu quả của các đơn vị cấp cứu và hồi sức tích cực bằng cách kết nối cán bộ y tế địa phương với chuyên gia đa ngành. Hệ thống này tạo điều kiện cho việc chia sẻ thông tin, tăng cường hợp tác, và cải thiện quá trình chẩn đoán, điều trị.5 Đồng thời, y tế từ xa cũng đóng vai trò như một nền2 tảng đào tạo trực tuyến, cung cấp cơ hội học tập liên tục cho nhân viên y tế, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa – một trong những bệnh viện lớn của miền Trung Việt Nam, không chỉ đối mặt với áp lực về số lượng người bệnh đến khám và điều trị mà còn phải đảm bảo chất lượng chăm sóc y tế, đặc biệt là trong khoa hồi sức – cấp cứu. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng y tế từ xa tại khoa hồi sức – cấp cứu này trở một giải pháp hữu ích nhằm giải quyết các vấn đề hạn chế về số lượng chuyên gia y tế, đội ngũ chuyên môn.6 Với những lợi ích rõ rệt mà y tế từ xa mang lại trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và giảm tải áp lực cho hệ thống y tế, việc nghiên cứu ứng dụng mô hình này tại khoa Hồi sức – Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa trở nên cần thiết. Tuy nhiên mô hình y tế từ xa được áp dụng như thế nào tại khoa Hồi sức – Cấp cứu, quy trình triển khai như thế nào, đồng thời đánh giá hiệu quả của y tế từ xa trong việc cải thiện năng lực chẩn đoán và xử trí các ca bệnh nặng như thế nào vẫn là một câu hỏi cần trả lời một cách cụ thể. Từ đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với 2 mục tiêu:
1. Mô tả thực trạng chẩn đoán, xử trí và chuyển tuyến tại khoa hồi sức – cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020.
2. Đánh giá kết quả của giải pháp can thiệp bằng Y tế từ xa (telemedicine) giữa Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa trong việc nâng cao năng lực chẩn đoán, xử trí các ca bệnh nặng tại Khoa Hồi sức – Cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………….. 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU……………………………………………….. 3
1.1. Định nghĩa và khái niệm………………………………………………………………. 3
1.1.1.Y tế từ xa………………………………………………………………………………. 3
1.1.2.Năng lực chẩn đoán, xử trí và chuyển tuyến ……………………………… 4
1.2. Cơ cấu bệnh tật tại khoa hồi sức – cấp cứu ……………………………………… 5
1.3. Y tế từ xa trong cấp cứu, hồi sức tích cực. ……………………………………. 11
1.3.1.Trang thiết bị cần thiết triển khai hệ thống y tế từ xa trong cấp cứu
và hồi sức tích cực ……………………………………………………………….. 11
1.3.2.Tính pháp lý và bảo mật trong hệ thống y tế từ xa……………………. 14
1.3.3.Lịch sử y tế từ xa trong hồi sức tích cực………………………………….. 17
1.3.4.Rào cản phát triển y tế từ xa tại các nước đang phát triển………….. 19
1.3.5.Ứng dụng của y tế từ xa trong cấp cứu, hồi sức tích cực …………… 21
1.4. Y tế từ xa trong việc nâng cao năng lực chẩn đoán, điều trị tại khoa hồi
sức – cấp cứu …………………………………………………………………………….. 25
1.5. Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa………………………………………………. 30
1.6. Khoa Hồi sức – Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội …………………. 32
1.7. Khung lý thuyết y tế từ xa…………………………………………………………… 33
CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……… 39
2.1. Đối tượng nghiên cứu ………………………………………………………………… 39
2.1.1.Đối tượng cho mục tiêu 1 ……………………………………………………… 39
2.1.2.Đối tượng mục tiêu 2 ……………………………………………………………. 40
2.2. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………………. 41
2.2.1.Thời gian và địa điểm nghiên cứu ………………………………………….. 41
2.2.2.Thiết kế nghiên cứu ……………………………………………………………… 41
2.2.3.Mô hình can thiệp y tế từ xa ………………………………………………….. 422.2.4.Biến số………………………………………………………………………………… 46
2.2.5.Chọn mẫu và cỡ mẫu nghiên cứu …………………………………………… 49
2.2.6.Quản lý phân tích số liệu ………………………………………………………. 51
2.2.7.Công cụ và phương pháp thu thập số liệu………………………………… 51
2.2.8.Quản lý sai số trong nghiên cứu …………………………………………….. 52
2.2.9.Đạo đức trong nghiên cứu……………………………………………………… 52
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………………… 53
3.1. Thông tin chung của các lượt người bệnh khám, điều trị, chuyển tuyến
tại bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 …………………………… 53
3.2. Thực trạng khám, cấp cứu, điều trị tại khoa hồi sức – cấp cứu (không
chuyển tuyến) bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 ………….. 54
3.3. Thực trạng chuyển tuyến, chuyển viện tại khoa hồi sức – cấp cứu của
bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 ………………………………. 63
3.4. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu trong can thiệp Y tế từ xa tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa ………………………………………………. 71
3.5. Những bệnh thường gặp ở đối tượng nghiên cứu…………………………… 72
3.6. Tình trạng bệnh nặng ở can thiệp y tế từ xa và nhóm đối chứng ……… 74
3.7. Thời gian nằm viện trong phân tích đánh giá kết quả can thiệp Y tế từ
xa tại bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa ……………………………………… 75
3.8. Kết quả điều trị trong nghiên cứu can thiệp Y tế từ xa tại bệnh viện đa
khoa tỉnh Thanh Hóa………………………………………………………………….. 76
3.9. Kết quả nghiên cứu định tính đánh giá kết quả can thiệp Y tế từ xa tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa ………………………………………………. 79
3.9.1.Vận hành mô hình can thiệp Y tế từ xa và tính bền vững của mô hình…… 79
3.9.2.Bài học kinh nghiệm và khó khăn trong triển khai Mô hình Y tế từ
xa trong nâng cao năng lực khoa hồi sức – cấp cứu, bệnh viện Đa
khoa tỉnh Thanh Hóa…………………………………………………………….. 84CHƢƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………. 87
4.1. Mô tả thực trạng năng lực chẩn đoán, xử trí và chuyển tuyến tại khoa
hồi sức – cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020…….. 87
4.1.1.Thực trạng năng lực chẩn đoán và điều trị tại khoa hồi sức cấp cứu
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 ………………………….. 87
4.1.2.Thực trạng chuyển tuyến tại khoa hồi sức – cấp cứu bệnh viện đa
khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020……………………………………………… 93
4.2. Đánh giá kết quả của giải pháp can thiệp bằng Y tế từ xa (telemedicine)
giữa Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh
Hóa trong việc nâng cao năng lực chẩn đoán, xử trí các ca bệnh nặng tại
Khoa hồi sức – cấp cứu, Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa. ………….. 99
4.2.1.Mô hình y tế từ xa trong nâng cao năng lực cấp cứu người bệnh tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa …………………………………………. 99
4.2.2.Kết quả mô hình can thiệp y tế từ xa trong việc nâng cao năng lực
chẩn đoán, xử trí các ca bệnh nặng tại khoa hồi sức – cấp cứu bệnh
viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa………………………………………………. 107
4.2.3.Pháp lý, quy định và bảo mật với Y tế từ xa ………………………….. 117
4.2.4.Một số tiềm năng và hạn chế của Tele-ICU …………………………… 118
4.2.5.Bài học kinh nghiệm triển khai Y tế từ xa……………………………… 120
4.2.6.Đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực can thiệp y tế từ xa 122
4.3. Ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu…………………………………………… 125
KẾT LUẬN …………………………………………………………………………………….. 128
KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………………………… 130
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤCDANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Thông tin chung của các đối tượng nghiên cứu ……………………….. 53
Bảng 3.2. Thông tin chung của người bệnh khám, điều trị tại khoa hồi sức –
cấp cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020………………. 54
Bảng 3.3. Chương bệnh theo ICD-10 ……………………………………………………. 55
Bảng 3.4 Các mã bệnh theo ICD-10 xuất hiện nhiều nhất trong năm 2020 tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa …………………………………………. 57
Bảng 3.5 Thời gian nằm viện và kết quả điều trị…………………………………….. 59
Bảng 3.6 Chẩn đoán ICD-10 ở các người bệnh tử vong tại khoa hồi sức cấp
cứu năm 2020 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa ………………. 60
Bảng 3.7 Mối liên quan giữa kết quả điều trị và thời gian nằm viện (giờ)….. 61
Bảng 3.8 Các yếu tố liên quan đến tình trạng tử vong của người bệnh điều trị
tại bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa ……………………………………. 62
Bảng 3.9 Thông tin chung của người bệnh chuyển tuyến tại khoa hồi sức cấp
cứu bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 ……………………. 63
Bảng 3.10 Chương bệnh của các ca chuyển tuyến từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh
Thanh Hóa năm 2020……………………………………………………………. 64
Bảng 3.11 Một số mã bệnh ICD10 thường gặp ở người bệnh chuyển tuyến tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020 ………………………….. 66
Bảng 3.12 Bệnh kèm theo và kết quả điều trị của người bệnh chuyển tuyến từ
Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020…………………………. 68
Bảng 3.13 Thực trạng chuyển tuyến từ Khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện Đa
khoa tỉnh Thanh Hóa năm 2020……………………………………………… 69
Bảng 3.14 Thực trạng chuyển tuyến từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa
năm 2020 theo các chương bệnh ……………………………………………. 70
Bảng 3.15 Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu…………………………….. 71Bảng 3.16 Những bệnh chẩn đoán ra viện (ICD10) gặp nhiều nhất được can
thiệp y tế từ xa……………………………………………………………………… 72
Bảng 3.17 Bệnh kèm theo ở đối tượng nghiên cứu …………………………………. 73
Bảng 3.18 Năm bệnh kèm theo thường gặp nhất ở những người can thiệp Y tế
từ xa……………………………………………………………………………………. 74
Bảng 3.19 So sánh mức độ nặng ở nhóm can thiệp và đối chứng……………… 74
Bảng 3.20 Số ngày điều trị của đối tượng nghiên cứu can thiệp Y tế từ xa tại
bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hóa …………………………………………. 75
Bảng 3.21 Kết quả điều trị giữa hai nhóm Y tế từ xa và nhóm chứng ……….. 76
Bảng 3.22 So sánh ghép cặp về kết quả điều trị giữa 2 nhóm Y tế từ xa và
nhóm chứng…………………………………………………………………………. 77
Bảng 3.23 Hình thức ra viện của người bệnh trong nghiên cứu can thiệp Y tế
từ xa……………………………………………………………………………………. 78
Bảng 3.24 Mô tả nhân lực khoa hồi sức cấp cứu bệnh viện Đa khoa tỉnh
Thanh Hóa…………………………………………………………………………… 79
Bảng 3.25 Quan điểm của cán bộ bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh hóa về vận
hành mô hình y tế từ xa…………………………………………………………. 79
Bảng 3.26 Quan điểm của cán bộ y tế về bài học kinh nghiệm và khó khăn
trong triển khai mô hình can thiệp y tế từ xa……………………………. 8