Thực trạng nhiễm khuẩn vết mổ và một số yếu tố liên quan tại khoa phẫu thuật Tiêu hóa – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2015

Thực trạng nhiễm khuẩn vết mổ và một số yếu tố liên quan tại khoa phẫu thuật Tiêu hóa – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2015.Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) luôn luôn là vấn đề bức xúc, đặc biệt  được quan tâm ở mỗi quốc gia. NKBV gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng  cho bản thân người bệnh, cho nhân viên y tế và cả cộng đồng, làm  tăng thời  gian  nằm  viện  và  tỷ  lệ  tử  vong,  về  kinh  tế  làm  tăng  chi  phí  điều  trị.  Theo  thống  kê của Nada T và cộng sự (1990), ở người bệnh có nhiễm khuẩn  làm  tăng thời gian nằm viện (trung bình 4  –  8 ngày), chi phí cho một người người  nằm viện từ 1000 – 8000 USD. Nhiễm khuẩn bệnh viện làm tăng kháng thuốc  gây khó khăn cho điều trị [19]. 

Một số loại NKBV thường gặp: nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn hô hấp,  nhiễm  khuẩn  vết  mổ  (NKVM),  nhiễm  khuẩn  tiết  niệu.  Trong  đó,  NKVM   đứng  hàng  thứ  hai trong nhiễm  khuẩn bệnh viện, sau  nhiễm  khuẩn  hô hấp. NKBV nói chung và NKVM nói riêng đang là vấn đề nóng bỏng đối với sự  an toàn của bệnh nhân tại các cơ sở y tế. NKVM là chỉ số chất lượng của bệnh  viện về công tác ngoại khoa. Theo khuyến cáo của các chuyên gia đầu ngành  về KSNK của Việt Nam tại các bệnh viện hàng năm nên có các giám sát tỷ lệ  NKVM để từ đó can thiệp vào công tác kiểm soát và phòng ngừa NKVM. Y  học càng phát triển thì các can thiệp có xâm lấn trên bệnh nhân ngày càng  nhiều và tạo ra các nguy cơ cho bệnh nhân càng cao [13]. Hiện nay, nhiễm khuẩn vết mổ  vẫn là một trong những mối đe doạ đối  với các bệnh nhân phẫu thuật (BNPT) trên toàn thế giới, số BN NKVM ước  tính hàng năm trên toàn cầu 2 triệu người. Tại Mỹ, số ngày nằm viện gia tăng  trung  bình do  NKVM  là  7,4 ngày, chi phí phát sinh hàng năm  khoảng 130  triệu USD [5].
Tại bệnh viện Việt Đức theo nghiên cứu của Nguyễn Đức Chính (2008),  tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ là 8,5% [7]. Nhiễm khuẩn  vết mổ đang còn là một bài toán ở các nước đang phát  triển trong đó có Việt Nam. 
Vì vậy biết được tỷ  lệ NKVM hiện mắc và các yếu tố liên quan sẽ giúp  các nhà quản lý có thể đưa ra biện pháp hữu hiệu nhằm giảm thiểu nguy cơ  nhiễm trùng vết mổ tại bệnh viện.
Tại  Bệnh viện  Hữu  nghị  Việt  Đức  –  cái nôi  của  ngành  ngoại  khoa  Việt  Nam,  là  trung  tâm  phẫu  thuật  lớn  nhất  của  cả  nư ớc,  với  rất  nhiều  các  mặt  bệnh ngoại khoa và số lượng bệnh nhân rất đông, tình trạng nhiễm khuẩn vết  mổ đang là vấn đề cấp thiết, hơn nữa nhiễm khuẩn vết mổ tiêu hóa đang là  loại nhiễm khuẩn vết mổ chiếm tỷ lệ cao. Trong thời gian đi thực tế tốt nghiệp  tại khoa phẫu thuật Tiêu hóa của bệnh viện, tôi thấy nhiễm khuẩn vết mổ vẫn  còn nhiều vì vậy tôi  đã tiến hành  thực hiện  nghiên cứu  đề tài:  “Thực trạng nhiễm khuẩn vết mổ và một số yếu tố liên quan tại khoa phẫu thuật Tiêu hóa – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2015” với mục tiêu:
1.  Xác định tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ của bệnh nhân phẫu thuật tại khoa  Phẫu thuật Tiêu hóa – Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức năm 2015.
2.  Mô tả một số yếu tố liên quan tới nhiễm khuẩn vết mổ của bệnh nhân  phẫu thuật tại khoa Phẫu  thuật Tiêu hóa  –  Bệnh viện Hữu nghị Việt  Đức năm 2015

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ  ………………………………………………………………………………………  1
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN TÀI LIỆU  ……………………………………………………  3
1.1 Nhiễm khuẩn vết mổ.  ………………………………………………………………………..  3
1.1.1 Nhiễm khuẩn bệnh viện.  …………………………………………………………………  3
1.1.2 Nhiễm khuẩn vết mổ  ……………………………………………………………………..  4
1.1.3 Phân loại vết mổ  …………………………………………………………………………….  6
1.1.4.Cơ chế bệnh sinh và yếu tố nguy cơ.  ………………………………………………..  7
1.1.5 Hậu quả của nhiễm khuẩn vết mổ  …………………………………………………..  11
1.2 Các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn vết mổ  …………………………………  12
1.2.1 Nguyên tắc chung  …………………………………………………………………………  12
1.2.2 Các biện pháp phòng ngừa  …………………………………………………………….  12
1.3 Hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn vết mổ  ………………  21
1.4 Các nghiên cứu liên quan.  ………………………………………………………………..  22
1.4.1Tình hình nghiên cứu ngoài nước  ……………………………………………………  22
1.4.2 Tình hình nghiên cứu trong nước  ……………………………………………………  22
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  ………….  26
2.1 Đối tượng nghiên cứu………………………………………………………………………  26
2.2 Phương pháp nghiên cứu  ………………………………………………………………….  26
2.2.1 Thiết kế nghiên cứu:  ……………………………………………………………………..  26
2.2.2 Cỡ mẫu và chọn mẫu nghiên cứu.  …………………………………………………..  26
2.2.3 Phương pháp và kĩ thuật thu thập thông tin  …………………………………….  27
2.2.4 Các biến số và chỉ số nghiên cứu  ……………………………………………………  27
2.2.5 Xử lí và phân tích số liệu  ………………………………………………………………  28
2.2.6 Các biện pháp hạn chế sai số …………………………………………………………  28
2.2.7 Địa điểm và thời gian nghiên cứu  …………………………………………………..  29
2.2.8 Đạo đức nghiên cứu.  ……………………………………………………………………  29
CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU  ……………………………………………..  31 
3.1 Mô ̣ t sô ́  đă ̣ c điê ̉ m ca
́
nhân cu
̉
a đô ́ i tươ ̣ ng nghiên cư
́
u ……………………………  31
3.2. Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ  ……………………………………………………………….  34
3.3. Các yếu tố liên quan:  ………………………………………………………………………  35
CHƯƠNG IV. BÀN LUẬN  ………………………………………………………………….  40
4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu  …………………………………………………  40
4.2. Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ  ……………………………………………………………….  41
4.3. Một số yếu tố liên quan tới nhiễm khuẩn vết mổ………………………………..  42
KẾT LUẬN  ………………………………………………………………………………………..  47
TÀI LIỆU THAM KHẢO  …………………………………………………………………….  48
PHỤ LỤC  ………………………………………………………………………………………………
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Phân loại vết mổ và nguy cơ nhiễm khuẩn vết mổ ……………………..  6
Bảng 1.2: Các chủng vi khuẩn gây NKVM thường gặp ở một số phẫu thuật  ..  8
Bảng 2.1: Tóm tắt nội dung nghiên cứu và phương pháp thu thập thông tin  .  30
Bảng 3.1. Tuô ̉ i cu
̉
a đô ́ i tươ ̣ ng nghiên cư
́
u  ……………………………………………….  31
Bảng 3.2. Giới của đối tượng nghiên cứu  ……………………………………………….  31
Ba
̉
ng 3.3. Nghê ̀  nghiê ̣ p cu
̉
a đô ́ i tươ ̣ ng nghiên cư
́
u  ……………………………………  32
Ba
̉
ng 3.4. Tri
̀
nh đô ̣  ho ̣ c vâ ́ n cu
̉
a đô ́ i tươ ̣ ng nghiên cư
́
u.  …………………………….  33
Ba
̉
ng 3.5: Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ:  …………………………………………………….  34
Bảng 3.6 : Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ theo giới:  ……………………………………..  35
Bảng3.7: Tỷ lệ nhiễm khuẩn vết mổ theo nhóm tuổi  ………………………………..  35
Bảng 3.8 : Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và kế hoạch phẫu thuật  .  36
Bảng 3.9: Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và cách thức phẫu thuật  .  36
Bảng 3.10: Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và thời gian phẫu thuật  37
Bảng 3.11: Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và kích thước vết mổ  …  37
Bảng 3.12 : Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và loại vết mổ  ………….  38
Bảng 3.13: Mối liên quan giữa nhiễm khuẩn vết mổ và bệnh lý gây suy giảm 
miễn dịch kèm theo.  …………………………………………………………………………….  38